Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να βγει για δανεισμό στις αγορές εκδίδοντας τα πρώτα ομόλογα του Ταμείου Ανάκαμψης μέσα στον Ιούνιο, ώστε ταυτόχρονα με την έγκριση των εθνικών σχεδίων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων να ξεκινήσουν αμέσως οι εκταμιεύσεις προς τα κράτη-μέλη.
Η προετοιμασία έναρξης υλοποίησης του Ταμείου συζητήθηκε εκτενώς στη διάρκεια της χθεσινής τηλεδιάσκεψης του Συμβουλίου ΕCOFIN, όπου οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν να επιταχύνουν τις ενέργειες σε συνεργασία με την Κομισιόν, ώστε να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα.
Όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την οικονομία, Βάλντις Ντομπρόβσκις, σήμερα, δημοσιεύεται ο κανονισμός του Μηχανισμού Ανθεκτικότητας της Ανάκαμψης (βασική συνιστώσα του Ταμείου Ανάκαμψης) στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε., ενώ από αύριο τα κράτη-μέλη θα μπορούν να ξεκινήσουν επίσημες συζητήσεις με την Κομισιόν για την υποβολή των εθνικών σχεδίων χρηματοδότησης. Τα σχέδια μπορούν να υποβληθούν μέχρι και το τέλος Απριλίου.
Η Κομισιόν θα έχει στη διάθεσή της δύο μήνες να ολοκληρώσει την αξιολόγηση και να κάνει εισήγηση στο Συμβούλιο ΕCOFIN για κάθε σχέδιο χωριστά, ενώ η τελική απόφαση θα λαμβάνεται μέσα σε έναν μήνα με ειδική πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει ότι συνολικά για κάθε εθνικό σχέδιο θα απαιτούνται τρεις μήνες από την υποβολή μέχρι την υιοθέτησή του.
Διαδικασία επικύρωσης
Παράλληλα τα κράτη-μέλη καλούνται να «τρέξουν» τη διαδικασία επικύρωσης από τα Κοινοβούλιά τους του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), δηλαδή του κοινοτικού προϋπολογισμού της περιόδου 2021-202, γιατί τα κοινοτικά κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν από την Κομισιόν ως εγγύηση για την έξοδο στις αγορές. Μέχρι τώρα έχουν επικυρώσει το ΠΔΠ μόνο έξι χώρες, ενώ χθες οι υπουργοί Οικονομικών δεσμεύθηκαν σε επιτάχυνση των διαδικασιών, ώστε όλοι να επικυρώσουν μέχρι το τέλος Μαρτίου, αρχές Απριλίου.
Αναφορικά με τα υπό έκδοση ομόλογα, σύμφωνα με τον κ. Ντομπρόβσκις το 30% αυτών θα είναι «πράσινα» και θα έρθουν ως συνέχεια των «κοινωνικών ομολόγων» που εξέδωσε με μεγάλη επιτυχία η Κομισιόν για τη χρηματοδότηση του μέσου SURE το οποίο βρίσκεται σε φάση εκταμίευσης ποσού μέχρι 100 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων για τη στήριξη της απασχόλησης και των εργαζομένων.
Υπενθυμίζεται ότι ο Μηχανισμός Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης θα προικοδοτηθεί με 672,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 337,5 δισ. είναι επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα δάνεια.
