«Η σεζόν τελείωσε και εκατομμύρια θέσεις εργασίας βρίσκονται σε κίνδυνο» συνοψίζει την κατάσταση ο Χουάν Κάρλος Χιγκέρας από την Σχολή Διοίκησης EAE της Μαδρίτης. Επίσημα, τα κρούσματα στην Ισπανία ανά 100.000 κατοίκους είναι 132. Στη Γερμανία δεν ξεπερνούν τα 15. Γι αυτό και οι τουριστικές προειδοποιήσεις έρχονται από παντού.
Μέχρι στιγμής 55.000 Ισπανοί έχουν χάσει τη δουλειά τους, επειδή οι περισσότεροι βρίσκονται ακόμη σε καθεστώς μειωμένης εργασίας. Μελέτη του οικονομικού συνδέσμου FEDEA προβλέπει ότι στο τέλος το ποσοστό των απασχολούμενων στον τουρισμό, που θα πάνε στην ανεργία, θα αυξηθεί στο 70% . Μεγαλύτερο πλήγμα θα δεχθούν οι Βαλεαρίδες Νήσοι, όπου ο κλάδος συμβάλλει με 35% στο ΑΕΠ της χώρας. Τα Κανάρια Νησιά, όπου η νεανική ανεργία είναι ιδιαίτερα υψηλή, βρίσκονται σε προνομιακή θέση.
Turismo Seguro;
Τα Κανάρια Νησιά δεν επηρεάζονται από τις πολλές ταξιδιωτικές προειδοποιήσεις λόγω του χαμηλού αριθμού των κρουσμάτων. Ο τουρ οπερέιτορ TUI κατευθύνει εκεί τον μεγαλύτερο τμήμα των τουριστών για Ισπανία, αλλά επειδή η κύρια σεζόν ξεκινά το χειμώνα. Για τη Μαγιόρκα αντίθετα, η κατάσταση είναι δύσκολη. «Υπερβολές πανικού κάποιων γερμανικών ΜΜΕ δυσκόλεψαν ακόμη περισσότερο την κατάσταση» επισημαίνει ο επενδυτής Ματίας Μάιντελ, που ζει μεγάλο διάστημα στο νησί.
Δεν αφήνει βέβαια κανέναν να του χαλάσει την ηρεμία του και δεν πρόκειται να ακυρώσει την κράτηση στο ξενοδοχείο Radler στην μικρή όλη Inca της Μαγιόρκας. Η αύξηση των αστυνομικών περιπολιών και το κλείσιμο των παραλιών και των πάρκων τη νύχτα ενδέχεται να μειώσει την εξάπλωση της πανδημίας. Η υποχρεωτική χρήση μάσκας ισχύει από καιρό.Το νεότερο είναι ότι όποιος καπνίζει, πρέπει να τηρεί απόσταση 2 μέτρων σε δημόσιους χώρους.
Οι ντόπιοι εφαρμόζουν τα μέτρα με σιδηρά πειθαρχία «αλλά δεν μπορεί κανείς να πει το ίδιο για τους τουρίστες», λέει ο Μάιντελ. Επιπλέον όποιος θέλει να ταξιδέψει στην Ισπανία, πρέπει να συμπληρώσει πριν την άφιξη ένα αναλυτικό ερωτηματολόγιο. Είναι σαφές ότι η οικονομία της Ισπανίας χρήζει ριζικής και άμεσης αναδιαμόρφωσης. Η κυβέρνηση σκοπεύει με τη βοήθεια ιδιωτικής συμβουλευτικής εταιρείας να εξασκήσει ολόκληρο τον τουριστικό τομέα σε μεγαλύτερα περιθώρια με λιγότερους επισκέπτες. Μετά τη χρονιά ρεκόρ το 2019, με 84 εκατομ. ξένους τουρίστες που άφησαν 92 δις ευρώ στη χώρα, ο σύνδεσμος του κλάδου Exceltur υπολογίζει για το 2020 ένα μείον της τάξης των 100 δις ευρώ – μεγαλύτερη δηλαδή μείωση κατά 15 δις ευρώ από όσο είχε υπολογιστεί.
Η σφραγίδα ποιότητας turismo seguro (ασφαλής τουρισμός), που εξέδωσε πρόσφατα του υπουργείο Τουρισμού, έχει ως στόχο να απαλλάξει τους τουρίστες από τον φόβο του κορωνοϊού. Εγγυάται υγειονομικά πρωτόκολλα και ελάχιστο κίνδυνο μόλυνσης. «Με αυτήν την σφραγίδα προωθούμε συνήθως στην περιοχή Castila-la Mancha δρόμους του κρασιού και της γαστριμαργίας, οδοιπορίες και events» αναφέρει η Ρουτ Αρντίλα, επικεφαλής του γραφείου της αυτόνομης ισπανικής περιοχής στη Μαδρίτη, με το Τολέδο ως κύριο τουριστικό πόλο έλξης σε κανονικές εποχές.
