Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup το θέμα της ενεργειακής κρίσης θα είναι κυρίαρχο, ενώ η ελληνική πλευρά θα προσέλθει με τη δική της πρόταση για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μηχανισμού αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, ενός μηχανισμού ο τρόπος λειτουργίας του οποίου περιγράφεται σε κοινή επιστολή που έχουν υπογράψει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας.
Η ίδια πρόταση αναμένεται να απασχολήσει και τη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της 6ης Οκτωβρίου με στόχο στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου να επιχειρηθεί να διαμορφωθεί κοινή ευρωπαϊκή γραμμή από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα δεν θα είναι η μόνη χώρα που αναμένεται να καταθέσει πρόταση στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup. Και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Πολωνία, κατεβαίνουν με τις δικές τους προτάσεις. Μάλιστα, στη σημερινή συνεδρίαση αναμένεται να αποτυπωθούν και οι διαφορετικές απόψεις που επικρατούν μεταξύ των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. H Ελλάδα τάσσεται υπέρ της άμεσης ενίσχυσης των νοικοκυριών με επιδότηση της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου ή του πετρελαίου θέρμανσης. Υπάρχουν όμως και διαφορετικές απόψεις, που τάσσονται υπέρ της μείωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης και του ΦΠΑ ή ακόμη και της επιβολής «πλαφόν», ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω αυξήσεις. Στο ελληνικό στρατόπεδο υποστηρίζουν ότι με τα πλαφόν υπάρχει ο κίνδυνος να «κλειδώσουν» οι τιμές της ενέργειας σε πολύ υψηλά επίπεδα. Όσον αφορά τους έμμεσους φόρους, η μείωση ναι μεν διαχέεται στο σύνολο της αγοράς, ωστόσο περιορίζεται η δυνατότητα πρόσθετης ενίσχυσης των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, τα οποία θα αντιμετωπίσουν πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα λόγω των ανατιμήσεων.
Ανεξάρτητα από τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οικονομικό επιτελείο θα επιταχύνει τις προετοιμασίες ώστε με την έναρξη της χειμερινής σεζόν στις 15 Οκτωβρίου να είναι έτοιμα όλα τα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών. Στην κυβέρνηση γνωρίζουν ότι η αύξηση κατά 20% του επιδόματος θέρμανσης, αλλά και η διάθεση 200 εκατ. ευρώ για το υπό σύσταση Ταμείο Ενέργειας (σ.σ.: η σχετική νομοθετική διάταξη δημοσιεύτηκε ήδη στο ΦΕΚ) δεν θα φανούν αρκετά. Ήδη αναζητούνται πρόσθετοι πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος είναι πολύ πιθανό να κινηθεί και πάνω από το 6,1% που εγγράφεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού -κατατίθεται σήμερα στη Βουλή- εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για να χρηματοδοτηθούν επιπλέον μέτρα. Ήδη έχουν ληφθεί αποφάσεις και το σκηνικό μέχρι τις 15 Οκτωβρίου που θα ξεκινά επίσημα η χειμερινή σεζόν (λόγω και της έναρξης διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης) αναμένεται ότι θα είναι διαφορετικό σε σχέση με τα όσα είχαν ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ. Ειδικότερα:
1. Στο επίδομα θέρμανσης ήδη εξετάζεται η «χαλάρωση» των κριτηρίων, ώστε να διευρυνθεί σημαντικά ο αριθμός των δικαιούχων. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, δικαίωμα στο επίδομα που καλύπτει τόσο το πετρέλαιο θέρμανσης όσο και το φυσικό αέριο θα έχουν περίπου 500.000 νοικοκυριά. Θα αναζητηθεί ο τρόπος, αλλά και οι πόροι ώστε να αυξηθεί περαιτέρω η περίμετρος, καθώς η ανατίμηση στο πετρέλαιο θέρμανσης αναμένεται να ξεπεράσει το 37% κατά την έναρξη της χειμερινής περιόδου, ενώ στο φυσικό αέριο, η «βάση» πάνω στην οποία υπολογίζεται η τιμή λιανικής, έχει αυξηθεί από 42 ευρώ τον Μάιο σε πάνω από 90 ευρώ.
2. Μέχρι τις 15 Οκτωβρίου θα έχει οριστικοποιηθεί το περιεχόμενο της υπουργικής απόφασης για την επιδότηση του φυσικού αερίου. Με δεδομένο ότι στο συγκεκριμένο καύσιμο έχουν στραφεί επίσης πάνω από 500.000 νοικοκυριά, ο στόχος θα είναι η επιδότηση να φτάσει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό. Το κονδύλι που θα διατεθεί ενδέχεται να φτάσει ακόμη και στα 100 εκατ. ευρώ, καθώς οι ανατιμήσεις είναι ήδη πολύ μεγάλες. Η τροπολογία που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα αναφέρεται σε εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια, ωστόσο στο τραπέζι είναι και η λύση της ενιαίας επιδότησης στα πρότυπα του μέτρου που υιοθετήθηκε για την ηλεκτρική ενέργεια. Ήδη από τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσουν να αποστέλλονται οι πρώτοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος στους οποίους σε διακριτή γραμμή θα φαίνεται η επιδότηση των τριών λεπτών ανά κιλοβατώρα και μέχρι των 300 κιλοβατωρών ανά μήνα.
Στην κυβέρνηση γνωρίζουν ότι οι ενισχύσεις, πέραν της μεγαλύτερης έντασης, θα χρειαστεί να διαρκέσουν και για περισσότερο χρόνο. Ήδη πυκνώνουν οι εκτιμήσεις ξένων αναλυτών που «βλέπουν» τις υψηλές διεθνείς τιμές να διατηρούνται μέχρι και τον Απρίλιο, δηλαδή για ολόκληρη τη χειμερινή περίοδο.
Ωστόσο, ο στόχος είναι οι πληθωριστικές πιέσεις να μην επεκταθούν (τουλάχιστον με την ίδια ένταση) και σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς το γενικευμένο πληθωριστικό κλίμα θα δημιουργήσει άλλα προβλήματα (σ.σ.: πίεση για λήψη αυστηρότερων μέτρων νομισματικής πολιτικής, μεταξύ των οποίων και η αύξηση των επιτοκίων).
