Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Έτοιμη να αυξήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά επιπλέον 25 μονάδες βάσης απόψε είναι η Federal Reserve. Θα είναι η όγδοη αύξηση επιτοκίων από τα τέλη του 2015, την ώρα που στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει απλώς ανοίξει η συζήτηση για το θέμα. Η μεγάλη απόκλιση στο βηματισμό των δύο κεντρικών τραπεζών είναι ενδεικτική των βαθύτατων πληγών που άφησε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρωζώνη- σε οικονομία, τράπεζες, αγορές, αλλά και πολιτική σκηνή.
Οι επενδυτές έχουν προεξοφλήσει εδώ και καιρό ότι το αμερικανικό επιτόκιο θα αυξηθεί απόψε στην κλίμακα 2%- 2,25% και έτσι ο αντίκτυπος στις αγορές είναι μέχρι στιγμής περιορισμένος. Αυτό θα αλλάξει μόνο αν ο κεντρικός τραπεζίτης, Τζερόμ Πάουελ επιφυλλάσσει εκπλήξεις για την συνέντευξη Τύπου. Την ίδια ώρα οι προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ λίγο μετά… το καλοκαίρι του 2019 στέλνουν το ευρώ στα ύψη. Η ισοτιμία είναι κοντά στα 1,770 δολάρια ανά ευρώ, την ώρα που το επιτόκιο δανεισμού του ευρώ είναι στο μηδέν και το καταθετικό στο -0,4%.
Η πρόσφατη δήλωση Ντράγκι ότι βλέπει επιτάχυνση πληθωρισμού πυροδότησε το ράλι του νομίσματος, αφού οι επενδυτές επέλεξαν να αγνοήσουν την επισήμανση του Μπενουά Κερέ ότι ο Ιταλός τραπεζίτης «δεν είπε τίποτα καινούργιο». Ο Κερέ έχει δίκαιο. Από τον περασμένο Ιούνιο η ΕΚΤ έχει επισημάνει ότι ο πληθωρισμός ενισχύεται και ότι σχεδιάζει να διατηρήσει τα επιτόκια στα σημερινά ιστορικά χαμηλά επίπεδα έως το καλοκαίρι του 2019. Η ανατίμηση του ευρώ αποκαλύπτει ότι οι επενδυτές έως τώρα δεν είχαν πειστεί και τοποθετούσαν την πρώτη αύξηση επιτοκίων κοντά στο… 2020.
Υπολογίζεται ότι η κρίση που ξέσπασε με την κατάρρευση της Lehman Brothers στις 15 Σεπτεμβρίου στοίχισε σε ΗΠΑ και Ε.Ε. 3 τρισ. δολάρια (με το μερίδιο της Ευρώπης να υπολογίζεται κοντά στο 60%). Το ΔΝΤ έχει υπολογίσει την απόκλιση των πραγματικών επιδόσεων των οικονομιών εκείνη την περίοδο από τις δυνατότητες που θα είχαν εάν είχε αποφευχθεί η κρίση. Για τις ΗΠΑ ήταν 10 ποσοστιαίες μονάδες εγχώριου προϊόντος. Για την Ευρωζώνη ως σύνολο ήταν ελαφρώς υψηλότερη. Για τις χώρες του ευρώ, όμως, που βρέθηκαν στο επίκεντρο της κρίσης η απόκλιση ήταν άνω των 25 ποσοστιαίων μονάδων,
Η ΕΚΤ που προειδοποιεί σήμερα τις ΗΠΑ ότι το τεστ προσομοίωσής της δείχνει πως η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη θα είναι και ο μεγάλος χαμένος του εμπορικού πολέμου, ξέρει πολύ καλά πως το πολιτικό ρίσκο, οι απρόβλεπτες κινήσεις, τα λάθη και οι παραλείψεις ηγετών στοιχίζουν. Το έζησε τα χρόνια που προηγήθηκαν και τα οποία κράτησαν την Ευρωζώνη σε ύφεση και στασιμότητα για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι την αμερικανική, παρά το γεγονός ότι όλα άρχισαν από την καρδιά της αμερικανικής αγοράς στέγης.
Η Ε.Ε. κατάφερε να συνέλθει μόλις το 2017, έχοντας δει πέντε μέλη της να ενεργοποιούν το μηχανισμό στήριξης (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος και Ισπανία- η τελευταία μόνο για στήριξη των τραπεζών), έχοντας βιώσει την έκπληξη του Brexit και την σταθερή άνοδο των λαϊκιστικών δυνάμεων και της ακροδεξιάς. Φέτος κατεβάζει και πάλι ταχύτητα. Από ρυθμούς ανάπτυξης 2,5% πέρυσι, οδηγείται κοντά στο 2%.
Η αμερικανική οικονομία, αφού επέλεξε να αγνοήσει τους όποιους μεσοπρόθεσμους κινδύνους από την πολιτική Τραμπ στο εμπορικό μέτωπο, και να εστιάσει στις τεράστιες φοροελαφρύνσεις, τα κίνητρα για επαναπατρισμό κεφαλαίων και την αύξηση των δημοσίων δαπανών, «πετάει» με ρυθμούς 4,1% (σύμφωνα με τα στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο).
Οι επιδόσεις αυτές, σε συνδυασμό με την υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και τις σημαντικές αυξήσεις επιτοκίων, δεν αφήνουν άλλα περιθώρια στη Federal Reserve από το να αυξήσει τα επιτόκια. Οι υψηλές αμερικανικές ταχύτητες όμως ίσως δεν κρατήσουν για πολύ. Εάν οι προειδοποιήσεις των ειδικών για απότομη προσγείωση από τα μέσα του 2019 επιβεβαιωθούν, τότε όταν η ΕΚΤ λάβει τελικά την απόφαση να αυξήσει τα δικά της επιτόκια, ίσως να έχει έρθει η ώρα για την FED να επιστρέψει σε … μειώσεις.
naftemporiki.gr
