Η πανδημία προκάλεσε υγειονομικό, κοινωνικό και οικονομικό σοκ, με πολύπλευρες, μεγάλες συνέπειες. Οι οικονομίες κλυδωνίζονται, η έκβαση είναι αβέβαιη. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει σχέδιο συνεκτικό, ολοκληρωμένο, δυναμικό για την οικονομία, την υγεία, την απασχόληση, την ενίσχυση της ρευστότητας, την τόνωση της κοινωνικής συνοχής, είπε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, σε δηλώσεις του για τα μέτρα στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων που πλήτονται από την πανδημία.
Όπως είπε, το σχέδιο ξεδιπλώνεται σε 4 φάσεις: η πρώτη ήταν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Η δεύτερη τώρα, η τρίτη από Ιούνιο έως Οκτώβριο, οπότε αναμένεται προοδευτική ανάκαμψη της οικονομίας. Και η τέταρτη από το φθινόπωρο, υπό την προϋπόθεση της θετικής αντιμετώπιση της πανδημίας, οπότε αναμένεται ανάταξη της οικονομίας, με στόχο να ξεκινήσει από κει που τη βρήκε ο κορωνοϊός. Κατά τον κ. Σταϊκούρα, «όσο θα σταθεροποιείται και θα ανατάσσεται η οικονομία, τόσο θα αποκτούμε περισσότερες δυνατότητες να δρομολογήσουμε πολιτικές με πιο μόνιμα χαρακτηριστικά. Συνεκτικές πολιτικές, ενδεικτικά, στα πεδία της πράσινης οικονομίας, της εξωστρέφειας, της καινοτομίας και τεχνολογίας, που θα εμπεριέχονται στο Στρατηγικό μας Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Οικονομίας».
Σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, η τρέχουσα γ΄ φάση θα στηριχτεί σε 4 πυλώνες: συνέχιση και διεύρυνση της απασχόλησης-περισσότερη ρευστότητα στις επιχειρήσεις-στοχευμένα φορολογικά μέτρα-αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους.
Στο διάστημα αυτό προβλέπονται να ισχύσουν 15 πολιτικές-συγκεκριμένα μέτρα διευκόλυνσης, συνολικού κόστους 24 δισ. ευρώ, που θα αρχίσουν να υλοποιούνται από τη μεθεπόμενη εβδομάδα και έως τις 30 Οκτωβρίου – μεταξύ αυτών, η μείωση έως 31 Οκτωβρίου του ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ και μη αλκοολούχα, καθώς και τουριστικό πακέτο.
Όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, το συνολικό κόστος των μέτρων που βρίσκονται σε εφαρμογή ή θα υλοποιηθούν διευρύνεται στα περίπου 14,5 δισ. ευρώ και η προστιθέμενη αξία τους στα 20 δισ. ευρώ. Ενώ, με την αξιοποίηση το επόμενο διάστημα των ευρωπαϊκών ταμείων (SURE, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Ταμείο Ανάκαμψης κ.ά.) το συνολικό κόστος των μέτρων εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 24 δισ. ευρώ.
Πιο αναλυτικά, σήμερα ανακοινώθηκαν:
1. Επεκτείνεται, για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το δικαίωμα αναστολής σύμβασης εργασίας των εργαζομένων, η αποζημίωση ειδικού σκοπού και η κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών τους.
Συνεχίζεται η δυνατότητα αναστολής σύμβασης εργασίας, σε ποσοστό έως 100%, των εργαζομένων στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού.
2. Δημιουργείται νέος μηχανισμός στήριξης της βραχυχρόνιας απασχόλησης, ώστε να διατηρηθούν θέσεις εργασίας και να στηριχθεί η επιχειρηματικότητα.
3. Παρέχεται επίδομα ανεργίας στους εποχικά απασχολούμενους που δεν θα προσληφθούν την τρέχουσα τουριστική περίοδο.
Παράλληλα, παρέχεται επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για τους εποχικά εργαζόμενους μερικής απασχόλησης.
4. Δίδεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων βεβαιωμένων οφειλών προς τη φορολογική αρχή σε όσες επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές, καθώς και στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού, και για τον μήνα Ιούνιο.
