του Ole Hansen,
Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank
Η νίκη-έκπληξη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την πρώτη μείωση παραγωγής του ΟΠΕΚ μετά από χρόνια, υποκίνησε σημαντική δραστηριότητα στην αγορά τον Νοέμβριο. Τα αμερικανικά ομόλογα κινούνται προς την κατεύθυνση της πτωτική αγοράς για πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια, με τις αποδόσεις να καταγράφουν ανοδικό άλμα μετά τη δέσμευση της νέας κυβέρνησης Τραμπ για αύξηση των δαπανών και μείωση της φορολογίας.
Το USD κινείται ανοδικά σε απάντηση της αυξανόμενης διαφοράς στα επιτόκια, ειδικά έναντι του EUR και του JPY, αλλά και έναντι πολλών νομισμάτων από τις αναδυόμενες αγορές τα οποία δέχονται πλήγμα από τα αυξανόμενα κόστη χρηματοδότησης.
Τα εμπορεύματα με τη μεγαλύτερη κινητικότητα σε επίπεδο εβδομάδας:
Τα πολύτιμα μέταλλα παρέμειναν υπό πίεση, με τους επενδυτές να μειώνουν την έκθεσή τους ως απάντηση στην άνοδο των μετοχών, των ομολογιακών αποδόσεων και του δολαρίου. Σημειώθηκε διάσπαση σε ένα βασικό επίπεδο στήριξης στον χρυσό, και αυτό μείωσε ακόμα περισσότερο την ελκυστικότητα κατοχής πολύτιμων μετάλλων, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο προς μεσοπρόθεσμο επίπεδο.
Οι συνολικές συμμετοχές στον χρυσό με τη μορφή διαπραγματεύσιμων προϊόντων περιορίστηκαν κατά 141 τόνους, με συνεχόμενες ημερήσιες μειώσεις από τις 9 Νοεμβρίου. Από τεχνικής άποψης, η διάσπαση κάτω από τα 1.172 USD/ουγγιά σηματοδοτεί την προσωρινή διακοπή ή τη λήξη της ανοδικής τάσης που ξεκίνησε πέρσι τον Δεκέμβριο. Πιστεύουμε ότι πολλές από τις αρνητικές ειδήσεις που αφορούν τον χρυσό έχουν πλέον αποτιμηθεί, αλλά μέχρι να σταθεροποιηθούν οι ροές στα διαπραγματεύσιμα προϊόντα (ΕΤΡ) και τα ομόλογα, η αγορά θα αντιμετωπίσει δυσκολίες, με τα ράλι να αντισταθμίζονται από τις πωλήσεις με στόχο τη μείωση της έκθεση.
Τα βιομηχανικά μέταλλα υποχώρησαν μετά τα πρόσφατα ισχυρά κέρδη. Η ενίσχυση του κινεζικού γουάν και η νέα απόπειρα των ρυθμιστικών αρχών της Κίνας να λάβουν αυστηρότερα μέτρα κατά των αχαλίνωτων κερδοσκοπικών κινήσεων σε πολλά εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένου του χαλκού, του χάλυβα και του σιδηρομεταλλεύματος, προκάλεσε κλείδωμα κερδών.
Το βασικό θέμα της περασμένης εβδομάδας, ωστόσο, ήταν η ανακοίνωση του ΟΠΕΚ για μείωση της παραγωγής κατά 1,2 εκατ. βαρέλια/ημέρα. Η απόφαση αυτή ελήφθη σε απάντηση των επίμονα υψηλών παγκόσμιων αποθεμάτων και των επίμονα χαμηλών τιμών, παράγοντες που υπέβαλλαν τις πετρελαϊκές οικονομίες σε ολοένα και μεγαλύτερη πίεση.
Την Τετάρτη η μάχη για τα μερίδια αγοράς, που είχε οδηγήσει το αργό πετρέλαιο σχεδόν στο μισό της αξίας του από το 2014, έληξε όταν τα μέλη του ΟΠΕΚ, στη συνεδρίαση της Βιέννης, επιβεβαίωσαν τη δέσμευση που είχαν κάνει στο Αλγέρι τον Σεπτέμβριο. Η πρώτη συντονισμένη μείωση παραγωγής σε οχτώ χρόνια πυροδότησε ένα τεράστιο ράλι στο πετρέλαιο, αλλά και στις εταιρείες εξόρυξης και παραγωγής πετρελαίου, οι οποίες διακρίνουν επιτέλους φως στην άκρη του τούνελ.
Η υποχρέωση μείωσης της παραγωγής θα μοιραστεί ανάμεσα στους παραγωγούς, εκτός από την Ινδονησία, η οποία έθεσε το θέμα της συμμετοχής της στο καρτέλ σε εκκρεμότητα, τη Λιβύη και τη Νιγηρία, οι οποίες εξαιρέθηκαν, και το Ιράν, στο οποίο επιτράπηκε μια μικρή αύξηση. Οι παραγωγοί εκτός ΟΠΕΚ ανακοίνωσαν επίσης σχέδια για μείωση της παραγωγής κατά 600.000 βαρέλια/ημέρα επιπλέον, με τη μισή ποσότητα να προέρχεται από τη Ρωσία.
Πριν από τη συνεδρίαση του ΟΠΕΚ, η σκληρή στάση του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας προκάλεσε ανησυχίες ότι θα ακολουθούσε άλλη μία αποτυχημένη συνάντηση, και οι τιμές πετρελαίου αντιμετώπισαν νέες πιέσεις. Οι σαφείς αρνητικές για την τιμή συνέπειες μιας ενδεχόμενης αποτυχίας, που έγιναν ολοφάνερες όσο τα μέλη του ΟΠΕΚ ετοιμάζονταν να συγκεντρωθούν στη Βιέννη, πιθανόν να βοήθησε το καρτέλ να θέσει στην άκρη τις πολιτικές διαφορές του.
