Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]
Σειρά ρυθμίσεων προωθεί έως το τέλος του έτους ο ΕΦΚΑ, παράλληλα με το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο, ώστε να «κλείσουν» εκκρεμότητες ετών που ταλαιπωρούν δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
Εκκρεμότητες που αφορούν εκκαθαρίσεις εισφορών για προηγούμενα έτη για ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά όχι μόνο. Υπάρχουν τα «μόνιμα προβλήματα» της έλλειψης ενιαίου κανονισμού ασφάλισης και παροχών που δεν έχουν επιλυθεί από ιδρύσεως του ΕΦΚΑ, δηλαδή εδώ και έξι συναπτά έτη.
Οι καθυστερήσεις στο σκέλος της ασφάλισης και της ρύθμισης εισφορών προκύπτουν κυρίως από την έλλειψη του απαραίτητου λογισμικού που θα βοηθήσει στην επιτάχυνσή τους. Η λειτουργική όμως και διοικητική αναδιάρθρωση του φορέα, μέσω της δημιουργίας ενιαίων κανόνων, απορρέουν από την καθυστέρηση να γίνει η τελική επιλογή ως προς την εξισορρόπηση των παροχών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι παροχές που χορηγεί το πρώην ΙΚΑ είναι σημαντικά χαμηλότερες από εκείνες που χορηγούνται από μια σειρά άλλων ταμείων, μη μισθωτών ασφαλισμένων. Η εξισσορόπησή τους, εάν γίνει με την επιλογή του πρώην ΙΚΑ, θα σημάνει αυτόματα σημαντικές περικοπές σε δικαιώματα και παροχές για χιλιάδες ασφαλισμένους. Αυτό είναι και το ζητούμενο για τις σχετικές επιτροπές που έχουν συσταθεί κατά καιρούς, ώστε να βρεθεί η «χρυσή τομή».
Εκτιμάται ότι έως το τέλος του έτους πολλές από τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν θα έχουν ολοκληρωθεί, ειδικά ως προς το σκέλος της καταβολής εισφορών. Άλλες πάλι θα χρειαστεί να περάσουν κάποιοι μήνες από την ερχόμενη χρονιά, ώστε να υπάρξει οριστική απόφαση.
Ας δούμε ποιες είναι οι βασικές εκκρεμότητες:
1) Παράλληλη απασχόληση: Πρόκειται για την εκκρεμότητα να πληρώσουν περίπου 50.000 μισθωτοί, που ασκούν παράλληλα και κάποιο ελεύθερο επάγγελμα, τις εισφορές του 2021. Συνολικά έχουν εντοπιστεί 250.000 εργαζόμενοι με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών. Από αυτούς όμως, μόνο το 20% οφείλει εισφορές για το 2021. Ήδη στον φορέα έχουν εντοπίσει ότι ένας μεγάλος αριθμός παράλληλα ασφαλισμένων έχει ήδη καταβάλει τις εισφορές που του αναλογούν μέσω της μισθωτής απασχόλησης. Πρόκειται για όσους παίρνουν μισθό άνω των 930 ευρώ τον μήνα, άρα καταβάλλουν εισφορές μεγαλύτερες από 262 ευρώ, που είναι το σχετικό όριο. Υπενθυμίζεται ότι το ποσό αυτό ισοδυναμεί με τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, που έχει θεσπιστεί για τους ελεύθερους επαγγελματίες, συν 10 ευρώ για την ανεργία. Όλοι αυτοί εξαιρούνται της διαδικασίας. Οι υπόλοιποι όμως θα κληθούν να καταβάλλουν πρόσθετες εισφορές. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ πηγαίνουν μήνα – μήνα ως προς τη διαδικασία εκκαθάρισης και αποστολής των σχετικών ειδοποιητηρίων. Όσο όμως «τρέχει» παράλληλα και το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο, τόσο εκφράζεται ο προβληματισμός ότι δύσκολα θα είναι έτοιμες οι σχετικές διαδικασίες εκκαθάρισης πριν από το τέλος της χρονιάς, χωρίς πάντως να αποκλείεται η ολοκλήρωσή τους να γίνει και εντός των επόμενων εβδομάδων. Σε κάθε περίπτωση η εξόφληση των εισφορών θα γίνει από 8 έως 12 δόσεις, καθώς για τους 50.000 μη μισθωτούς-οφειλέτες προκύπτει ένα ποσό που πρέπει να καταβάλουν και το οποίο θα κυμαίνεται από 600 έως 800 ευρώ κατά μέσο όρο.
2) Τίτλοι κτήσης. Σε εκκρεμότητα βρίσκεται ακόμα το απαραίτητο λογισμικό που χρειάζεται ο ΕΦΚΑ ώστε να αποπληρωθούν και οι οφειλές που υπάρχουν για την περίοδο 2020 – 2021. Πρόκειται για τις περιπτώσεις των 15.000 περιστασιακά απασχολούμενων, οι οποίοι επίσης θα κληθούν να καταβάλουν τις εισφορές παρελθόντων ετών σε πολλές δόσεις. Αφορά όλους εκείνους οι οποίοι κατά την προηγούμενη διετία πληρώθηκαν για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους με παραστατικά, που ονομάζονται πια «τίτλοι κτήσης».
3) Ενιαίος κανονισμός ασφάλισης και παροχών. Αφορά τόσο τον ΕΦΚΑ όσο και το ΕΤΕΑΕΠ, δηλαδή την επικούρηση και το εφάπαξ. Η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη ήδη από την προηγούμενη κυβέρνηση, με τη σύσταση ανάλογων επιτροπών, που όμως δεν κατάφεραν να οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, ωστόσο, εκτιμά ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είναι έτοιμοι οι βασικοί πυλώνες που θα διέπουν τους ενιαίους κανόνες ασφάλισης και παροχών στον ΕΦΚΑ. Άλλωστε, αυτή είναι η βασική διαδικασία για να ενοποιηθεί και στην πράξη ο φορέας και να πάψουν οι διάφορες Διευθύνσεις – Πρώην Ταμεία να έχουν λειτουργική αυτονομία.
