Οι αερομεταφορείς είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους για αναζωογόνηση του κλάδου στην έναρξη των εμβολιασμών του πληθυσμού κατά του κορωνοϊού στις αρχές του 2021. Συνδέοντας την επιχείρηση εμβολιασμού με την επιχείρηση διάσωσης των αερομεταφορών, οι ευρωπαϊκές αεροπορικές βασίζονται στην περίοδο του καλοκαιριού για να τονώσουν τα έσοδά τους. Ωστόσο πλέον εκφράζονται φόβοι πως η ανάκαμψη ίσως έρθει πολύ αργά- και δεν προλάβει το καλοκαίρι.
Την ώρα που πριν από ένα μήνα, η άφιξη του εμβολίου και η έναρξη των εμβολιασμών προκάλεσαν εκτιμήσεις για ανάκαμψη 90% στην ταξιδιωτική αγορά της Ευρώπης , οι νέες παραλλαγές που ιού που φαίνεται να μεταδίδονται πιο εύκολα δημιουργούν εμπόδια στα σχέδια των Ευρωπαίων για διακοπές, αναγκάζοντάς τους να περιμένουν σε μια περίοδο που παραδοσιακά κλείνονταν τα ταξιδιωτικά πακέτα του καλοκαιριού.
Βαρύ το πλήγμα της πανδημίας
Οι αερομεταφορείς της Ευρώπης βρίσκονται ανάμεσα στις εταιρείες που ούτως ή άλλως έχουν πληγεί βαριά από την υγειονομική κρίση. Με τα κέρδη τους να εξαρτώνται από τα ταξίδια που πραγματοποιούνται το διάστημα από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι ευρωπαϊκοί αερομεταφορείς βρίσκονται μπροστά στο ενδεχόμενο να χάσουν άλλη μία σεζόν, βγάζοντας εκτός όσους ήδη πάλευαν να επιβιώσουν και δίνοντας άλλον ένα χτύπημα στους low-cost αερομεταφορείς και τους tour operators. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε επίσης να καθυστερήσει την ανάκαμψη στα επιχειρηματικά ταξίδια από τα οποία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό οι μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες.
«Το πρόβλημα με την Ευρώπη είναι ότι υπάρχουν τόσα πολλά σύνορα και κάθε χώρα έχει τους δικούς της περιορισμούς», λέει ο Μαρκ Μαντουκα, αναλυτής της Citigroup στο Λονδίνο. «Οι επιβάτες δεν γνωρίζουν ποιοι είναι οι περιορισμοί ή τι είδους τεστ απαιτούνται, οπότε είναι πολύ πιο δύσκολο να γεμίσουν αεροπλάνα σε σύγκριση με μεγάλες χώρες όπως οι ΗΠΑ ή η Κίνα, όπου δεν υπάρχουν σύνορα».
Το τελευταίο χτύπημα στον ταξιδιωτικό κλάδο ήρθε από την Βρετανία η οποία τον Ιανουάριο, λόγω του νέου στελέχους που έχει εντοπιστεί στη χώρα και ενός άλλου που ανιχνεύθηκε στη Νότια Αφρική, επέβαλε πρόσθετους ταξιδιωτικούς κανόνες. Η χωρητικότητα των θέσεων στις αεροπορικές εταιρείες που εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε πτώση 27% σε μια εβδομάδα, σε σύγκριση με πτώση κατά 10% στη Βόρεια Αμερική και 5% στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού κατά την ίδια περίοδο, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων αεροπορικών εταιρειών Ishka Ltd. που εδρεύει στο Λονδίνο.
Στην πορεία οι περιορισμοί του Ηνωμένου Βασιλείου έγιναν πιο αυστηροί στις 15 Ιανουαρίου, ενώ ακολούθησαν και άλλα ευρωπαϊκά έθνη ενισχύοντας τους περιορισμούς. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προειδοποίησε ότι η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής ενδέχεται να χρειαστεί να παρατείνει το lockdown έως τον Απρίλιο για να σταματήσει την αύξηση των λοιμώξεων.
Σε χαμηλά επίπεδα οι κρατήσεις
Ο γενικός διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA) Αλεξάντερ ντι Ζουνιάκ δήλωσε στις 12 Ιανουαρίου ότι τα μέτρα απειλούν τους αερομεταοφορείς αποδυναμώνοντας την οποιαδήποτε ανάκαμψη στη ζήτηση για την περίοδο του Πάσχα, περίοδο που σηματοδοτεί την έναρξη της αεροπορικής ζήτησης στην Ευρώπη.
Ακόμα όμως και με την επιτάχυνση των εμβολιασμών, οι κρατήσεις παγκοσμίως παραμένουν σε χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με το τέλος του 2020, σύμφωνα με την ΙΑΤΑ. Αυτά αποτελούν κακούς οιωνούς για τους πιο αδύναμους ευρωπαϊκούς αερομεταφορείς, όπως η Norwegian Air Shuttle ASA, η οποία επιδιώκει την αναδιάρθρωση για να επιβιώσει μετά την υποβολή αίτησης για πτώχευση πέρυσι. Η Ευρώπη έχει δει τις περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη περιοχή αποτυχίες στον κλάδο των αερομεταφορών από την αρχή της πανδημίας, και αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να αυξηθεί, σύμφωνα με τον αναλυτή του Διεθνούς Γραφείου Αεροπορίας Στουαρτ Χτσερ.
