Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Η Ρωσία είναι ένας γρίφος μέσα σε ένα μυστήριο που περιβάλλεται από ένα άλλο… μυστήριο», έλεγε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Προφανώς , αυτό δεν ισχύει μόνο για τη χώρα, αλλά και για τον ρωσικό χρυσό, που συνδέεται επίσης ιστορικά με μεγάλα μυστήρια. Για παράδειγμα, μέχρι σήμερα, η τύχη του θησαυρού σε χρυσό του τελευταίου τσάρου, Νικολάου Β’, παραμένει άλυτο μυστήριο. Στην αναταραχή του εμφυλίου πολέμου μετά τη Ρωσική Επανάσταση, λέγεται ότι χάθηκαν 180 τόνοι χρυσού.
Ακόμη και σήμερα η Μόσχα «συλλέγει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια» από την εξαγωγή ρωσικού χρυσού. Και έτσι στη σύνοδο της G7 τέθηκε ζήτημα για την επιβολή εμπάργκο στον ρωσικό χρυσό. Για να πλήξουν τους Ρώσους ολιγάρχες και την πολεμική μηχανή του Πούτιν.
Τόσο ο Μπόρις Τζόνσον όσο και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προσπάθησαν να πείσουν τους υπόλοιπους ηγέτες της G7 να μετάσχουν στο εμπάργκο του ρωσικού χρυσού. Ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος ανακοίνωσε μάλιστα ότι θα υπάρξει σήμερα επίσημη ανακοίνωση. «Είναι μια βασική πηγή εσόδων για τη Ρωσία όσον αφορά την ικανότητά της να συναλλάσσεται στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα», τόνισε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Τι φοβάται η Ε.Ε.
Οι πρωθυπουργοί της Ιαπωνίας και του Καναδά, Φούμιο Κισίντα και Τζάστιν Τριντό, συμφώνησαν με το εμπάργκο. Όχι όμως οι τρεις Ευρωπαίοι ηγέτες Εμανουέλ Μακρόν, Όλαφ Σολτς και Μάριο Ντράγκι, που εμφανίστηκαν πολύ διστακτικοί. Εκ μέρους τους μίλησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ: «Όσον αφορά τον χρυσό, είμαστε έτοιμοι να μπούμε σε λεπτομέρειες και να εξετάσουμε εάν είναι δυνατόν να στοχεύσουμε τον ρωσικό χρυσό με τρόπο που να στοχεύει τη ρωσική οικονομία και όχι εμάς τους ίδιους», είπε ο Ευρωπαίος ηγέτης. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η απαγόρευση θα αφορά μόνο τον χρυσό που εξορύχθηκε πρόσφατα στη Ρωσία και όχι αυτόν που αποκτήθηκε με σύμβαση, πριν από την εφαρμογή του εμπάργκο.
Αλλά ακόμη και σήμερα, ο ρωσικός χρυσός είναι ένα μυστήριο, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελβετία. Ενώ οι ηγέτες της G7 συζητούσαν την απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού χρυσού σε όλες τις χώρες της G7, αποκαλύφθηκε ότι τρεις τόνοι του πολύτιμου μετάλλου εισήχθησαν στην Ελβετία τον Μάιο – αλλά ουδείς γνωρίζει τους ιδιοκτήτες. Και αυτό έχει εξαιρετική σημασία: η Ελβετία είναι ένας από τους μεγαλύτερους κόμβους εισαγωγής και εξαγωγής χρυσού στον κόσμο. Σχεδόν το 40% των συναλλαγών σε χρυσό σε όλον τον κόσμο γίνεται στην Ελβετία. Αν η Ελβετία απαγορεύσει τον ρωσικό χρυσό, τότε θα «πονέσει» το Κρεμλίνο.