Οι εργαζόμενοι των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε προσωρινή αναστολή, έχουν το δικαίωμα αναστολής των δόσεων βεβαιωμένων οφειλών.
5. Επεκτείνεται η δυνατότητα μείωσης ενοικίου κατά 40%, τον μήνα Ιούνιο, σε όσες επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές και στις επιχειρήσεις που ανήκουν στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού.
Επιπλέον, δίνεται η ίδια δυνατότητα και σε όσες επιχειρήσεις άνοιξαν τον Μάιο, συμπεριλαμβανομένου του λιανικού εμπορίου.
Επιπρόσθετα, στις επιχειρήσεις που ανήκουν στους κλάδους του τουρισμού, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού, δίδεται η δυνατότητα μείωσης του ενοικίου και κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
Τέλος, δικαίωμα μείωσης ενοικίου για την 1η κατοικία τους και τη φοιτητική κατοικία των εξαρτώμενων μελών τους, διατηρούν και όλοι οι εργαζόμενοι των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε καθεστώς προσωρινής αναστολής.
6. Για τους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν ακίνητα σε πληττόμενες επιχειρήσεις και εργαζόμενους, αναστέλλονται οι προθεσμίες καταβολής των βεβαιωμένων οφειλών.
Επίσης, γι’ αυτούς τους ιδιοκτήτες, προβλέπεται η δυνατότητα συμψηφισμού μέρους του εισοδήματος που έχασαν, με φορολογικές υποχρεώσεις μετά τον Ιούλιο.
7. Χορηγείται 2η επιστρεπτέα προκαταβολή, με βάση την απώλεια τζίρου των μηνών Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου.
Το αδιάθετο υπόλοιπο της πρώτης φάσης, που μόλις ολοκληρώθηκε, θα προστεθεί στη 2η φάση, ώστε το συνολικό ποσό που θα έχει χορηγηθεί, μέχρι τέλος Ιουνίου, να διαμορφωθεί στα 2 δισ. ευρώ.
8. Προβλέπεται μείωση της προκαταβολής φόρου.
Για τις επιχειρήσεις που θα εμφανίσουν μείωση τζίρου κατά τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο, αθροιστικά άνω ενός ποσοστού, θα προβλεφθεί μείωση της προκαταβολής φόρου που καλούνται να πληρώσουν εντός του 2020 για το 2021, κατά ένα ποσοστό.
Το ποσοστό θα προσδιοριστεί τον Ιούλιο, με βάση τα στοιχεία τζίρου που θα έχουν υποβάλει οι επιχειρήσεις για την προηγούμενη περίοδο.
9. Μειώνεται ο ΦΠΑ στις μεταφορές από το 24% στο 13%, για την περίοδο 1 Ιουνίου – 31 Οκτωβρίου 2020.
Καλύπτει μεταφορές επιβατών με τρένο, με μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, με αεροπλάνο, με πλοίο, με συνδυαστικές μεταφορές.
Οι πολίτες, κυρίως τα πιο αδύναμα εισοδηματικά στρώματα, θα ωφεληθούν ιδιαίτερα από αυτή την πρόνοια της πολιτείας.
10. Μειώνεται ο ΦΠΑ στον καφέ και στα μη αλκοολούχα ποτά από το 24% στο 13% για την περίοδο 1 Ιουνίου – 31 Οκτωβρίου 2020.
11. Μειώνεται ο ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο από 80/20 (80% με 13% και 20% με 24%) σε 90/10 για την περίοδο 1 Ιουνίου – 31 Οκτωβρίου 2020.
12. Μειώνεται ο ΦΠΑ στα εισιτήρια των κινηματογράφων από το 24% στο 13% για την περίοδο 1 Ιουνίου – 31 Οκτωβρίου 2020.
13. Οι δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων προσαυξημένες κατά 100%, έναντι 30% που είναι σήμερα, για δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν από 1η Σεπτεμβρίου.
14. Δημιουργείται Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ώστε να υπάρχει ένα συνεκτικό πλαίσιο ανάπτυξης στοχευμένων πολιτικών υποστήριξης του οικοσυστήματος.
Δίνονται κίνητρα σε φυσικά πρόσωπα που εισφέρουν επενδυτικά κεφάλαια (angel investors) για νεοφυείς επιχειρήσεις, με τη μορφή εκπτώσεων φόρου επί του ποσού που επενδύεται.