Τι θα συμβεί αν χαθεί το καλοκαίρι
Η μεγαλύτερη ανησυχία, ωστόσο, εστιάζει στο χαμένο καλοκαίρι, εξέλιξη που δύναται να επηρεάσει και τους υγιείς του κλάδου. Η Ryanair, η μεγαλύτερη low-cost αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης, έχει δεσμευτεί να διατηρήσει ορισμένες πτήσεις έως ότου αρθούν τα lockdown στο Ηνωμένο Βασίλειο και την πατρίδα της, την Ιρλανδία, ενώ η British Airways της IAG SA πραγματοποίησε περαιτέρω μείωση 8% στο ήδη περιορισμένο πρόγραμμά της, σύμφωνα με ανάλυση της Ishka.
Από την άλλη ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός πράκτορας της Ευρώπης, η TUI, απέσυρε τα τελευταία ταξιδιωτικά χειμερινά πακέτα της για τους Βρετανούς. Πλέον βρίσκεται στην αναμονή και ενώ έχει δεσμευτεί να προσφέρει το 80% των καλοκαιρινών πακέτων της.
Εν τω μεταξύ, τα σχέδια της Deutsche Lufthansa, της μεγαλύτερης αεροπορικής εταιρείας της Ευρώπης, να εξυπηρετήσει μακρινούς προορισμούς όπως η Ναμίμπια ενδέχεται να καταρρεύσουν. Η Lufthansa, που λειτουργεί με μόλις το 25% της χωρητικότητάς της, βρίσκεται ήδη σε μια αργή ανάκαμψη.
Ωστόσο, υπάρχουν ελπίδες για την αποκατάσταση των ευρωπαϊκών ταξιδιών στις ΗΠΑ, καθώς η ανάληψη καθηκόντων της κυβέρνησης Μπάιντεν θα μπορούσε να ωθήσει ορισμένους ομοσπονδιακούς αξιωματούχους των ΗΠΑ να αντικαταστήσουν την απαγόρευση των αμερικανικών ταξιδιών με μια χαλαρότερη απαίτηση που απαιτεί από τους επιβάτες να κάνουν τεστ πριν από την πτήση.
Αβεβαιότητα, η μητέρα των κινδύνων
Όλη αυτή η αβεβαιότητα για τα έσοδα του καλοκαιριού θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν αγώνα για ρευστότητα, καθώς οι αερομεταφορείς που δανείστηκαν χρήματα ή αντλήθηκαν από κρατική ενίσχυση πέρυσι αναζητούν δισεκατομμύρια περισσότερα για να τα αντέξουν και το 2022.
Η Wizz Air , ανταγωνιστής της Ryanair και της EasyJet , τον Ιανουάριο αξιοποίησε την αγορά ομολόγων για πρώτη φορά αφού απέφυγε να συγκεντρώσει κεφάλαια πέρυσι, εκτός από δάνεια που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση.
Η Lufthansa είχε ως στόχο να αναδιαρθρώσει τα δάνειά της φέτος, ώστε να μπορέσει να αρχίσει να αποπληρώνει μερικά από τα περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια δολάρια που έλαβε από κρατικές εγγυήσεις, γεγονός που θα της επέτρεπε να μειώσει το μεγάλο μερίδιο της κυβέρνησης. Αντ ‘αυτού, μπορεί να χρειαστεί να συγκεντρώσει πρόσθετη χρηματοδότηση.
Η Air France-KLM είναι επίσης πιθανό να ζητήσει πρόσθετη βοήθεια άνω των 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν ήδη χορηγήσει οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών.
Όποια οικονομική κακοτοπιά συμβεί στους αερομεταφορείς φέτος θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στις Airbus και Boeing που μέχρι στιγμής έχουν αποφύγει τις μεγάλες ακυρώσεις παραγγελιών, πείθοντας τις αεροπορικές εταιρείες να αναβάλουν τις παραδόσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό μπορεί να μην είναι πλέον ρεαλιστικό για τους ευρωπαίους αερομεταφορείς, εάν δεν υπάρχει ανάκαμψη ούτε καν στα ταξίδια μικρών αποστάσεων.
Ο διευθύνων σύμβουλος της EasyJet Τζόχαν Λούντγκρεν υποστηρίζει πως η Airbus έχει προσφέρει ευελιξία στους αερομεταφορείς σχετικά με το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων για νέα αεροσκάφη που παραγγέλθηκαν χρόνια νωρίτερα και προσθέτει ότι είναι σίγουρος πως οι κρατήσεις θα ανακάμψουν αμέσως μόλις χαλαρώσουν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί. «Γνωρίζουμε ότι υπάρχει υποβόσκουσα ζήτηση», είπε.
Λιγότερο αισιόδοξος εμφανίστηκε από την άλλη ο αναλυτής της Oddo BHF Ιαν Ντελόρες. «Το ποσοστό εμβολιασμού εντός του πληθυσμού θα πρέπει να τουλάχιστον 40% με 60% για να αποκατασταθούν τα ταξίδια στα φυσιολογικά επίπεδα», λέει. «Είμαστε πολύ, πολύ μακριά από αυτό. Υπάρχει μόνο μια μικρή πιθανότητα ότι η κίνηση θα αναβιώσει αυτό το καλοκαίρι», κατέληξε.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από Bloomberg
