Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Ένα τεράστιο πέπλο αβεβαιότητας τυλίγει πλέον την ευρωπαϊκή οικονομία, μετά την κίνηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να αναγνωρίσει τις αποσχισθείσες λαϊκές δημοκρατίες και τις συνεπακόλουθες κυρώσεις που ετοιμάζει η Δύση, σε μία εκρηκτική κατάσταση που δεν φαίνεται να εκτονώνεται. Στις αγορές έχει σημάνει «κόκκινος» συναγερμός, παρότι επέστρεψαν στην ομαλότητα μετά το πρώτο σοκ, με το πετρέλαιο να έχει «πάρει φωτιά» φθάνοντας μία ανάσα από τα 100 δολάρια και δοκιμάζοντας τις αντοχές της οικονομίας, σε μία ήδη δύσκολη συγκυρία εν αναμονή πιο αυστηρής νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ.
Κυρίαρχο μοτίβο σε οικονομία και αγορές γίνεται πλέον η μεγάλη αβεβαιότητα, όπως χαρακτηριστικά προειδοποίησε ο Ευρωπαίος επίτροπος για την Οικονομία Πάολο Τζεντιλόνι, αναφερόμενος στην οικονομική συγκυρία της Ευρώπης. «Η παραβίαση του διεθνούς δικαίου μέσω της αναγνώρισης από τη Ρωσία δύο περιφερειών που αποσχίσθηκαν από την Ουκρανία θα επιφέρει μεγάλη αύξηση αυτής της αβεβαιότητας», δήλωσε ο επίτροπος. Στις 10 Φεβρουαρίου, η Κομισιόν αναθεώρησε ελαφρώς προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη στην Ευρώπη για το 2022 και προς τα πάνω τις προβλέψεις της για το 2023. Για την Ευρωζώνη, υπολόγιζε σε μια αύξηση του ΑΕΠ κατά 4% φέτος και κατά 2,7% την επόμενη χρονιά, έναντι 4,3% και 2,4% αντίστοιχα που ανέμενε μέχρι τότε. Ωστόσο, ο Πάολο Τζεντιλόνι είχε ήδη προειδοποιήσει ότι η αβεβαιότητα ήταν «αυξημένη» κυρίως εξαιτίας των εντάσεων με τη Ρωσία.
Η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται καθιστά πιο δύσκολο το έργο της ΕΚΤ, η οποία αναμένεται να εστιάσει περισσότερο στον πληθωρισμό που θα μπορούσε να πυροδοτήσει μία ενεργειακή κρίση από την εμπόλεμη κατάσταση Ρωσίας – Ουκρανίας, με το πρακτορείο μάλιστα ΜΝΙ να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μιας προσωρινής παρέμβασης των κορυφαίων κεντρικών τραπεζών για ενίσχυση της ρευστότητας σε περίπτωση ξαφνικής στενότητας στην αγορά.
Ο οργανισμός διαχείρισης δημοσίου χρέους της Γερμανίας φέρεται να έχει ενισχύσει τις τελευταίες ημέρες την παρουσία του στην αγορά repo προκειμένου να αντιμετωπίσει την έλλειψη χρέους που χρησιμοποιείται ως collateral, κατάσταση που έχει αυξήσει σημαντικά το κόστος δανεισμού στα γερμανικά κρατικά ομόλογα, όπως ανέφερε πηγή της αγοράς στο Reuters. Ο εν λόγω οργανισμός συνήθως διακρατεί μία μικρή ποσότητα κρατικών ομολόγων που δημοπρατεί και χρησιμοποιεί στις συναλλαγές repo, αλλά και για να δανείζει ομόλογα στους επενδυτές και δύναται να αυξήσει αυτού του είδους τις δραστηριότητες για να στηρίξει την ομαλή λειτουργία των αγορών.
Σε αναμονή οι τράπεζες
Σε εγρήγορση βρίσκονται και οι ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες προετοιμάζονται για περαιτέρω πτώση των αγορών και για νέες κυρώσεις καθότι είναι οι πλέον εκτεθειμένες στη ρωσική αγορά, ειδικά οι αυστριακές, οι ιταλικές και οι γαλλικές. Ο επικεφαλής της HSBC προειδοποίησε για τον κίνδυνο «ευρύτερης μετάδοσης της κρίσης» στις διεθνείς αγορές, ενώ η αυστριακή Raiffeisen Bank International γνωστοποίησε ότι ετοιμάζει «έκτακτο σχέδιο για αντιμετώπιση κρίσης». Αντίστοιχα και η ING της Ολλανδίας, η οποία έχει επίσης μεγάλη παρουσία στη Ρωσία, ανακοίνωσε ότι μία περαιτέρω κλιμάκωση θα έφερνε περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις. Με τους διαμορφωτές πολιτικής να εξετάζουν την από κοινού επιβολή πακέτων με κυρώσεις κατά της Μόσχας, οι γερμανικές τράπεζες υπογράμμισαν ότι αυτό που προέχει είναι να διασφαλιστεί η ακρίβεια και η σαφήνεια των όποιων κυρώσεων, εξαλείφοντας και το παραμικρό περιθώριο για ερμηνείες που θα δυσκόλευαν τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους να ανταποκριθούν καταλλήλως. Οι λεπτομέρειες είναι καίριας σημασίας επειδή η μη συμμόρφωση των τραπεζών ενέχει τον κίνδυνο αυστηρών ποινών.
Τα πλήγματα σε επιχειρήσεις
Την ίδια στιγμή, η ουκρανική κρίση μαζί με την αβεβαιότητα θα μπορούσαν να οδηγήσουν πολλές εταιρείες σε ακύρωση των σχεδίων τους για αρχικές δημόσιες εγγραφές (IPOs) εν όψει του Μαρτίου, που θεωρείται ο πλέον δραστήριος μήνας για τέτοιου είδους δραστηριότητες.
Σε κατάσταση επιφυλακής βρίσκεται επίσης και ο εταιρικός κόσμος ειδικά όσες επιχειρήσεις έχουν μεγάλο άνοιγμα στις αγορές της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Ο γερμανικός όμιλος λιανικής Metro έχει περίπου 10.000 εργαζομένους και 2,5 εκατ. πελάτες στη Ρωσία, η Danone αντλεί το 6% των εσόδων της από τη ρωσική αγορά, η εταιρεία εμφιάλωσης Coca-Cola HBC έχει αναπτύξει εκτεταμένες δραστηριότητες, όπως και το φινλανδικό διυλιστήριο Neste που αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.
