Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι Γερμανοί «χτύπησαν» ξανά στην ΕΚΤ, με την ηχηρή παραίτηση της Ζαμπίνε Λάουτενσλεγκερ. Αυτή τη φορά, όμως, δεν είναι μόνοι. Η αντίθεση στην απόφαση του Μάριο Ντράγκι να βγάλει πάλι από τη φαρέτρα το «μπαζούκας» της ποσοτικής χαλάρωσης (QE) είναι εντονότατη και εκφράζεται από το 1/3 των μελών του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας. Το ερώτημα είναι λοιπόν τι θα κάνει η διάδοχός του Κριστίν Λαγκάρντ σε έναν περίπου μήνα, που θα αναλάβει τα ηνία. Θα επιμείνει, όπως έχει αφήσει να εννοηθεί έως τώρα, στην γραμμή του Ιταλού τραπεζίτη ή θα επιδιώξει να κατευνάσει τα πνεύματα;
Αν και δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως ο λόγος της παραίτησης της Γερμανίδας, δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός ότι αυτή έρχεται λίγες εβδομάδες μετά τη συνεδρίαση της 12ης Σεπτεμβρίου, στην οποία η ΕΚΤ μείωσε το καταθετικό επιτόκιο, αλλά και προανήγγειλε νέο QE από τον Νοέμβριο. Αρκετοί αναλυτές τόνισαν ότι θυμίζει την παραίτηση του Γιούργκεν Σταρκ από το εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ το 2011, της οποίας είχε προηγηθεί η αποχώρηση του Άξελ Βέμπερ από το τιμόνι της Μπούντεσμπανκ. Οι Γερμανοί τότε είχαν αντιδράσει έντονα στην απόφαση για το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων, με το οποίο η ΕΚΤ θέλησε να απαντήσει στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης.
Έκτοτε το Βερολίνο ήταν σταθερά απέναντι στις επιλογές της ηγεσίας της Φραγκφούρτης για μη συμβατικά μέτρα, υπογραμμίζοντας τις παρενέργειές τους για τράπεζες και αποταμιευτές, αλλά και τον λεγόμενο «ηθικό κίνδυνο», δηλαδή τη λειτουργία τους ως κίνητρο… αδράνειας για τις κυβερνήσεις. Όσο είχαν τόσο ισχυρή στήριξη από την ΕΚΤ, κάποιες χωρές δεν χρειαζόταν να προβούν σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις ήταν το βασικό επίχειρημα των Γερμανών απέναντι στο «ό,τι χρειαστεί» του Μάριο Ντράγκι. Κεντρικοί τραπεζίτες από χώρες- δορυφόρους της Γερμανίας, όπως η Αυστρία και η Ολλανδία, είχαν ανά καιρούς ταχθεί στο πλευρό του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη, Γενς Βάιντμαν, χωρίς όμως να τον στηρίζουν και πλήρως. Υπήρξαν συνεδριάσεις στις οποίες ήταν μόνος εναντίον όλων.
Η συνεδρίαση της 12ης Σεπτεμβρίου δεν ήταν μία από αυτές. Το πιο εντυπωσιακό (ή ανησυχητικό για άλλους) είναι το γεγονός ότι αντίθετος στην απόφαση Ντράγκι για το νέο QE ήταν και ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης, τον οποίο έως τώρα θεωρούσαμε «περιστερά», δηλαδή υπέρμαχο της χαλαρής πολιτικής. Το αποκάλυψε ο ίδιος με δημόσιες δηλώσεις του. Η στάση του σε μία ΕΚΤ με επικεφαλής την Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και η στρατηγική που η ίδια η Λαγκάρντ θα τηρήσει παραμένουν ερωτηματικό.
Πολλά θα εξαρτηθούν και από το πώς θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί μετά την αντικατάσταση της Λάουτενσλεγκερ. Η Γερμανίδα είναι σημειωτέον η μόνη γυναίκα μεταξύ των 25 αξιωματούχων της ΕΚΤ, που λαμβάνουν αποφάσεις για την νομισματική πολιτική, ενώ ήταν και αντιπρόεδρος του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού (SSM). Εκτιμάται πως τη θέση της θα λάβει και πάλι γυναίκα. Σύμφωνα με το Reuters μεταξύ των πιθανών διαδόχων της είναι η αντιπρόεδρος της Bundesbank, Κλαούντια Μπουχ, η Ίζαμπελ Σνάμπελ, μέλος του Γερμανικού Συμβουλίου Ειδικών και η Έλγκα Μπαρτς, επικεφαλής οικονομικών και έρευνας του BlackRock Investment Institute.
Η Σνάμπελ θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ανήκει στην ομάδα των «περιστεριών» ή τουλάχιστον ότι έχει μεγαλύτερη ανοχή στη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την Λάουτενσλεγκερ. Αντιθέτως η Μπουχ ανήκει μάλλον στα «γεράκια», δεδομένης και της προϋπηρεσίας της στην Μπούντεσμπανκ.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι σύντομα λήγει και η θητεία του Μπενουά Κερέ στο εκτελεστικό συμβούλιο, ο οποίος ήταν επίσης μεταξύ των μελών, που καταψήφισαν την πρόταση Ντράγκι. Μόνος υποψήφιος να τον διαδεχθεί είναι ο αναπληρωτής διοικητικής της Τράπεζας της Ιταλίας, Φάμπιο Πανέτα, ο οποίος είναι υπέρ της χαλαρής νομισματικής πολιτικής.
