Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Αισιοδοξία για λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων σε σχέση με την εμβάθυνση της Ευρωζώνης στη συνάντηση που θα έχουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις 21 Ιουνίου επικρατεί στις Βρυξέλλες μετά και τη συζήτηση των υπουργών Οικονομικών την Πέμπτη το βράδυ στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εurogroup, Μάριο Σεντένο, στόχος της συνόδου των ηγετών της Ευρωζώνης τον επόμενο μήνα είναι μια συνολική απόφαση που θα αφορά τόσο την υλοποίηση ενός προϋπολογισμού της Ευρωζώνης από το 2021 όσο και τα επόμενα βήματα σχετικά με τη μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και της πανευρωπαϊκής εγγύησης των καταθέσεων.
Προϋπολογισμός
Όπως είπε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, η συζήτηση για τον προϋπολογισμό που θα συνεχιστεί και τις επόμενες εβδομάδες αφορά τον προσδιορισμό του συνολικού ποσού, την προέλευση των χρημάτων, τους τομείς που θα χρηματοδοτούνται, αλλά και τη διακυβέρνηση. Ο ίδιος, με βάση την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα, εμφανίστηκε βέβαιος ότι τον Ιούνιο θα βρεθεί κοινό έδαφος.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο οι ηγέτες της Ευρωζώνης συμφώνησαν επί της αρχής στην πρόβλεψη ενός προϋπολογισμού των χωρών του ενιαίου νομίσματος, ο οποίος έχει τη μορφή ειδικής γραμμής στον προϋπολογισμό της Ε.Ε.
Η πρόταση που έχει υποβάλει η Κομισιόν (Ιούνιος 2018) προβλέπει τη σύσταση ενός χρηματοδοτικού μέσου 30 δισ. ευρώ, που θα παρέχει δάνεια σε χώρες που πλήττονται από ασύμμετρο σοκ, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση δημόσιων επενδύσεων. Το νέο χρηματοδοτικό μέσο προτείνεται να συσταθεί με την εγγύηση της Ε.Ε., ενώ το ποσό θα είναι σταθερό, δεδομένου ότι τα δάνεια θα επιστρέφονται από τα κράτη – μέλη σχεδόν άμεσα, δηλαδή μόλις η οικονομία τους επιστρέφει στην ομαλότητα. Τα δάνεια αυτά θα είναι άτοκα, δεδομένου ότι το κόστος θα καλύπτεται από κέρδη της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών από την κυκλοφορία του ευρώ.
Στήριξη θα δικαιούνται οι χώρες της Ευρωζώνης που πλήττονται από «μεγάλο ασύμμετρο σοκ», όχι γενικευμένο, γιατί τότε θα αναλάμβανε νομισματική δράση η ΕΚΤ, αλλά μεμονωμένο. Οι χώρες που θα λαμβάνουν τη στήριξη πρέπει να έχουν τηρήσει τα τελευταία δύο χρόνια πριν από την υποβολή του αιτήματος όλες τις δεσμεύσεις τους σχετικά τους δημοσιονομικούς στόχους και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Θα πρέπει επίσης η κρίση να έχει προκαλέσει την αύξηση της ανεργίας στην εν λόγω χώρα. Τα δάνεια θα διατίθενται κυρίως για τη συνέχιση των δημοσίων επενδύσεων, ώστε να περιορίζεται με τον τρόπο αυτό ο αντίκτυπος της κρίσης στην απασχόληση και στο σύνολο της οικονομίας.
Αναφορικά με το συνολικό ποσό, η Γαλλία και οι περισσότερες χώρες ζητούν να είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που προτείνει η Κομισιόν, ενώ θεωρείται πολύ πιθανό ότι η τελική απόφαση θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 50 δισ. ευρώ. Θα πρέπει, όμως, να καμφθούν οι αντιδράσεις χωρών του Βορρά, κυρίως της Ολλανδίας, που αυτή τη στιγμή εκφράζει και τις μεγαλύτερες αντιρρήσεις.