Δάνεια και επιχορηγήσεις
Ερωτηθείς σχετικά με τα δάνεια του Μηχανισμού και το κατά πόσο αυτά θα υπολογίζονται στο χρέος κάθε κράτους-μέλους, ο κ. Ντομπρόβσκις απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας ότι αυτό είναι λογικό γιατί αν δεν καταγράφονταν θα δημιουργείτο ανησυχία στις αγορές ελλείψει διαφάνειας. Αυτό που δεν καταγράφεται στο χρέος των κρατών-μελών είναι οι επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίες θα αποπληρωθούν από τους νέους ίδιους πόρους του κοινοτικού προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με τον κ. Ντομπρόβσκις, το πλεονέκτημα των δανείων για τις χώρες που δεν έχουν άριστη πιστοληπτική ικανότητα είναι οι ευνοϊκοί όροι χορήγησής του, κάτι που είδαμε, όπως είπε, και στην πρόσφατη έκδοση των «κοινωνικών ομολόγων» της Κομισιόν για τη χρηματοδότηση του SURE. Για τα επταετή «κοινωνικά» ομόλογα η έκδοση έγινε με αρνητικό επιτόκιο, που σημαίνει ότι για κάθε 105 ευρώ που δανείστηκε ένα κράτος-μέλος θα αποπληρώσει σε επτά χρόνια 100 ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα αναλογούν από το Ταμείο Ανάκαμψης περίπου 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,5 δισ. ευρώ σε δάνεια.
Εξέλιξη της πανδημίας
Στη χθεσινή συνεδρίαση έγινε συζήτηση και για την εξέλιξη της πανδημίας σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις στην οικονομία, σε συνέχεια ανάλογης συζήτησης που έγινε τη Δευτέρα στο Εurogroup με βάση τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν.
Όπως επισήμανε ο προεδρεύων του ΕCOFIN, Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών Ζοάο Λεάο, η γενική τάση είναι μια συγκρατημένη αισιοδοξία, λόγω του εμβολιασμού που βρίσκεται σε εξέλιξη και μας κάνει να βλέπουμε φως στην άκρη του τούνελ, αλλά με πολλές αβεβαιότητες. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε προσεκτικά τις εξελίξεις σχετικά με την πανδημία, είπε, προσθέτοντας ότι όλες οι κινήσεις, είτε στην άρση των περιορισμών είτε στον δημοσιονομικό τομέα, πρέπει να γίνουν με μεγάλη προσοχή.
Από την πλευρά του, ο κ. Ντομπρόβσκις ανέφερε ότι η πανδημία συνεχίζει να σκιάζει τις προοπτικές και να υπάρχουν και καθοδικοί κίνδυνοι, ωστόσο αναμένουμε, είπε, οι οικονομίες να αρχίσουν να ανακάμπτουν από την άνοιξη και περιμένουμε να επανέλθουμε από πλευράς ανάπτυξης μέχρι το τέλος του 2022 στα επίπεδα του τέλους του 2019. Σε αυτό θα βοηθήσει σημαντικά το Ταμείο Ανάκαμψης υπό την προϋπόθεση ότι τα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν σωστά, τόνισε.
Δημοσιονομική πολιτική
Σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος εμφανίστηκε ιδιαίτερα προσεκτικός, παραπέμποντας στις συζητήσεις που θα γίνουν στο Εurogroup στο τέλος της άνοιξης, αρχές καλοκαιριού. Όπως είπε, στις αρχές Μαρτίου η Κομισιόν θα υποβάλει στα κράτη-μέλη ένα έγγραφο προσανατολισμού σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα γίνει επανεργοποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας, που βρίσκεται σε αναστολή από την άνοιξη του 2020. Η Επιτροπή θα κάνει την τελική εισήγησή της για το αν θα επανέλθει ή όχι το Σύμφωνο Σταθερότητας το 2022 αμέσως μετά τη δημοσίευση των εαρινών προβλέψεων για την οικονομία τον Μάιο.
Με βάση τα στοιχεία αυτά θα καθορίσει και τη στάση της, ανέφερε, προσθέτοντας ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ληφθεί απόφαση προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, δεδομένου ότι τα κράτη-μέλη θα αρχίζουν να προετοιμάζουν το καλοκαίρι τα προσχέδια προϋπολογισμού του επόμενου έτους.
Πάντως, αν και όλα είναι ρευστά σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική του 2022, είναι βέβαιο ότι οι συζητήσεις θα είναι εξαιρετικά δύσκολες και πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση μεγάλων χωρών, όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες έχοντας πληγεί σημαντικά από την πανδημία δεν εμφανίζονται προς το παρόν θετικές για μια επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία πριν ανακάμψουν δυνατά οι οικονομίες τους.
