Μια συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ αξιωματούχων της ΕΕ και των ΗΠΑ στο Πίτσμπουργκ την επόμενη εβδομάδα αντιπροσωπεύει μια ψύχραιμη νίκη για το φιλελεύθερο, υπέρ της ελεύθερης αγοράς Ατλαντικό στρατόπεδο της Ευρώπης μετά από μέρες που φαινόταν ότι η γαλλική οργή για τη συμφωνία AUKUS το απειλούσε.
Τις τελευταίες ημέρες, στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας που είχε προγραμματιστεί για τις 29 Σεπτεμβρίου, κορυφαίοι πολιτικοί της ΕΕ και των ΗΠΑ επρόκειτο να ξεκινήσουν ένα νέο διπλωματικό φόρουμ για την ευθυγράμμιση των πολιτικών τους σε τομείς όπως μικροτσίπ, ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη. Για τους Αμερικανούς, αυτή η νέα μορφή είναι ένας βασικός τρόπος για την προσπάθεια δημιουργίας μιας συμμαχίας εναντίον της Κίνας στον τομέα της τεχνολογίας.
Η γαλλική αντιπολίτευση τελικά λύγισε το βράδυ της Πέμπτης, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι οι συνομιλίες στο Πίτσμπουργκ είχαν ξεκινήσει ξανά. Δεν ήταν τυχαίο ότι τα πρώτα ευχάριστα tweets προήλθαν από την Επίτροπο Βεστάγκερ, υπέρμαχο των ανοιχτών αγορών και τον επικεφαλής εμπορίου της ΕΕ Βάλντις Ντομπρόβσκις, από τη χώρα της Βαλτικής, τη Λετονία, η οποία βλέπει τη συμμαχία των ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ως ζωτικό αντίβαρο προς τη Ρωσία. Μεγάλο μέρος της Ευρώπης θεώρησε ότι οι υπερατλαντικοί δεσμοί ήταν πολύ σημαντικοί για να θυσιάσουν το γαλλικό «πικάρισμα»
«Οι στρατηγικές συμμαχίες αφορούν τη διαμόρφωση κοινών προσεγγίσεων και επίσης την υπέρβαση των δυσκολιών», ανέφερε ο Ντομπρόβσκις στο tweet του. Στο Πίτσμπουργκ, η Βεστάγκερ και ο Ντομπρόβσκις θα συναντηθούν με Αμερικανούς ομολόγους τους, όπως ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, η υπουργός Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο και η αμερικανική εμπορική εκπρόσωπος Κάθριν Τάι.
«Κλειδί» το τηλεφώνημα Μπάιντεν-Μακρόν
Ωστόσο, η νίκη ήρθε μόνο μετά από άμεση παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο οποίος αναγνώρισε σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν την Τετάρτη ότι θα έπρεπε να είχε ενημερώσει το Παρίσι για τη συμφωνία υποβρυχίων πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι εσωτερικές εντάσεις σχετικά με το αν θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση στο Πίτσμπουργκ αποκάλυψαν μερικές από τις βαθύτερες ρήξεις στην ΕΕ. Ελεύθερες συναλλαγές στα βόρεια κράτη και ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που δίνουν προτεραιότητα στους δεσμούς ασφαλείας με την Ουάσινγκτον δυσαρέστησαν τη γαλλική προσπάθεια να επιβάλει την αγανάκτησή της στο υπόλοιπο μπλοκ. Η Γαλλία είναι πρόθυμη να πιέσει για μεγαλύτερη «στρατηγική αυτονομία» – στηριζόμενη λιγότερο στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ και την Κίνα – ενώ πιο φιλελεύθερες χώρες το βλέπουν ως προστατευτισμό που αποσκοπεί στην προστασία των Γάλλων κατασκευαστών και αγροτών.
Η Γαλλία σπάνια διστάζει να επιβάλει τη βούλησή της στο υπόλοιπο μπλοκ και το Παρίσι ήταν η ηγετική δύναμη στο πάγωμα των εμπορικών συνομιλιών με τις ΗΠΑ και τη Νότια Αμερική, κάτι που θα είχε βλάψει τους Γάλλους αγρότες, αν και πολλές άλλες χώρες ήταν υπέρ. Ο χρόνος αυτού του γαλλικού παιχνιδιού εξουσίας θα μπορούσε επίσης να ήταν πιο λεπτός, καθώς οι γερμανικές εκλογές την Κυριακή σηματοδοτούν το τέλος της βασιλείας της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και έχουν μετατρέψει τον Μακρόν στον Νο 1 της Ευρώπης.
Οι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες δήλωσαν πρόθυμοι να συγκεντρωθούν πίσω από τη Γαλλία για λίγες μέρες πριν ο Μπάιντεν ζητήσει συγγνώμη, αλλά τώρα θέλουν το Παρίσι να δράσει για το μεγαλύτερο καλό.
«Η αλληλεγγύη λειτουργεί και με τους δύο τρόπους: η ΕΕ ήταν πίσω από τη Γαλλία. Τώρα η Γαλλία πρέπει να μείνει πίσω από την ΕΕ », δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση της Επιτροπής.
Πάνω σε τεντωμένο σχοινί
Για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι γαλλοαμερικανικές εντάσεις ήταν μια λεπτή πράξη ισορροπίας.
Όταν η Γαλλία ανέβασε για πρώτη φορά τους τόνους για τα υποβρύχια με πρέσβεις της ΕΕ την περασμένη Παρασκευή, μόνο λίγες χώρες-συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών και της Τσεχικής Δημοκρατίας-υποστήριξαν το κάλεσμα του Παρισιού για συζήτηση σε επίπεδο πρεσβευτών και ηγετών, είπε ένας από τους συμμετέχοντες, αν και οι διπλωμάτες υποβάθμισαν τη σημασία αυτής της συνάντησης, υποστηρίζοντας ότι ήταν απλώς μια πρώτη συζήτηση.
