Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Την προώθηση των διαδικασιών για να ενεργοποιηθεί το ταχύτερο δυνατό το Ταμείο Ανάκαμψης, την προώθηση των επόμενων μέτρων στήριξης για να κρατηθεί όρθια η αγορά μετά και την επέκταση των περιοριστικών μέτρων, την τροποποίηση του φετινού προϋπολογισμού ώστε να αποτυπωθούν οι πρόσθετες δαπάνες που θα απαιτηθούν, αλλά και την κατάρτιση του μεσοπρόθεσμου σχεδίου δημοσιονομικής στρατηγικής που θα καλύψει την περίοδο έως και το 2025 περιλαμβάνει η ατζέντα του οικονομικού επιτελείου για τις επόμενες 100 ημέρες.
Σε ένα εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον, λόγω της πανδημίας, δρομολογούνται πρόσθετα μέτρα στήριξης 2 δισ. ευρώ με στόχο να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις. Πρόκειται για μέτρα που ουσιαστικά δεν είχαν προϋπολογιστεί όταν καταρτιζόταν ο προϋπολογισμός, κάτι που σημαίνει ότι το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα -όχι άμεσα πάντως, όπως επισημαίνει αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας- θα χρειαστεί να υπάρξει παρέμβαση και στον κρατικό προϋπολογισμό. Όσον αφορά το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής, η δρομολόγησή του είναι στην ατζέντα (ειδικά μετά την απόφαση της Κομισιόν για διατήρηση της ρήτρας διαφυγής και το 2022), ωστόσο, το αν θα δρομολογηθεί τελικώς ή όχι, θα καθοριστεί αποκλειστικά και μόνο από την πορεία της πανδημίας. Όταν μια απόφαση για ένα αυστηρό 12ήμερο lockdown -αυτό που ξεκίνησε από χθες και θα διαρκέσει μέχρι τις 16 Μαρτίου- προκαλεί κόστος 1,2 δισ. ευρώ στην οικονομία, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι τα δεδομένα μπορούν εύκολα να ανατραπούν από τη μια μέρα στην άλλη, καθιστώντας ανεπίκαιρη την όποια προσπάθεια κατάρτισης ενός σχεδίου που θα καλύπτει την περίοδο 2022-2025.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Στο ECOFIN του Μαρτίου, το οποίο προγραμματίζεται για τις 16 του μήνα, αναμένεται να συζητηθεί η πρόταση της Ελλάδας για το περιεχόμενο του εθνικού σχεδίου για το πακέτο σταθερότητας. «Θα πρόκειται για μια σύντομη παρουσίαση με τα βασικά σημεία», αναφέρει αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος. Η κατάθεση στη Βουλή της «απόφασης περί ιδίων πόρων» που έχει ήδη δρομολογηθεί συνιστά το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουν όλες οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. προκειμένου η Κομισιόν να αρχίσει να δανείζεται από τις αγορές για να διασφαλίσει τους απαιτούμενους πόρους που θα δοθούν στα κράτη-μέλη. Από τα συνολικά 750 δισ. ευρώ, η Ελλάδα θα απορροφήσει τα 32 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 5,5 δισ. θα πέσουν στην οικονομία μέσα στο 2021. Τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος προκειμένου να στηριχτεί η προσπάθεια ανάκαμψης της φετινής χρονιάς. Από τα 5,5 δισ., τα 4,2 δισ. προγραμματίζεται να είναι υπό τη μορφή των επιχορηγήσεων και το 1,3 δισ. ευρώ υπό τη μορφή δανείων.
Τα νέα μέτρα στήριξης
Εντός του μήνα, επίσης, θα οριστικοποιηθούν και θα ανακοινωθούν τα μέτρα στήριξης που θα εφαρμοστούν από τον Απρίλιο. Το πακέτο θα έχει προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ και θα περιλαμβάνει την 7η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, με το κονδύλι για την ενίσχυση της αγοράς να ανέρχεται στο 1 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα επιδότησης παγίων δαπανών, μια ενίσχυση που θα φτάσει στα 500 εκατ. ευρώ, αλλά και το πρόγραμμα «Γέφυρα 2» που θα επιδοτήσει τα επιχειρηματικά δάνεια για την περίοδο από τον Μάιο μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2020. Στην 7η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, το οικονομικό επιτελείο προγραμματίζει να τηρήσει ακόμη μεγαλύτερη «μυστικότητα» όσον αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης. Και αυτό προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα «προσαρμογής» των οικονομικών δεδομένων των επιχειρήσεων στις ανάγκες του προγράμματος της επιστρεπτέας προκαταβολής. Ειδικά η 7η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής -με την οποία το υπουργείο Οικονομικών θέλει να καλύψει μέρος από τις απώλειες εσόδων του πρώτου τριμήνου- έχει μια ιδιαιτερότητα. Το πρώτο τρίμηνο του 2021 έχει lockdown αλλά συγκρίνεται με μια περίοδο -τον Μάρτιο του 2020- που επίσης έχει lockdown και μάλιστα το αυστηρότερο που έχει επιβληθεί σε όλο αυτό το διάστημα. Έτσι, η σύγκριση μπορεί να παραπλανήσει σχετικά με το ποιες επιχειρήσεις εξακολουθούν να πλήττονται σε μεγάλο βαθμό και ποιες όχι.
Προϋπολογισμός και μεσοπρόθεσμο
Μετά την απόφαση να αυξηθεί ο προϋπολογισμός των μέτρων στήριξης από τα 7,5 δισ. ευρώ, που είχαν προϋπολογιστεί, στα 11,6 δισ. ευρώ -δηλαδή κατά 4,1 δισ. επιπλέον-, είναι δεδομένο ότι θα χρειαστεί αναπροσαρμογή του φετινού προϋπολογισμού. Δεν είναι όμως της παρούσης, ισχυρίζονται στο οικονομικό επιτελείο, εκτιμώντας ότι οι τροπολογίες για να υπάρξουν οι σχετικές αναπροσαρμογές -ειδικά σε ό,τι αφορά στο σκέλος των δαπανών- θα έρθουν «στον κατάλληλο χρόνο». Είναι, πάντως, τέτοιες οι αποκλίσεις που πολύ δύσκολα θα αποφευχθεί η ανάγκη αναπροσαρμογής του προϋπολογισμού. Όσον αφορά το μεσοπρόθεσμο σχέδιο, η κυβέρνηση έχει αυτή τη στιγμή στα χέρια της το πρώτο χαρτί: την απόφαση ότι δεν θα χρειαστεί να επιτευχθεί στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2022. Πέραν αυτού, όμως, το καθοριστικό στοιχείο είναι η εξέλιξη της πανδημίας, η οποία επηρεάζει -πάνω από όλα- την πορεία του ΑΕΠ.
