Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Σε τροχιά άμεσης υλοποίησης επιδιώκει να θέσει η κυβέρνηση το σχέδιό της για την αλλαγή του μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής, την υλοποίηση φιλοεπενδυτικών επιλογών και την ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, το οποίο έχει ως στόχο την ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο περιλαμβάνει την εφαρμογή μιας δέσμης μέτρων για τη φορολογική ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η οποία εξαγγέλθηκε προεκλογικά από το κυβερνών κόμμα και έχει εκτιμηθεί ότι θα προκαλέσει δημοσιονομικό κόστος 6 δισ. σε βάθος τετραετίας.
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης προτίθεται να συμπεριλάβει τις υπεσχημένες κατά την προεκλογική περίοδο ρυθμίσεις για τη μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, που θα συζητηθούν στη Βουλή το τριήμερο 20-22 Ιουλίου. Επιπλέον, επιδιώκει να καταθέσει άμεσα στη Βουλή φορολογικό νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει όλες αυτές τις ρυθμίσεις και θα καθορίζει σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης σε βάθος τετραετίας.
Το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου αυτού, αλλά και ο τρόπος χρηματοδότησης του συνολικού δημοσιονομικού κόστους των 6 δισ. ευρώ από τους κρατικούς προϋπολογισμούς της περιόδου 2020-2023 ήταν το αντικείμενο σύσκεψης του οικονομικού επιτελείου το Σάββατο το πρωί στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και οι υφυπουργοί Απόστολος Βεσυρόπουλος, Γιώργος Ζαββός και Θόδωρος Σκυλακάκης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», το «πακέτο» αναπτυξιακών μέτρων που προτίθεται να νομοθετήσει άμεσα η κυβέρνηση περιλαμβάνει:
Α) Διατάξεις που θα ισχύσουν από το 2019:
1. Βελτίωση της ρύθμισης των 120 δόσεων για τις οφειλές προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ειδικότερα, θα προβλέπονται ευνοϊκότεροι όροι αποπληρωμής για όσους χρωστούν μέχρι 3.000 ευρώ, ενώ θα θεσμοθετηθεί και πλαίσιο για ευνοϊκή μεταχείριση των συνεπών φορολογουμένων.
2. Βελτίωση της διάταξης που προβλέπει τη μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% στα είδη διατροφής και στην εστίαση, ώστε για όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις τροφίμων και ποτών να ισχύει ο μειωμένος συντελεστής 13% (να μην προβλέπεται, π.χ., συντελεστής 24% για τον σερβιριζόμενο καφέ και 13% για τον πωλούμενο καφέ από τα σούπερ μάρκετ).
Β) Ρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν από το 2020 και μετά:
3. Καθιέρωση νέας προοδευτικής κλίμακας για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η νέα φορολογική κλίμακα, η οποία θα αρχίσει να ισχύει από τα εισοδήματα του 2020, θα προκύψει από τις ακόλουθες μεταβολές:
* Μείωση του ελάχιστου φορολογικού συντελεστή από το 22% στο 9% για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ, με διατήρηση του αφορολόγητου στο επίπεδο των 8.600-8.700 ευρώ για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες. Η διατήρηση του αφορολογήτου θα γίνει είτε με πλήρη κατάργηση της έκπτωσης φόρου των 1.900-2.100 ευρώ και ονομαστικό ορισμό του αφορολογήτου μεταξύ 8.600-8.700 ευρώ είτε με σημαντική περικοπή της έκπτωσης φόρου, ώστε από τη διαίρεση με τον συντελεστή 9% να προκύπτει έμμεσα αφορολόγητο 8.600-8.700 ευρώ.
* Μείωση του ανώτατου συντελεστή από το 45% στο 42%.
* Εξορθολογισμός όλων των υπόλοιπων συντελεστών εισοδήματος και αναδιαμόρφωση των κλιμακίων με κύριο στόχο την ελάφρυνση της μεσαίας τάξης.
4. Καθιέρωση πρόσθετου αφορολόγητου ορίου 1.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
5. Σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων (εταιρειών) και λοιπών νομικών οντοτήτων από το 28% στο 20%. Η μείωση θα γίνει σε δύο ετήσιες δόσεις: από το 28% στο 24% για τη χρήση του 2020 και στο 20% για τη χρήση του 2021.
