Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Μετά το χάος του Αυγούστου και με εξαίρεση την περασμένη εβδομάδα των πετρελαϊκών αναταράξεων, ο Σεπτέμβριος έχει αποδειχθεί «επιεικής» για τους επενδυτές. Μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα όλα βρίσκονται σε μία ταυτόχρονη άνοδο, που δεν αφήνει πίσω της πολλούς χαμένους. Ωστόσο αυτό ίσως να μην κρατήσει πολύ ακόμη. Ο Οκτώβριος έρχεται με «άγριες διαθέσεις» προειδοποιεί μερίδα αναλυτών.
Το θερμόμετρο στη Μέση Ανατολή ανεβαίνει συνεχώς και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, παρά τις εκτιμήσεις ότι οι ΗΠΑ θα αποτρέψουν μία επέμβαση που όχι μόνο θα μπορούσε να τις παγιδεύσει σε έναν νέο ατέρμονο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, αλλά και θα μπορούσε να εκτινάξει τις τιμές των καυσίμων στα ύψη λίγο πριν από τη μεγάλη μάχη του Ντόναλντ Τραμπ για ανανέωση της θητείας του στο Λευκό Οίκο.
Το γεωπολιτικό πεδίο παραμένει εξαιρετικά ρευστό και στο τοπίο πέραν της έντασης στις σχέσεις του Ιράν με τη Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ είναι οι προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και τα σχέδιά της στη Συρία, όπως και οι επιδιώξεις άλλων μεγάλων περιφερειακών δυνάμεων, μεταξύ των οποίων και οι δύο πολυπληθέστερες χώρες του πλανήτη, η Ινδία και η Κίνα. Η πρώτη έδειξε τις προθέσεις της με μία «επίθεση» στην αυτονομία του Κασμίρ και η δεύτερη έχει να αντιμετωπίσει την πιο σοβαρή πολιτική κρίση στο Χονγκ Κονγκ από τότε που η πόλη ενώθηκε με την κυρίως Κίνα. Όσο για την εμπορική διαμάχη του Πεκίνου με την Ουάσιγκτον, αυτή δεν προβλέπεται να βρει λύση πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2020 στις ΗΠΑ.
Υπό τις συνθήκες αυτές πολύ αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν οι αμερικανικές μετοχές να κινούνται μία ανάσα από το ιστορικό ρεκόρ και οι ευρωπαϊκές (που έχουν πέραν όλων των άλλων να αντιμετωπίσουν την προοπτική ενός Brexit χωρίς συμφωνία και την απειλή της ύφεσης) να καταγράφουν επίσης σταθερά κέρδη. Οι επενδυτές μάλλον έμαθαν να ζουν με την αβεβαιότητα και τις διαρκείς εντάσεις, αλλά για πόσο ακόμη θα αγνοούν τον αντίκτυπό τους στην πραγματική οικονομία;
Ίσως ο Οκτώβριος να είναι ο μήνας εκείνος που δεν αφήσει αλώβητη καμία αγορά, έρχεται να προειδοποιήσει η Goldman Sachs επικαλούμενη όχι μόνο τα σημερινά δεδομένα, αλλά και το τι δείχνει το παρελθόν. Έχοντας συγκεντρώσει στοιχεία από το 1928 η αμερικανική επενδυτική τράπεζα διεπίστωσε πως κατά μέσο όρο ο δείκτης μεταβλητότητας (που μετράει φόβους και ανησυχίες στις αγορές) είναι 25% υψηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα των υπόλοιπων μηνών. ‘
Εντονες διακυμάνσεις καταγράφονται σε κάθε έναν από τους μεγάλους κλάδους της Wall Street κάθε Οκτώβριο τα τελευταία τριάντα χρόνια και τα υπόλοιπα μεγάλα χρηματιστήρια ανά τον πλανήτη τείνουν να ακολουθούν ανεξάρτητα από το εάν επηρεάζονται και από δικές τους εσωτερικές εξελίξεις. Οι πιο ευάλωτοι στη μεταβλητότητα κλάδοι σύμφωνα με τη Goldman Sachs είναι αυτοί της τεχνολογίας και της υγείας- φαρμάκου.
«Πιστεύουμε πως η έντονη αστάθεια του Οκτωβρίου είναι κάτι παραπάνω από απλή σύμπτωση» σχολιάζουν οι ειδικοί του επενδυτικού οίκου σε σημείωμά τους και προσθέτουν ότι πρόκειται για μία εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο, που μπορεί να καθορίσει τη συνολική ετήσια επίδοση επιχειρήσεων και επενδυτών.
Για το 2019 ο δείκτης μεταβλητότητας VIX εκτινάχθηκε στα υψηλότερα επίπεδά του τον Αύγουστο, όταν οι εμπορικές αντιπαραθέσεις κλιμακώθηκαν απροσδόκητα και η λέξη ύφεση άρχισε να εμφανίζεται σε όλες τις αναλύσεις των ειδικών. Ο Dow Jones βίωσε φέτος τη χειρότερη συνεδρίασή του στις 14 Αυγούστου, ενώ την ίδια ημέρα οι αγορές ομολόγων έστειλαν το πιο ισχυρό σήμα ύφεσης, με μία απότομη αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης, που είχαμε να δούμε από το…. 2007, τη χρονιά που προηγήθηκε της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Μνήμες από την εποχή της πιστωτικής ασφυξίας που έζησε ο πλανήτης πριν από δέκα χρόνια ξύπνησε και η παρέμβαση της Federal Reserve στην αγορά repo, που συνήθως χαρακτηρίζεται από ηρεμία. Αυτή την εβδομάδα η κεντρική τράπεζα έριξε περισσότερα από 200 δισ. δολάρια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να αποκλιμακώσει τα επιτόκια των repo, που εκτνάχθηκαν έως και το 10% σε ορισμένες περιπτώσεις.
Στις αγορές repo τράπεζες, hedge funds και άλλοι παίχτες δανείζονται χρήματα σε βραχυπρόθεσμη βάση για να διασφαλίσουν ότι τα βιβλία τους θα είναι σε τάξη, ανεξάρτητα από τις καθημερινές δραστηριότητες. Οι δανειολήπτες τείνουν να προσφέρουν κρατικά ομόλογα ή άλλα υψηλής ποιότητας στοιχεία ενεργητικού ως εχέγγυα, τα οποία επαναγοράζουν, συν τόκο, όταν αποπληρώνουν το δάνειο (συχνά την επόμενη ημέρα).Το επιιτόκιο συνήθως μένει πολύ κοντά στο βασικό επιτόκιο της Fed.
Τι προκάλεσε την τόσο απότομη άνοδό του; Οι λόγοι είναι κυρίως τεχνικοί και να έχουν να κάνουν με την προσπάθεια της Fed να περιορίσει τον τεράστιο όγκο του ισολογισμού της, η οποία και περιόρισε αισθητά την ρευστότητα στην αγορά. Για μερίδα αναλυτών ωστόσο ήταν ακόμη ένα μήνυμα αφύπνισης.