15. Δρομολογείται πρόγραμμα στο οποίο το Κράτος θα επιδοτεί, για ορισμένο χρονικό διάστημα, σημαντικό μέρος των μηνιαίων δόσεων όσων πλήττονται από τις συνέπειες του κορονοϊού, και έχουν δάνεια με υποθήκη στην πρώτη κατοικία.
Καλύπτει όλα τα «κόκκινα δάνεια», τόσο αυτά που δημιουργήθηκαν πριν το τέλος του 2018, όσο και αυτά που μεταγενέστερα – μέχρι σήμερα – προέκυψαν, για τους πολίτες που επλήγησαν από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης.
Καλύπτει και τα εξυπηρετούμενα δάνεια των πολιτών που επλήγησαν από την πανδημία.
Παράλληλα, θέτει δικλείδες ασφαλείας, ώστε να μην επωφεληθούν της επιδότησης οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Με το νέο πρόγραμμα, σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, επιπροσθέτως προς την παράταση του υφιστάμενου πλαισίου:
Ενισχύονται, για πρώτη φορά, οι συνεπείς δανειολήπτες, με εξυπηρετούμενα δάνεια, οι οποίοι έχουν πληγεί από την πανδημία.
Υποστηρίζεται το σύνολο των δανειοληπτών που επλήγησαν από την υγειονομική κρίση, και έχουν «κόκκινο» δάνειο, ακόμη και μετά το τέλος του 2018.
Καλλιεργείται η κουλτούρα πληρωμών.
Περιορίζεται ο κίνδυνος δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων.
Ενισχύεται η κοινωνική συνοχή.
Καλύπτονται πολλαπλάσιοι δανειολήπτες σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο.
Ο Χρήστος Σταϊκούρας αναφέρθηκε και στις δύο πρώτες φάσεις του σχεδίου για την αντιμετώπιση της κρίσης. Όπως υπενθύμισε, κατά την α΄ φάση, το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου, η κυβέρνηση προτεραιοποίησε και μερίμνησε για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας. Για τον σκοπό αυτό ενίσχυσε τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας, κατά περίπου 275 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, με οριζόντιες και έγκαιρες παρεμβάσεις, άπλωσε ένα ευρύ «δίχτυ προστασίας» πάνω από νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
– Προχώρησε σε αναστολές πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων.
– Έδωσε φορολογικά κίνητρα σε εργαζόμενους και εργοδότες.
– Μείωσε τα ενοίκια σε επιχειρήσεις, εργαζόμενους και φοιτητές.
– Προχώρησε στην καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού σε μισθωτούς, επαγγελματίες και επιχειρήσεις, στηρίζοντας περισσότερο τα πιο αδύναμα οικονομικά στρώματα.
– Χορήγησε επιπλέον επιδόματα ανεργίας και στήριξε μακροχρόνια ανέργους.
Συνολικά, ενισχύθηκαν 2.000.000 πολίτες.
Στην εν εξελίξει β΄ φάση, με το σταδιακό άνοιγμα της οικονομικής δραστηριότητας τον Μάιο:
– Επεκτείνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, σε εργαζόμενους και εργοδότες.
– Επεκτείνεται το δικαίωμα αναστολής σύμβασης εργασίας, την αποζημίωση ειδικού σκοπού και την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών.
– Συνεχίζεται η μείωση των ενοικίων στο σύνολο των πληττόμενων επιχειρήσεων.
– Ολοκληρώνεται η καταβολή της «επιστρεπτέας προκαταβολής». Περισσότερες από 53.000 επιχειρήσεις, κυρίως μικρές και μεσαίες, οριστικοποίησαν την αίτησή τους και έως σήμερα σε 34.000 από αυτές πιστώθηκαν σημαντικά χρηματικά ποσά στους λογαριασμούς τους. Τις αμέσως επόμενες ημέρες θα πιστωθούν και στις υπόλοιπες.
Παράλληλα, προχωρούν τα εργαλεία της επιδότησης επιτοκίου, του κεφαλαίου κίνησης, των εγγυοδοτικών μηχανισμών, της διαμόρφωσης ενός νέου θεσμικού πλαισίου για πιστώσεις σε μικρές επιχειρήσεις, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων.
