Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Το εκρηκτικό ράλι των τιμών ενέργειας ξεπερνά και τα πιο εφιαλτικά σενάρια των αναλυτών. Το πρωί της Παρασκευής το γερμανικό συμβόλαιο αναφοράς για τις τιμές χονδρικής ρεύματος έκανε νέο άλμα της τάξης των 100 ευρώ περίπου και έσπασε έτσι και το φράγμα των 800 ευρώ/MWh. Λίγο αργότερα οι τιμές στη Γαλλία εκτινάχθηκαν πάνω από τα 1.000 ευρώ/ MWh. Το κόστος του ρεύματος ανά την Ευρώπη κινείται περίπου 10 φορές υψηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν έναν χρόνο νωρίτερα.
Οι τιμές της ενέργειας καταρρίπτουν ρεκόρ σε καθημερινή βάση φέρνοντας πιο κοντά το σενάριο της ενεργειακής ασφυξίας, που φαίνεται να είναι ο κύριος στόχος του Βλαντίμιρ Πούτιν. Με το ενεργειακό κόστος να παραμένει ανεξέλεγκτο, πρέπει να περιμένουμε ένα ντόμινο σαρωτικών ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα και υπηρεσίες. Ενδεχομένως να μην έχουμε δει ακόμη το απόγειο του υψηλού πληθωρισμού, που δεν είναι το προσωρινό και εν πολλοίς διαχειρίσιμο φαινόμενο, που ήλπιζαν πριν από κάποιους μήνες κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες.
Η πίεση έτσι είναι διπλή: στις κυβερνήσεις να στηρίξουν με στοχευμένα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, ώστε να μην λυγίσουν υπό το ενεργειακό βάρος και στους τραπεζίτες να θέσουν υπό έλεγχο τις τιμές με αυξήσεις επιτοκίων. Και τα δύο όμως ενέχουν σοβαρότατους κινδύνους. Στο μέτωπο των μέτρων στήριξης, τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι συγκεκριμένα ειδικά για τις μικρότερες, υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα. Δεν μπορούν να διατηρηθούν επαόριστον, ούτε δίνουν λύσεις στις πηγές του προβλήματος. Όσο για τις επιτοκιακές αυξήσεις, αν είναι υπέρμετρα επιθετικές μπορεί όχι μόνο να βυθίσουν τις οικονομίες σε ύφεση, αλλά και να έχουν τελικά τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και στον πληθωρισμό. Όπως εξήγησε πρόσφατα ο Τζόζεφ Στίγκλιτς η υπερβολική αύξηση του κόστους δανεισμού θα μπορούσε να επιδεινώσει το πρόβλημα της προσφοράς που καταγράφεται στην ενέργεια, τα αγροτικά προϊόντα και άλλες πρώτες ύλες και έτσι να διατηρήσει τις τιμές στα ύψη, αντί να της οδηγήσει σε πτώση.
Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη της πολιτικής καλούνται να ζυγίσουν οφέλη και κινδύνους έχοντας σταθερά στραμμένο το βλέμμα στις αγορές. Στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας το γερμανικό συμβόλαιο αυξήθηκε σήμερα έως και 7,6% στα 805,15 ευρώ ανά MWh και σε εβδομαδιαία βάση έχει ενισχυθεί 39%. Το αντίστοιχο γαλλικό συμβόλαιο έχει σημειώσει άνοδο 24% από τις αρχές της εβδομάδας.
Οι τιμές του ρεύματος ακολουθούν ουσιαστικά το άνευ προηγουμένου ράλι στο φυσικό αέριο. Χθες τα ολλανδικά futures του επόμενου μήνα (που λειτουργούν ως συμβόλαιο αναφοράς για όλη την Ευρώπη) έφθασαν στα 321 ευρώ, καθώς κορυφώνεται η αγωνία για την πλήρη τριήμερη διακοπή των ροών από τον Nord Stream που έχει προαναγγείλει η Gazprom, ενώ καταγράφονται προβλήματα και στη Γαλλία, όπου η EdF προειδοποίησε πως ορισμένες μονάδες πυρηνικής ενέργειας θα επαναλειτουργήσουν πιο αργά από ό,τι αναμενόταν.