Η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» σημειώνει ότι οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί εκφράζουν φόβους μήπως το εμπάργκο στον ρωσικό χρυσό ακολουθήσει απαγόρευση εισαγωγής από τη Μόσχα και άλλων πρώτων υλών και σπάνιων γαιών, που είναι αναγκαίες για την αυτοκινητοβιομηχανία και άλλους παραγωγικούς τομείς. «Το εμπάργκο χρυσού πρέπει να συζητηθεί στην Ε.Ε.», τόνισε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
Οι προοπτικές μεγαλύτερης αποσύνδεσης της Ε.Ε. από την εφοδιαστική αλυσίδα τρομάζει την ευρωπαϊκή βιομηχανία, παρά τους κινδύνους εξάρτησης από χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα. Εν όψει μάλιστα της μετάβασης στην πράσινη τεχνολογία, εκτός από τις ευκαιρίες, ουδείς Ευρωπαίος μπορεί να αγνοήσει την έλλειψη πρώτων υλών, ιδίως εκείνων που χρησιμοποιούνται για ηλεκτρικά οχήματα, τις λεγόμενες προηγμένες μπαταρίες και άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας.
Το 2ο «χρυσωρυχείο» στον κόσμο
Σύμφωνα με το World Gold Council (WGC), η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στον κόσμο, πίσω από την Κίνα και μπροστά από την Αυστραλία, με σχεδόν 331 τόνους εξόρυξης. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε μάλιστα στην Ουγκάντα ένα νέο κοίτασμα χρυσού, σε μεταλλείο ελεγχόμενο από ρωσική εταιρεία, που υπολογίζεται ότι διαθέτει 20.000 τόνους χρυσού, αξίας 12 τρισ. δολαρίων.
Οι εξαγωγές ρωσικού χρυσού απέφεραν πέρυσι στη Μόσχα περίπου 15 δισ. ευρώ, σύμφωνα με σημείωμα της βρετανικής κυβέρνησης, που υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο του Λονδίνου (μαζί με τη Νέα Υόρκη) στις συναλλαγές χρυσού. «Στόχος είναι να χτυπηθούν οι ολιγάρχες και η καρδιά της πολεμικής μηχανής του Βλαντιμίρ Πούτιν», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον. «Η αξία του χρυσού για τη ρωσική ελίτ έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, με τους ολιγάρχες να σπεύδουν να αγοράσουν ράβδους χρυσού σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τις οικονομικές επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων», αναφέρεται στο σημείωμα της Ντάουνιγκ Στριτ. Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας κατέχει περισσότερους από 2.000 τόνους χρυσού, ή ισοδύναμο 140 δισ. δολαρίων, που την κατατάσσει στην πέμπτη θέση όσον αφορά τα αποθέματα, σύμφωνα με το WGC.
Η τιμή του χρυσού κινήθηκε ελαφρώς ανοδικά χθες στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, καθώς, σύμφωνα με τους ειδικούς, μόνο ένα μικρό μέρος της ρωσικής παραγωγής παραδίδεται στις δυτικές βιομηχανικές χώρες. «Μόνο ένα μικρό μέρος της ρωσικής παραγωγής χρυσού πηγαίνει στη Δύση. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής των χρυσορυχείων της Ρωσίας παραμένει στο εσωτερικό της χώρας. Συνεπώς, ο πραγματικός αντίκτυπος στην αγορά χρυσού είναι πιθανό να είναι πολύ μικρός για να έχει μόνιμη επίδραση στις εξελίξεις των τιμών», σχολίασε ο ειδικός στα εμπορεύματα Κάρστεν Φριτς από την Commerzbank.
Λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το εμπόριο χρυσού μεταξύ της Ρωσίας και των χωρών της G7 έχει ήδη επηρεαστεί σοβαρά. Παρατηρητές της αγοράς αναφέρουν ότι ήδη από τον περασμένο Μάρτιο το σημαντικό εμπορικό κέντρο του Λονδίνου, το London Bullion Market, απέσυρε τη διαπίστευση από προμηθευτές χρυσού από τη Ρωσία.
Ο Αλεξάντερ Ζούμπφε, ειδικός στην εταιρεία Heraeus, εκτιμά πάντως ότι χώρες μεγάλης ζήτησης, όπως η Κίνα και Ινδία, που δεν είναι μέλη της G7, μπορούν να συνεχίσουν να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε χρυσό από τη Ρωσία. Όπως έχει ήδη συμβεί άλλωστε και σε άλλους τομείς, η ρωσική βιομηχανία χρυσού κινείται ήδη προς αναζήτηση νέων αγορών για τις εξαγωγές της. Ξεκινώντας από την Κίνα και ορισμένες χώρες της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου.
