Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Παράλληλα, τόσο ο πρόεδρος του Εurogroup Μάριο Σεντένο όσο και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ εμφανίζονται θετικοί στην πρόθεση της κυβέρνησης για πρόωρη αποπληρωμή μέρους του δανείου του ΔΝΤ από την Ελλάδα.
Όπως επισήμανε ο κ. Σεντένο, το Eurogroup καλωσόρισε την αξιολόγηση των θεσμών, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα έλαβε όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων προκειμένου να εκταμιευθεί η πρώτη δόση των επιστροφών από τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Ταυτόχρονα κάλεσε την Ελλάδα να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, κάνοντας ειδική αναφορά στη δέσμευση της κυβέρνησης ότι το νομικό πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα τερματιστεί στο τέλος του 2019.
Ναι στην αποπληρωμή του ΔΝΤ
Απαντώντας σε ερώτηση για την πρόθεση της κυβέρνησης για πρόωρη αποπληρωμή δανείων του ΔΝΤ, ο κ. Σεντένο επισήμανε ότι και άλλες πρώην μνημονιακές χώρες έκαναν το ίδιο, προσθέτοντας ότι για να γίνει αυτό από την Ελλάδα θα πρέπει όλοι οι πιστωτές να είναι σύμφωνοι, ενώ χαρακτήρισε θετικό ότι γίνεται αυτή η συζήτηση. Πρόσθεσε ότι το ίδιο το αίτημα αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη επιστροφής της χώρας στην κανονικότητα.
Για το ίδιο θέμα ο κ. Ρέγκλινγκ αναγνώρισε ότι το δάνειο του ΔΝΤ είναι ιδιαίτερα ακριβό, δεδομένου ότι το επιτόκιο για το 1/3 (του δανείου) είναι πολύ υψηλότερο από αυτό με το οποίο δανείστηκε πρόσφατα η Ελλάδα από τις αγορές. Όπως είπε, έχει οικονομική λογική η πρόωρη μερική αποπληρωμή, ενώ ο ίδιος θα προβεί στην εισήγηση προς το Eurogroup, όταν διατυπωθεί τέτοιο ελληνικό αίτημα, αλλά -όπως σημείωσε- πρέπει να συντρέχουν και άλλες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων και ομοφωνία των «19». Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο ο ΕSM υποστηρίζει κάθε προσπάθεια που βελτιώνει το προφίλ του χρέους.
Πάντως, για την πρόωρη αποπληρωμή του χρέους θα πρέπει να συμφωνήσουν όλα τα κράτη-μέλη, ενώ στις προκαταρκτικές συζητήσεις που είχαν γίνει το προηγούμενο διάστημα διατυπώθηκαν επιφυλάξεις από την πλευρά της Γερμανίας και της Ολλανδίας.
Αναφερόμενος στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί επισήμανε ότι οι συζητήσεις των θεσμών με τις ελληνικές αρχές δεν είναι εύκολες, προσθέτοντας ότι το αποτέλεσμα της έκθεσης ενισχυμένης εποπτείας ήταν θετικό. Ο επίτροπος χαρακτήρισε τη χθεσινή εξέλιξη ως «σήμα προς τις αγορές» ότι η χώρα εκσυγχρονίζεται και σήμα προς τις χώρες της Ευρωζώνης πως η στήριξη προς την Ελλάδα ήταν επιτυχής.
Επιβεβαίωση ότι πρόκειται για προσωρινό μέτρο
Αναφορικά με τη νέα νομοθεσία για την προστασία της πρώτης κατοικίας, τόσο ο κ. Μοσκοβισί όσο και το εκτελεστικό μέλος της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ, που εκπροσώπησε την κεντρική τράπεζα στη χθεσινή συνεδρίαση, υπογράμμισαν ότι όλα τα αρμόδια όργανα συμφωνούν με το διάδοχο σχήμα.
«Επιμείναμε να είναι προσωρινό μέτρο» τόνισε, συμπληρώνοντας ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για προσωρινό μέτρο. Σχετικά με την εκταμίευση των 970 εκατ. ευρώ που προέρχονται από τα κέρδη της ΕΚΤ και κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα και τη μηδενική προσαύξηση των επιτοκίων δανείων της δεύτερης διάσωσης, ο κ. Ρέγκλινγκ είπε ότι τα χρήματα θα δοθούν όταν ολοκληρωθούν οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες σε κάποιες χώρες, το αργότερο στις αρχές Μαΐου.