Υπήρξαν όμως έντονες συζητήσεις στα παρασκήνια τις επόμενες ημέρες πριν επιτευχθεί συμβιβασμός: Εάν η Γαλλία μειώσει τη ρητορική της εναντίον των ΗΠΑ, η ΕΕ θα δείξει αλληλεγγύη, είπε ένας από τους διπλωμάτες.
Και έτσι μια σειρά ηγετών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της φον ντερ Λάιεν, υποστήριξαν έντονα τους Γάλλους, κατηγορώντας τον Μπάιντεν για απιστία στους συμμάχους.
Η ενότητα της ΕΕ ήταν σημαντική για τη μετάδοση αυτού του μηνύματος, τόνισαν αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ. Όταν ο Γερμανός υπουργός Ευρώπης Μίχαελ Ροτ μίλησε υπέρ της Γαλλίας, είπε ότι «η ΕΕ πρέπει να σταθεί ενωμένη και να μιλήσει με μία φωνή».
Ωστόσο, σε ιδιωτικές συνομιλίες, διπλωμάτες από όλη την ήπειρο εξέφρασαν βαθιές ανησυχίες. Ήταν πραγματικά η παράβαση διμερούς στρατιωτικής σύμβασης ευρωπαϊκό πρόβλημα; Και τι θα γινόταν την επόμενη φορά;
Ένας εμπορικός διπλωμάτης της ΕΕ είπε ότι το σχήμα TTC (Trade and Technology Council) θα έπρεπε πάντα να θεωρείται «πολύ μεγάλο για να αποτύχει. … Ας ελπίσουμε ότι θα είναι μια επιτυχία, δεν θα πρέπει να υπάρχουν ερωτήσεις ».
Μετατόπιση της ισχύος από το Βερολίνο στο Παρίσι
Ο Μακρόν θα είναι ο μεγάλος νικητής από τις γερμανικές εκλογές της Κυριακής, δίνοντάς του μια σαφή ευκαιρία να εμφανιστεί ως ο άνθρωπος που θα ενώσει την Ευρώπη.
Προβλέποντας αυτή τη μετατόπιση ισχύος από το Βερολίνο, μια σειρά χωρών της ΕΕ, όπως η Ολλανδία, έχουν επενδύσει στην ανανέωση των σχέσεων με το Παρίσι, κάνοντάς τους πρόθυμους να βρουν συμβιβασμό.
Ακόμα και η κ. Φον ντερ Λάιεν, στενός σύμμαχος της Μέρκελ, θεωρείται ότι ζητά περισσότερη υποστήριξη από το Παρίσι εν αναμονή της νέας δυναμικής. Και αν οι σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας επικρατήσουν στις εκλογές της Κυριακής – όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις – η Φον ντερ Λάιεν, από το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα της Ευρώπης, θα μπορούσε να ωθηθεί ακόμη περισσότερο προς τη Γαλλία.
«Δεν υπάρχει κενό στην πολιτική. Το Παρίσι το γεμίζει », εξήγησε ανώτερος διπλωμάτης.
Αλλά την Τετάρτη, πριν από την κλήση Μακρόν-Μπάιντεν, οι Δανοί έσπασαν την συμμαχία. Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν τάχθηκε έντονα υπέρ της διατλαντικής συμμαχίας.
«Νομίζω ότι είναι σημαντικό να πούμε σε σχέση με τις συζητήσεις σχετικά με την Ευρώπη, ότι βλέπω τον Μπάιντεν πολύ πιστό στην υπερατλαντική συμμαχία», δήλωσε στη δανέζικη εφημερίδα Politiken.
«Νομίζω ότι σε γενικές γραμμές, κάποιος πρέπει να απέχει από την πρόκληση συγκεκριμένων προκλήσεων, που θα υπάρχουν πάντα μεταξύ των συμμάχων, σε ένα επίπεδο όπου δεν ανήκουν», πρόσθεσε. «Θέλω πραγματικά, πραγματικά να προειδοποιήσω για αυτό».
Πολλοί έκαναν διάκριση μεταξύ των γαλλικών απειλών να αποτρέψουν τις εμπορικές συνομιλίες της ΕΕ με την Αυστραλία – αυτές δεν πήγαιναν καλά ούτως ή άλλως – και τις προσπάθειές της να υπονομεύσει ολόκληρη τη διατλαντική εταιρική σχέση.
«Πολλοί από εμάς απορούμε με την ιδέα της υπονόμευσης μιας σχέσης με μια φιλική διοίκηση των ΗΠΑ, η οποία μπορεί να είναι περίπλοκη κατά καιρούς, αλλά εξακολουθεί να είναι φιλική», υποστήριξε ο πρώτος διπλωμάτης.
Και το τεχνολογικό και εμπορικό συμβούλιο, ή TTC, θεωρείται ως κεντρικός πυλώνας αυτής της σχέσης.
«Η ακύρωση του TTC θα οδηγούσε σε μια βαθύτερη υπερατλαντική μετατόπιση και βαθύτερη κρίση», δήλωσε ένας άλλος διπλωμάτης της ΕΕ. «Εν τω μεταξύ, χρειαζόμαστε το αντίθετο: να αυξήσουμε τη διατλαντική μας δέσμευση. Αυτό είναι προς το συμφέρον των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και προς το συμφέρον της παγκόσμιας στάσης της ΕΕ ».
naftemporiki.gr με πληροφορίες από το Politico