Ένα επίμονο, έντονο contango λόγω της υπερπαραγωγής και της υπερπροσφοράς, ειδικά στο αργό Brent, προκάλεσε τη συσσώρευση θέσεων πώλησης πριν από τη συνάντηση. Το κλείσιμο και ενδεχομένως η αντιστροφή αυτών των κερδοσκοπικών θέσεων ίσως να οδηγήσουν βραχυπρόθεσμα την αγορά υψηλότερα, προτού η προσοχή στραφεί τελικά στην ίδια την πραγματοποίηση των συμφωνηθέντων περικοπών από τους παραγωγούς εντός και εκτός ΟΠΕΚ.
Ο ΟΠΕΚ έχει κακό ιστορικό συμμόρφωσης και αυτό ενδεχομένως να στραφεί ενάντια στους παραγωγούς μόλις η αρχική ευφορία και η προσαρμογή των θέσεων ολοκληρώσουν τον κύκλο τους. Ένα άλλο ερώτημα που παραμένει είναι το εξής: πόσα ακριβώς από τα 600.000 βαρέλια εκτός ΟΠΕΚ θα αφαιρεθούν από την αγορά; Η Ρωσία δεν έχει στηρίξει ποτέ στο παρελθόν μια συντονισμένη μείωση παραγωγής, και η αγορά ενδέχεται να υιοθετήσει μια προσέγγιση τύπου «δείξε μου πρώτα τα βαρέλια» προτού το πιστέψει.
Η Λιβύη και η Νιγηρία θέτουν επίσης προκλήσεις για τη συμφωνία. Η εξαίρεσή τους κρύβει το ενδεχόμενο, εφόσον υπάρξει σταθερότητα, να αυξήσουν την παραγωγή κατά περισσότερο από 500.000 βαρέλια/ημέρα τους επόμενους μήνες. Οποιαδήποτε αύξηση από τις δύο, αυτές, χώρες είναι επόμενο ότι θα μειώσει την επίδραση των συμφωνηθέντων περικοπών παραγωγής.
Ο λόγος που πιστεύουμε ότι η προοπτική ανόδου είναι περιορισμένη πέρα από τις αρχικές προσαρμογές θέσεων είναι η πιθανή απάντηση των παραγωγών από τις ΗΠΑ απέναντι στις υψηλότερες τιμές, τους επόμενους μήνες. Οι τιμές μετοχών ορισμένων από τους μεγαλύτερες παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ βρέθηκαν μεταξύ των μεγαλύτερων νικητών την Τετάρτη. Το ETF εξόρυξης και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου SPDR S&P (XOP) κατέγραψε άλμα 11% και αυτή τη στιγμή διαμορφώνεται στο +41% σε όρους YTD. Το νεκρό σημείο για τους παραγωγούς υψηλού κόστους από τις ΗΠΑ μειώθηκε δραματικά τον περασμένο χρόνο, και αυτό άφησε πολλούς από αυτούς σε θέση να αντιδράσουν πολύ ταχύτερα από ό,τι στο παρελθόν σε μια άνοδο των τιμών.
Το αν οι επιχειρήσεις θα χρησιμοποιήσουν τα βελτιωμένα κέρδη τους για να πραγματοποιήσουν επενδύσεις σε νέα παραγωγή ή αν θα επικεντρωθούν στη μείωση των χρεών που συγκέντρωσαν το τελευταίο διάστημα παραμένει, ωστόσο, το μεγάλο ερώτημα.
Ως απόρροια της μείωσης της παραγωγής, και ανάλογα με το τελικό της μέγεθος, οι μετοχές θα αρχίσουν να κινούνται πτωτικά νωρίτερα από το αναμενόμενο. Η διαδικασία αυτή θα στηρίξει την αγορά, ωστόσο αρχικά θα οδηγήσει επίσης σε μια πρόσθετη πηγή παροχής από την εγκατάλειψη των παιχνιδιών αποθήκευσης. Το εξάμηνο contango —η έκπτωση ανάμεσα στα συμβόλαια Futures λήξης και προθεσμιακής διάρκειας— έπεσε σχεδόν στο μισό την περασμένη εβδομάδα. Ως εκ τούτου, τα παιχνίδια αποθήκευσης, σε πλοία ή σε δεξαμενές, είναι πιθανό να εγκαταλειφθούν, αφού το κέρδος από τις συγκεκριμένες συναλλαγές αρχίζει να υποχωρεί.
Το αργό πετρέλαιο κινήθηκε ανοδικά, με το Brent να αγγίζει νέο υψηλό έτους. Προτού αρχίσουν οι ερωτήσεις σχετικά με τη δυνατότητα και τη διάθεση των μελών του ΟΠΕΚ να εκπληρώσουν τη δέσμευση των μειώσεων παραγωγής, η αγορά πετρελαίου ανέβηκε. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της επανατοποθέτησης στην αγορά των Futures, όπου η αύξηση των θέσεων πώλησης ενόψει της συνάντησης ΟΠΕΚ σταδιακά αναιρείται.
Διαβλέπουμε λίγες πιθανότητες ανόδου πέρα από τα 55 USD/βαρέλι, αλλά η ανάγκη προσαρμογής των θέσεων ίσως να προκαλέσει ένα άλμα προς τα πάνω. Ο ΟΠΕΚ μέσω της απόφασής του κατά πάσα πιθανότητα κατάφερε να εδραιώσει ένα κατώτατο όριο για την αγορά, ενδεχομένως περίπου στα 45 USD/βαρέλι, αλλά αν ο στόχος είναι τα 70 USD/βαρέλι, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να περιμένουν αρκετά.