6. Μείωση της φορολόγησης στα μερίσματα από 10% σε 5%.
7. Σταδιακή μείωση των συντελεστών ΦΠΑ από το 24% και το 13% στο 22% και στο 11% από το 2020 έως το 2023.
8. Σταδιακή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
9. Μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για το 2019 ή για το 2020 (φορολογικές δηλώσεις έτους 2020 ή 2021) και πλήρης κατάργησή του για το 2020 ή το 2021 (φορολογικές δηλώσεις έτους 2021 ή 2022).
Ακίνητα
10. Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30%, εντός της διετίας 2020-2021.
11. Αναστολή της επιβολής του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων οικοδομών για τρία χρόνια.
12. Έκπτωση φόρου ίση με το 40%-50% της δαπάνης για εργασίες που αφορούν ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση, συντήρηση και αξιοποίηση των υφιστάμενων ακινήτων.
13. Αναστολή του φόρου υπεραξίας, του φόρου δηλαδή επί του κέρδους στις αγοραπωλησίες ακινήτων, για τρία χρόνια και επανεξέτασή του από μηδενική βάση τον τέταρτο χρόνο.
Νέα κίνητρα
Σε δεύτερη φάση, σε άλλο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή είτε το φθινόπωρο είτε εντός του 2020, θα επιδιωχθεί να περιληφθούν και οι υπόλοιπες φορολογικές ρυθμίσεις τις οποίες υποσχέθηκε προεκλογικά το κυβερνών κόμμα. Οι ρυθμίσεις αυτές προβλέπουν:
*Ευνοϊκή φορολόγηση των αγροτικών συλλογικών σχημάτων με 10%.
* Φορολογικά κίνητρα για όσες επιχειρήσεις προχωρούν σε επενδύσεις, όπως οι υπεραποσβέσεις, ο διπλασιασμός της περιόδου συμψηφισμού ζημιών με κέρδη, η αποσαφήνιση της φορολογικής κατοικίας και η ενίσχυση του προγράμματος golden visa για την προσέλκυση κεφαλαίων και αλλοδαπών επενδυτών.
Εντολή για δράσεις
Πέραν των νομοθετικών ρυθμίσεων για διευκολύνσεις προς τους φορολογούμενους και μειώσεις φορολογικών συντελεστών, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έλαβε εντολή από τον πρωθυπουργό να δρομολογήσει άμεσα, κατά προτεραιότητα, και τις παρακάτω δράσεις:
- Μελέτη μετεγκατάστασης και αξιοποίηση κτηριακών υποδομών σύμφωνα με τη νέα δομή της κυβέρνησης.
- Σταδιακή καθιέρωση υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης μεταξύ των επιχειρήσεων (B2B).
- Υιοθέτηση συστήματος ηλεκτρονικής παρακολούθησης των διακινούμενων φορτίων.
- Υποχρεωτική καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τους προμηθευτές του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (B2G).
Υλοποίηση εγκριθέντων της πρώην κυβέρνησης
* Σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έχουν τεθεί από τον πρωθυπουργό, θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την υλοποίηση των παρακάτω μέτρων, που ήδη συμφώνησε η προηγούμενη κυβέρνηση με τους θεσμούς, στο πλαίσιο του προγράμματος της ενισχυμένης εποπτείας:
* Αξιολόγηση των σχεδίων δράσης της ΑΑΔΕ και του ΓΛΚ από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
* Πρόοδος στη στελέχωση της ΑΑΔΕ με στόχο 12.500 υπαλλήλους.
* Σχέδιο 2019-2022 για την παρακολούθηση διαφόρων έργων συμπεριλαμβανομένου του ορισμού εκτελεστικού συμβουλίου.
* Πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των διαδικασιών της ΑΑΔΕ.
* Βελτίωση των δυνατοτήτων του ΓΛΚ (προσωπικό, εκπαίδευση, πόροι) για να μπορεί να ελέγχει τις προτάσεις χρηματοδότησης.
* Κατηγοριοποίηση κατά ταμείο και κατά δραστηριότητα για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2021.
* Περαιτέρω βελτίωση της διαδικασίας κατάρτισης του προϋπολογισμού.
