Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τη σύσταση ενός Ταμείου Ανάκαμψης 750 δισ. ευρώ για την έξοδο της οικονομίας από την ύφεση που έχει προκαλέσει η πανδημική κρίση. Για να λάβει όμως «σάρκα και οστά» η πρόταση της Κομισιόν, θα πρέπει πρώτα να επέλθει συμφωνία μεταξύ των 27 Ευρωπαίων ηγετών σε τρία βασικά ζητήματα: Το ύψος του δανεισμού, την κατανομή κεφαλαίων και τον τρόπο εποπτείας.
Δανεισμός
Η Κομισιόν έχει προτείνει την άντληση έως και 750 δισ. ευρώ μέσω δανεισμού από τις κεφαλαιαγορές. Εκ του συνολικού ποσού, 500 δισ. ευρώ θα δοθούν με τη μορφή επιχορηγήσεων και 250 δισ. ευρώ υπό τη μορφή δανείων προς χώρες και κλάδους που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένες χώρες-μέλη της Ε.Ε. φαίνεται να διαφωνούν με τις προτάσεις της Επιτροπής.
Ορισμένα κράτη είναι κατά της ιδέας ανάληψης περισσότερου χρέους, επισημαίνει στο CNBC ο Κάρελ Λανού, διευθύνων σύμβουλος της δεξαμενής σκέψης CEPS.
Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν η Κομισιόν δεν είχε βγει στις αγορές για να δανεισθεί ένα τόσο μεγάλο ποσό. Αν και οι περισσότερες χώρες χαιρετίζουν την πρόταση, δεδομένου ότι το σοκ εξαιτίας του Covid-19 είναι ισχυρό για όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες, τέσσερις τουλάχιστον χώρες εμφανίζονται επιφυλακτικές μπροστά σε ένα τέτοιο βήμα και προτιμούν να δοθεί η οικονομική βοήθεια υπό τη μορφή δανείων και όχι επιχορηγήσεων.
Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία –το επονομαζόμενο «Κουαρτέτο της Λιτότητας»- θα προτιμούσαν η οικονομική στήριξη να ήταν αποκλειστικά με τη μορφή δανείων και χωρίς αμοιβαιοποίηση χρέους, ένα ζήτημα αρκετά αμφιλεγόμενο, δεδομένου ότι πολλοί ψηφοφόροι ανησυχούν μήπως οι φορολογικές τους συνεισφορές χρησιμοποιηθούν για τη συγχρηματοδότηση άλλων χωρών.
Παράλληλα, η Φινλανδία φέρεται να ζητά να είναι μικρότερο το ύψος του δανεισμού, ενώ επί του συνολικού ποσού των 750 δισ. ευρώ, να αυξηθεί το ποσό που θα χορηγείται υπό τη μορφή δανείων και να μειωθεί το ποσό των επιχορηγήσεων.
Ποιος θα λάβει τι;
Ένα δεύτερο εμπόδιο αφορά τον τρόπο υπολογισμού της κατανομής κεφαλαίων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει την κατανομή κεφαλαίων σε κάθε χώρα-μέλος βάσει «προκαθορισμένης κλείδας κατανομής», που λαμβάνει υπόψη πληθυσμό, κατά κεφαλήν ΑΕΠ και ανεργία.
Παρ’ όλα αυτά, η πρόταση της Κομισιόν έχει εγείρει αντιδράσεις ότι τα στοιχεία να μην αποτυπώνουν ακριβώς ποιες χώρες έχουν επηρεασθεί περισσότερο από τον κορωνοϊό.
«Κατανοώ ότι η Κομισιόν θέλει να χρησιμοποιήσει υφιστάμενα στοιχεία, διότι εάν περιμένει για περισσότερα δεδομένα, δεν θα μπορέσει να αποδεσμεύσει άμεσα κεφάλαια», αναφέρει στο CNBC ο Ζολτ Ντάρβας, επικεφαλής οικονομολόγος του Ινστιτούτου Bruegel. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Ντάρβας θεωρεί ότι «θα ήταν επιθυμητές» οι αλλαγές στην αρχική φόρμουλα, ώστε να είναι πιο άμεσος ο συσχετισμός με τις πραγματικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Τρόπος εποπτείας
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει, τέλος, να αποφασίσουν πώς θα επιβλέπουν τη χρήση των κονδυλίων. Η Κομισιόν έχει προτείνει οι χώρες μέλη να καταθέτουν σχέδια ανάκαμψης, στα οποία θα αναφέρουν τις μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές τους προτεραιότητες έως το 2024. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα μπορούν να «παρακολουθούν» πώς ξοδεύονται τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Στο παρελθόν, ορισμένες χώρες, όπως η Ουγγαρία και Δημοκρατία της Τσεχίας, είχαν κατηγορηθεί για κακοδιαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων. «Υπάρχει πάντα το ρίσκο της κακοδιαχείρισης», υπογραμμίζει ο κ. Ντάρβας, σημειώνοντας όμως ότι η Κομισιόν διαθέτει αρκετούς μηχανισμούς παρακολούθησης της κατάστασης.
Οι ηγέτες των 27 χωρών-μελών θα συζητήσουν την επόμενη εβδομάδα τις προτάσεις της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ. Παρά τις προσδοκίες για ένα γενναίο βήμα προς την κατεύθυνση της βαθύτερης Ένωσης, αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι η σύνοδος κορυφής της 19ης Ιουνίου θα είναι προπαρασκευαστική για τη επόμενη, υψηλού επιπέδου συζήτηση στη διάρκεια των θερινών μηνών.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από CNBC