Πάντως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει στο τελικό ανακοινωθέν η δέσμευση της κυβέρνησης ότι θα εφαρμόσει όλες τις μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του αφορολόγητου (διεύρυνση φορολογικής βάσης) από την 1η Ιανουαρίου 2020, δεδομένου ότι το τελευταίο διάστημα άφηνε να εννοηθεί ότι σκόπευε να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία αυτή, όπως είχε κάνει με την κατάργηση της περικοπής των συντάξεων. Προφανώς, θα επέμεναν οι εταίροι να συμπεριληφθεί προκειμένου να κλείσει το θέμα εδώ.
Ειδικότερα, στη γραπτή δήλωση που εξέδωσε το Eurogroup χαιρετίζεται η δέσμευση της κυβέρνησης να συνεχίσει την εφαρμογή όλων των βασικών μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου, ιδίως όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος, διευρύνοντας τη φορολογική βάση και υιοθετώντας και άλλες φορολογικές μεταρρυθμίσεις, τη μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους, την είσπραξη φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα, τις ιδιωτικοποιήσεις, καθώς και τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Καλείται τέλος να επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή στις μισθολογικές εξελίξεις και τις επιπτώσεις από την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Πώς είδε η ΕΚΤ το νέο πλαίσιο για την α’ κατοικία
Ο Μπ. Κερέ της ΕΚΤ στις δηλώσεις του υπενθύμισε τη «γνώμη» που εξέδωσε η κεντρική τράπεζα, όταν κατατέθηκε το σχέδιο για το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, στο οποίο γινόταν καταγραφή των κινδύνων που δημιουργούσε και θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την κουλτούρα πληρωμών στη χώρα και να έχουν επίπτωση στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Όπως είπε, «έγινε πολλή δουλειά και εντατική διαβούλευση με την ελληνική πλευρά προκειμένου να μετριαστούν οι κίνδυνοι, και παρουσιάστηκε το τελικό νομοσχέδιο. Συμφωνούμε με την εκτίμηση της Κομισιόν ότι οι όροι για την εκταμίευση καλύφθηκαν».
«Ο νόμος για την πρώτη κατοικία έχει θετικά στοιχεία καθώς μπορεί να διευκολύνει την αναδιάρθρωση δανείων, ενώ η ηλεκτρονική πλατφόρμα μπορεί να φιλτράρει τους υποψήφιους και για τον υφιστάμενο νόμο (Κατσέλη). Υπάρχει δηλαδή θετική διάχυση και στο προηγούμενο πλαίσιο. Πιστεύουμε ότι ο νέος νόμος μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των NPEs», σημείωσε ο κ. Κερέ.
Πρόσθεσε, όμως, ότι «περιμένουμε τη δευτερογενή νομοθεσία πολύ σύντομα και δεν βλέπουμε εμπόδια σε αυτό το στάδιο». Ακόμη επεσήμανε ότι το σχήμα θα είναι προσωρινό και ότι θα υπάρξει update για την επιλεξιμότητα στο νέο σχήμα, αλλά και ότι η χώρα θα προχωρήσει σε συνολική αναμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου, κάτι σημαντικό για τη μείωση των NPEs. «Θα παρακολουθούμε στενά την εφαρμογή του πλαισίου».
Ο Μπερνουά Κερέ συμπλήρωσε ότι είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι δομικές μεταρρυθμίσεις στον χρηματοοικονομικό χώρο, με περαιτέρω στήριξη των διαδικασιών για τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες και τη βελτίωση της διαχείρισης των εγγυήσεων δανείων.
Στο ερώτημα γιατί είναι προσωρινό το σχέδιο για την πρώτη κατοικία, ο Μπενουά Κερέ απάντησε ότι είχε από την αρχή σχεδιαστεί ως προσωρινό και έρχεται πάνω σε δύο υφιστάμενα πλαίσια: τον νόμο Κατσέλη, που εξακολουθεί να ισχύει, και το πτωχευτικό πλαίσιο. «Έτσι το βλέπουμε και δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των θεσμών. Είμαστε θετικοί στο νέο πλαίσιο και εξετάζουμε τα μακροπρόθεσμα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν».
Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης του Eurogroup
Το Eurogroup συζήτησε την εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων από την Ελλάδα στη βάση της ενισχυμένης έκθεσης επιτήρησης της 27ης Φεβρουαρίου και της επικαιροποίησης που εκδόθηκε στις 3 Απριλίου.
Χαιρετίζουμε την έγκριση του προϋπολογισμού για το 2019, ο οποίος προβλέπεται να εξασφαλίσει την επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% για το ΑΕΠ, και την ολοκλήρωση των σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων βασικών πωλήσεων.
Οι ελληνικές αρχές έχουν θεσπίσει ένα νέο καθεστώς για την προστασία της πρώτης κατοικίας, το οποίο καθεστώς έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει τις τράπεζες στη μείωση των NPLs. Υπογραμμίζουμε τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να διασφαλίσουν ότι το σχήμα είναι προσωρινό και θα τερματιστεί μέχρι το τέλος του 2019.
Ζητάμε από τους θεσμούς να παρακολουθούν -στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας- προσεκτικά την επίδραση του σχήματος για τα κεφάλαια και τον δανεισμό των τραπεζών, τον αντίκτυπο της εφαρμογής της νομοθεσίας, την επίδραση της διαδικασίας μείωσης των NPLs, την επίδραση των προσπαθειών για μείωση των εκκρεμών υποθέσεων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των νοικοκυριών και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις του σχήματος.
Χαιρετίζουμε τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να εναρμονίσουν και να βελτιώσουν τους επόμενους μήνες με ολιστικό τρόπο το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας. Περαιτέρω, σημειώνουμε τους μεσοπρόθεσμους κινδύνους και προκλήσεις που εντοπίζονται στην έκθεση ενισχυμένης εποπτείας. Υπό αυτό το πρίσμα καλωσορίζουμε το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν τη γενική δέσμευση να συνεχίσουν την εφαρμογή όλων των βασικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM, ιδίως όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος, διευρύνοντας τη φορολογική βάση και υιοθετώντας και άλλες φορολογικές μεταρρυθμίσεις για να διασφαλίσουν φιλικά προς την ανάπτυξη μέτρα και στοχευμένα κοινωνικά προγράμματα, τη μείωση των οφειλών του κράτους στο μηδέν, τη συλλογή φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, τις προσλήψεις του δημόσιου τομέα, τις ιδιωτικοποιήσεις καθώς και τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.
Θα είναι επίσης ζωτικής σημασίας να συνεχιστεί η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα για να διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων, ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για τις online δημοπρασίες, την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την προστασία της πρώτης κατοικίας με στόχο να εξαλειφθεί το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των περιπτώσεων μέχρι το τέλος του 2021 και να σημειωθούν βελτιώσεις στη διαχείριση εγγυήσεων δανείων.
Αυτά θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης. Οι ελληνικές αρχές καλούνται να παρακολουθούν στενά τις μισθολογικές εξελίξεις το 2019 και να αναλύουν τις επιπτώσεις της πρόσφατης αύξησης του κατώτατου μισθού και των αλλαγών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις για την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο το Eurogroup εκφράζει την ικανοποίησή του για την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών θεσμών ότι η Ελλάδα έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να ανταποκριθεί σε όλες τις ειδικές μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις για το τέλος του 2018 και ότι οι απαραίτητες προϋποθέσεις έχουν τεθεί σε εφαρμογή, για να επιβεβαιώσουν την εκταμίευση της πρώτης δόσης των μέτρων για το χρέος. Με την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών, το EWG και το δ.σ. του EFSF αναμένεται να εγκρίνουν τη μεταφορά των εσόδων από τα SMP-ANFA και τη μείωση στο μηδέν του επιτοκιακού περιθωρίου σε ορισμένα δάνεια του EFSF, συνολικής αξίας 970 εκατ. ευρώ.
Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε στενά τις εν εξελίξει νομικές διαδικασίες εναντίον των μελών της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ και του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ.