Ένα άλλο ζήτημα που συζητείται είναι εάν θα πρέπει εκτός από τον κοινοτικό προϋπολογισμό να προβλεφθεί και μια άλλη πηγή εσόδων, αλλά στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υπάρξει διακυβερνητική απόφαση των μελών της Ευρωζώνης. Εάν επικρατήσει κάτι τέτοιο, τότε το συνολικό ποσό του προϋπολογισμού θα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Σε σχέση με τη μεταρρύθμιση του ΕSM, οι βασικές αποφάσεις λήφθηκαν τον Δεκέμβριο, ωστόσο παραμένουν ακόμη αρκετά κρίσιμα ζητήματα προς διευθέτηση, όπως η επίσπευση της λήψης αποφάσεων σε περιπτώσεις ξαφνικής κρίσης, για παράδειγμα εάν χρειαστεί μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο να διασωθεί μια τράπεζα. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να παρακαμφθούν διαδικασίες, όπως για παράδειγμα το «πράσινο φως» του γερμανικού Κοινοβουλίου, γιατί και χρόνος θα χρειαστεί αλλά και η μυστικότητα δεν θα μπορεί να διατηρηθεί.
Προστασία καταθέσεων
Πρόοδος σημαντική καταγράφεται και στην πανευρωπαϊκή προστασία των καταθέσεων, ένα θέμα που εξαιτίας των αντιδράσεων των χωρών του Βορρά παραμένει εδώ και δύο χρόνια στο «ψυγείο». Η πρόοδος που έχει σημειωθεί στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σχεδόν σε όλα τα κράτη-μέλη αφαιρεί το επιχείρημα του κινδύνου για τα δικά τους πιστωτικά ιδρύματα που επικαλούνται μέχρι τώρα οι βόρειες χώρες, «μπλοκάροντας» την υιοθέτηση της πρότασης της Κομισιόν.
Η πανευρωπαϊκή προστασία των καταθέσεων θα εφαρμοστεί σταδιακά, ακόμη δεν υπάρχει τέτοια πρόοδος για να ξεκινήσει το εγχείρημα, ωστόσο όλα δείχνουν ότι τον Ιούνιο θα μπορούσε να αποφασιστεί ένας οδικός χάρτης, κάτι που θα αποτελούσε ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, δεδομένου ότι η προστασία των καταθέσεων είναι ο ένας από τους τρεις βασικούς όρους της τραπεζικής ένωσης, ενώ οι άλλοι δύο έχουν αποφασιστεί και ήδη λειτουργούν.
6 χρόνια ανάπτυξης στην ζώνη του ευρώ
Στη συνεδρίαση του Εurogrpoup έγινε και μια επισκόπηση της πορείας της ευρωπαϊκής οικονομίας με αφορμή τις εαρινές προβλέψεις που παρουσίασε η Κομισιόν στις 7 Απριλίου. Όπως επισήμανε ο κ. Σεντένο, η οικονομία της Ευρωζώνης αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία 24 τρίμηνα, δηλαδή επί έξι χρόνια, ενώ την ίδια περίοδο δημιουργήθηκαν 10,8 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης, γεγονός που χαρακτήρισε πολύ σημαντικό. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι τα οφέλη αυτής της ενάρετης ανάπτυξης δεν έχουν φθάσει ακόμη σε όλους τους πολίτες.
Οι υπουργοί της Ευρωζώνης εκτιμούν ότι η απασχόληση θα συνεχίσει να αυξάνεται αλλά με πιο μέτριους ρυθμούς. Για την οικονομία, τόνισαν ότι, παρά την επιβράδυνση στα τέλη του 2018, τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2019 δείχνουν ήδη μια αύξηση στον ρυθμό ανάπτυξης των μεγάλων οικονομιών. Όμως, υπάρχουν, όπως τονίστηκε, σημαντικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη, οι οποίοι είναι σε μεγάλο βαθμό εξωτερικοί και πολιτικοί. Οι εμπορικές εντάσεις και η αβεβαιότητα του Brexit είναι οι πιο σημαντικοί.
