Από την έντυπη έκδοση
Ισορροπία τρόμου για τις κεντρικές τράπεζες και την παγκόσμια νομισματική πολιτική διαμορφώνει η παράλληλη έκρηξη πληθωρισμού και πανδημίας, με την ΕΚΤ να εμφανίζεται βαθιά διχασμένη μεταξύ «γερακιών» και «περιστεριών» και με την επιλογή της Fed για επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων να δοκιμάζεται εκ προοιμίου από τις, ήδη ορατές, επιπτώσεις της Όμικρον στην αμερικανική οικονομία.
Στην Ευρώπη η Κριστίν Λαγκάρντ έστειλε εκ νέου χθες το μήνυμα πως ο πληθωρισμός-ρεκόρ θα σταθεροποιηθεί και θα εκτονωθεί σταδιακά στη διάρκεια του 2022.
Από τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της ΕΚΤ, όμως, προκύπτει πως η ήπια προσέγγιση Λαγκάρντ συναντά ισχυρή αμφισβήτηση εντός της κεντρικής τράπεζας, καθώς τουλάχιστον πέντε στελέχη της διαφοροποιήθηκαν ανοιχτά τόσο σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις για αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, όσο και σε σχέση με τις αποφάσεις παράτασης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (APP) και επανεπενδύσεων ομολόγων που αγοράστηκαν μέσω του έκτακτου πανδημικού προγράμματος PEPP.
Διαφορά φάσης Ευρώπης – ΗΠΑ
Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ, σε χθεσινή της συνέντευξη στο FranceInter, αιτιολόγησε την πιο χαλαρή προσέγγιση της ΕΚΤ απέναντι στην απειλή του πληθωρισμού σε σχέση με τη Fed επικαλούμενη τη διαφορά φάσης του οικονομικού κύκλου σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
«Ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί και θα αποκλιμακωθεί σταδιακά μέσα στο 2022», δήλωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ, επισημαίνοντας πως σταδιακά θα εκλείψουν οι βασικοί παράγοντες που τον τροφοδοτούν – ήτοι η εκτίναξη των ενεργειακών τιμών και η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η ίδια τόνισε ότι, εάν οι συνθήκες επιβάλουν περαιτέρω δράση, η ΕΚΤ θα κινηθεί αναλόγως, ενώ επέλεξε θετική ανάγνωση για την άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων, λέγοντας ότι αντικατοπτρίζει τη βελτίωση των θεμελιωδών δεδομένων της οικονομίας.
Διχασμός στους κόλπους της κεντρικής τράπεζας
Ωστόσο, τα πρακτικά από τη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου της ΕΚΤ, που δημοσιοποιήθηκαν επίσης χθες, αποκαλύπτουν ότι στους κόλπους της κεντρικής τράπεζας υπάρχει διχασμός. Αρκετά ήταν τα στελέχη του Εκτελεστικού Συμβουλίου που διαφοροποιήθηκαν από την εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει τους επόμενους μήνες κάτω από το όριο ασφαλείας του 2%, ενώ υπήρξαν και τραπεζίτες που ζήτησαν να μείνει ανοιχτό το «παράθυρο» για σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής πριν από το 2023.
Με βάση τα πρακτικά, στη συνεδρίαση κατατέθηκαν έντονες προειδοποιήσεις ότι ο πληθωρισμός μπορεί να μείνει «κολλημένος» για μεγάλο διάστημα πάνω από τον στόχο του 2% και πως οι τρέχουσες προβλέψεις μπορεί να πέσουν έξω.
«Επισημάνθηκε πως το σενάριο υψηλού πληθωρισμού για μεγαλύτερο διάστημα δεν πρέπει να αποκλείεται», αναφέρεται στα πρακτικά και προστίθεται: «Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, ο πληθωρισμός θα βρίσκεται κοντά στο 2% τόσο το 2023 όσο και το 2024. Τούτου δοθέντος, και με ορατούς τους ανοδικούς κινδύνους, εύκολα μπορεί τελικά να ξεπεράσει το 2%».
Σύμφωνα επίσης με πηγές που επικαλείται το Reuters, σε μια ασυνήθη για τις συνεδριάσεις της ΕΚΤ πρακτική, πέντε από τα 25 μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου αντιτάχθηκαν ανοιχτά στην απόφαση να παραταθεί η ποσοτική χαλάρωση τουλάχιστον έως τα τέλη του 2022: «Τονίστηκε με έμφαση ότι πρέπει να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για να διασφαλιστεί πως ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί κοντά στο 2% μεσοπρόθεσμα», αναφέρεται στα πρακτικά. Η πλειοψηφική θέση στην ΕΚΤ παραμένει πως, παρά την άνοδο του πληθωρισμού στο ρεκόρ του 5%, απαιτείται ήπια και σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης προκειμένου να μην πληγεί η ανάκαμψη – θέση που, προσώρας τουλάχιστον, αποκλείει οποιαδήποτε αύξηση επιτοκίων εντός του 2022.
Ακάθεκτη η Fed στην αύξηση επιτοκίων
Στον αντίποδα, η Fed κινείται πολύ πιο επιθετικά. Οι αγορές στοιχηματίζουν ότι θα προχωρήσει πιθανώς και σε τέσσερις αυξήσεις επιτοκίων (κατά 0,25% κάθε φορά) μέσα στο 2022 και προεξοφλούν προς η πρώτη αύξηση θα γίνει εντός του Μαρτίου.Το βασικό αυτό σενάριο όμως δείχνει πλέον να δοκιμάζεται, όπως επισημαίνει το Reuters, από τις επιπτώσεις της παραλλαγής Όμικρον στην αμερικανική ανάκαμψη – επιπτώσεις που φαίνονται ισχυρότερες από τις αρχικά αναμενόμενες.
Τα τελευταία στοιχεία για τις πωλήσεις λιανικής στις ΗΠΑ ήταν απογοητευτικά, ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης μειώθηκε κατά 5% τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, ενώ η εικόνα της αγοράς εργασίας είχε αρχίσει ήδη να δείχνει στοιχεία αποδυνάμωσης από τον Δεκέμβριο.
«Η ανάκαμψη δείχνει να έχει χάσει στοιχεία από την ορμή της στις αρχές του 2022», επισημαίνει στο Reuters ο οικονομολόγος της Oxford Economics Όρεν Κλάτσκιν και η διαπίστωση αυτή, στην οποία συγκλίνουν οι περισσότεροι αναλυτές, είναι πιθανό να παίξει ρόλο στην κρίσιμη συνεδρίαση της Fed την επόμενη εβδομάδα.
ΔΝΤ: «Πάγος» στην ανάκαμψη
Στα 12,5 τρισ. δολάρια ανεβάζει το κόστος της πανδημίας για την παγκόσμια οικονομία έως το 2024 το ΔΝΤ. Η γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, μιλώντας σε εκδήλωση των FT, τόνισε ότι οι διαταραχές στην παγκόσμια αλυσίδα τροφοδοσίας, ο πληθωρισμός και η πιο αυστηρή νομισματική πολιτική «βάζουν πάγο» στην ανάκαμψη σε ολόκληρο τον κόσμο. Προσέθεσε δε ότι οι τεράστιες ελλείψεις σε εμβόλια κατά της Covid-19 και οι μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ πλουσίων και φτωχών που προκάλεσε η πανδημία, σε συνδυασμό με τα κενά στην εκπαίδευση και τις αυξημένες διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περισσότερες διαμαρτυρίες, κοινωνικές εντάσεις και ανασφάλεια.