* Υιοθέτηση ενοποιημένης προσέγγισης για την κατάρτιση των προϋπολογισμών μέσω της μεταφοράς της ευθύνης για τον ορισμό ανωτάτων ορίων δαπανών στο ΓΛΚ.
* Εφαρμογή χρονοδιαγράμματος εξόφλησης, με στόχο 0,5 δισ. ανεξόφλητα.
* Λήψη απόφασης περί της διαλύσεως ή επεκτάσεως της εντολής του ΤΧΣ (στα μέσα του 2022).
* Περαιτέρω χαλάρωση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, σύμφωνα με το δημοσιευμένο χρονοδιάγραμμα.
* Εφαρμογή επιχειρησιακού προγράμματος αξιοποίησης του ΤΑΙΠΕΔ.
Αντίμετρα 950 εκατ. τον χρόνο
* Προκειμένου να ενισχύσει την επιχειρηματολογία της περί της αναγκαιότητας των φοροελαφρύνσεων, κατά τις επικείμενες συζητήσεις της με τους εκπροσώπους των δανειστών, και να τους πείσει ότι η εφαρμογή του φορολογικού «πακέτου» δεν θα θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα η κυβέρνηση σκοπεύει να θέσει σε εφαρμογή ένα δεύτερο παράλληλο σχέδιο στοχευμένων εξοικονομήσεων δαπανών, χωρίς νέα δημοσιονομικά μέτρα.
Το σχέδιο έχει εκπονηθεί εδώ και μήνες, πριν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας η Ν.Δ. και εκτιμάται πως μπορεί να οδηγήσει άμεσα σε σημαντικές εξοικονομήσεις της τάξεως των 950 εκατ. ετησίως.
Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει:
1. Επισκόπηση δαπανών: Ο στόχος είναι ετήσια εξοικονόμηση 200 εκατ. ευρώ.
2. Περικοπές επιχορηγήσεων: Στον προϋπολογισμό του 2020 εκτιμάται ότι το κονδύλι των επιχορηγήσεων στις ΔΕΚΟ μπορεί να είναι μειωμένο έως και κατά 400 εκατ. ευρώ σε συνδυασμό με κινήσεις αύξησης των εσόδων τους, ώστε πρακτικά να μη στερηθούν πόρους.
3. Περιορισμούς στις προσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων: Το κυβερνών κόμμα έχει προαναγγείλει διατήρηση του κανόνα «μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις» σε αντίθεση με το σχέδιο προϋπολογισμού της προηγούμενης κυβέρνησης το οποίο προέβλεπε αναλογία προσλήψεων προς αποχωρήσεις 1 προς 1. Με τον περιορισμό των προσλήψεων εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξοικονομηθούν 75 εκατ. ευρώ το χρόνο.
4. Επέκταση της ψηφιοποίησης των δεδομένων σε όλον τον δημόσιο τομέα: Το κυβερνών κόμμα εκτιμά ότι μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση τουλάχιστον 75 εκατ. ευρώ ετησίως εξαιτίας της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της ψηφιοποίησης βασικών λειτουργιών του Δημοσίου.
5. Επιβολή ανωτάτων ορίων στις δαπάνες: Μέσω μιας περιορισμένης μείωσης του ποσοστού τελικής διάθεσης των πιστώσεων του προϋπολογισμού, εκτιμάται πως μπορούν να προκύψουν επιπλέον εξοικονομήσεις 200 εκατ. ευρώ.
Πρώτες επαφές αύριο με θεσμούς
Η πρόθεση της κυβέρνησης για την άμεση νομοθέτηση των περισσοτέρων από τις ήδη εξαγγελθείσες κατά την προεκλογική περίοδο φορολογικές ρυθμίσεις θα συζητηθεί αυτή την εβδομάδα κατά τις πρώτες επαφές στελεχών του νέου οικονομικού επιτελείου με τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών.
Συγκεκριμένα, αύριο θα αφιχθούν στην Αθήνα ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλ. Ρέγκλινγκ και ο επικεφαλής των κλιμακίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αξιολογούν την Ελλάδα Ντέκλαν Κοστέλο προκειμένου να λάβουν μέρος ως ομιλητές στις εργασίες συνεδρίου του Economist. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη χώρα μας αναμένεται να έχουν συναντήσεις με όλα τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου.
