Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Η ύφεση που προανήγγειλαν διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές δεν είναι πια απλή απειλή – είναι ήδη εδώ και φρενάρει απειλητικά την παγκόσμια οικονομία, αρχής γενομένης από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Με την ενεργειακή κρίση να κορυφώνεται και με τη Fed να επιμένει στις επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων, η συρρίκνωση για την αμερικανική οικονομία έρχεται περίπου ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία: Το ΑΕΠ, με βάση τα επίσημα στοιχεία που ανακοινώθηκαν χθες, μειώθηκε κατά 0,9% για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο – εξέλιξη που αποτελεί τον ορισμό της τεχνικής ύφεσης.
Συρρίκνωση του ΑΕΠ
Σε ετήσια βάση το αμερικανικό ΑΕΠ μειώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο κατά 0,9%, ενώ σε τριμηνιαία βάση η συρρίκνωση ήταν της τάξης του 0,2%. Το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς η οικονομία των ΗΠΑ είχε συρρικνωθεί κατά 1,6%.
Καταλύτες της κάμψης αναδείχτηκαν ο υψηλός πληθωρισμός που υπονόμευσε και επιβράδυνε τις καταναλωτικές δαπάνες και το ακριβότερο χρήμα, λόγω των αλλεπάλληλων αυξήσεων των επιτοκίων, που έπληξε τις επιχειρηματικές επενδύσεις, αλλά και τον στεγαστικό κλάδο.
Ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δαπανών περιορίστηκε στο 1% από το 1,8% του πρώτου τριμήνου, ενώ η διατήρηση του θετικού προσήμου αποδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στον κλάδο των υπηρεσιών. Οι δαπάνες για υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 4,1%, όμως οι δαπάνες για μη διαρκή αγαθά μειώθηκαν κατά 5,5% και για διαρκή αγαθά κατά 2,6%.
Διαφορετικός ορισμός
Παρά ταύτα, το αμερικανικό Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών δεν μιλά ακόμη για ύφεση, καθώς στις ΗΠΑ ο τεχνικός ορισμός είναι διαφορετικός. Ως ύφεση ορίζεται «μια σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας που κατανέμεται σε όλο το φάσμα της οικονομίας, διαρκεί περισσότερο από μερικούς μήνες και αποτυπώνεται στην παραγωγή, στην απασχόληση, στο πραγματικό εισόδημα και σε άλλους δείκτες». «Δεν βρισκόμαστε σε ύφεση, αλλά είναι σαφές ότι η ανάπτυξη της οικονομίας επιβραδύνεται» σχολιάζει από την πλευρά του και ο επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics Μαρκ Ζάντι, επισημαίνοντας: «Η οικονομία πλησιάζει τη φάση στασιμότητας, προσώρας προχωρά, αλλά ελάχιστα».
Στην Ευρωζώνη
Οι οιωνοί είναι εξίσου ανησυχητικοί και στην Ευρωζώνη, όπου το οικονομικό κλίμα βυθίζεται. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος έπεσε τον Ιούλιο, με βάση τα στοιχεία της Κομισιόν, σε ναδίρ 17 μηνών, με την καταναλωτική εμπιστοσύνη να υποχωρεί σε αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών και με την απαισιοδοξία να σαρώνει όλους τους τομείς – από τη βιομηχανία έως τις υπηρεσίες.
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος υπέστη καθίζηση στις 99 μονάδες από τις 103,5 του προηγούμενου μήνα, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη έπεσε στις -27 από τις -23,8 μονάδες του προηγούμενου μήνα.
Τα δυσμενή στοιχεία για το οικονομικό κλίμα συνοδεύονται από τη νέα, απροσδόκητη εκτίναξη του πληθωρισμού στη Γερμανία που ανέβηκε ξανά στο 8,5% τον Ιούλιο από το 8,2% του Ιουνίου, ενώ νέα πληθωριστικά ρεκόρ αναμένεται να ανακοινώσουν σήμερα και οι Ιταλία και Ισπανία.
Άτυπη προαναγγελία αναπτυξιακής επιβράδυνσης, όμως, φαίνεται να έρχεται και από την Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Το Πεκίνο ανακοίνωσε χθες ότι αποσύρει τους ποσοτικούς στόχους που παγίως θέτει για την ανάπτυξη, εισάγοντας πλέον μια πολύ πιο ασαφή διατύπωση: Ο στόχος στο εξής θα είναι το «καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα» – γεγονός που κατά τους αναλυτές υποκρύπτει προεξοφλημένη οικονομική κάμψη. Το κινεζικό ΑΕΠ αυξήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2022 μόλις κατά 2,5% και οι ανησυχίες για το δεύτερο ήμισυ της χρονιάς είναι έντονες μετά και το τελευταίο κύμα των lockdowns.