Στήριξη σε άνεργους, όχι σε εταιρείες
Αλλά αυτό που βιώνει σε μικρογραφία η Castillia-La-Mancha, ισχύει σε ολόκληρη τη χώρα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των Ισπανών. «Παλαιότερα το 40% των επισκεπτών μας ήταν ξένοι, τώρα αντιπροσωπεύουν ίσως το 15 με 20%» λέει η Αρντίλα. Το μέλλον έχει γίνει πιο επισφαλές από ό,τι σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Τη χρονιά ρεκόρ εργάζονταν 2, 4 εκατομμύρια άνθρωποι άμεσα ή έμμεσα στην τουριστική βιομηχανία. Σε δέκα χρόνια δημιουργήθηκαν 500.000 νέες θέσεις εργασίας.
Τώρα με το 1/3 σε ξένους τουρίστες η κατάσταση δυσκόλεψε. Γι αυτό ο Exceltur ζητά το 1/4 των 140 δις ευρώ που υποσχέθηκαν στη χώρα οι Βρυξέλλες, να δοθούν στον κλάδο. Το καθεστώς μειωμένης εργασίας θα πρέπει να παραταθεί μέχρι τον χειμώνα, ίσως και μέχρι το Πάσχα του 2021. Πώς θα χρηματοδοτεί, δεν έχει διευκρινιστεί. Το δημόσιο χρέος, σύμφωνα με την Banco de Espana άγγιξε το 110% και μπορεί να φτάσει μέχρι το τέλος του χρόνου στο 120% του ΑΕΠ. Ενώ ο γερμανός δικηγόρος Τιμ Βιρτ που ζει στη Μαγιόρκα χαιρόταν που οι βασιλείς και ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες ήρθαν στο νησί και εξέπεμψαν θετικά μηνύματα για τον διεθνή τύπο, «ο ξαφνικός πανικός επηρέασε αρνητικά και το κομμάτι των ακινήτων».
Σύμφωνα με γνωμοδότηση του ομίλου real estate Tinsa οι τιμές των διαμερισμάτων στις Κανάριες και Βαλεαρίδες Νήσους έπεσαν τον Μάρτιο του 2020 κατά μέσον όρο κατά 8,2% και στις μεσογειακές ακτές κατά 6,1%. Για να συγκρατηθούν, ο ισπανός οικονομολόγος Χαβιέ Ντιάζ Χιμένες ζητά να μην υποτιμηθούν άλλοι τομείς της ισπανικής οικονομίας και να χτιστούν σπίτια πιο αποτελεσματικά ενεργειακά.
«Ο οικοδομικός κλάδος είναι το ίδιο σημαντικός, όπως και ο τουριστικός» λέει, προτείνοντας και ως χώρο οικονομικών δραστηριοτήτων την Αφρική αλλά και τη συνεργασία με φημισμένες επιχειρήσεις υποδομών, όπως την ACS και την Ferrovial. Αλλά και η υπουργός Βιομηχανίας Ρέγες Μαρότο διέγνωσε το δυναμικό και ψήφισε το σχέδιο «Οριζόντια Αφρική», που θα διευκολύνει ισπανικές εταιρείες να ξεκινήσουν εκεί τη δράση τους.
Ο οικονομολόγος Χιγκέρες επαινεί την πρωτοβουλία και σημειώνει: «Είμαστε η γέφυρα της Ευρώπης προς αυτήν την ήπειρο και δεν θα πρέπει να αφήνουμε όλες τις δουλειές στους Γάλλους, Βρετανούς, Κινέζους και Αμερικανούς». Προς το παρόν ο Ντιάζ-Χιμένες προειδοποιεί τον πρωθυπουργό Σάντσες να μην προσχωρήσει σε δεύτερο λόκνταουν και τον καλεί να βοηθήσει τους ανθρώπους, όχι τις φίρμες. «Δεν πρέπει να διασώσουμε καμιά αεροπορική εταιρεία ή ξενοδοχειακές αλυσίδες, αλλά ούτε και αυτοκινητοβιομηχανίες, πρέπει να βοηθήσουμε ανέργους με χρήματα και μετεκπαιδεύσεις».
