Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Τις «δεξαμενές» για τη χρηματοδότηση των πρόσθετων μέτρων στήριξης που θα χρειαστούν για να κρατηθούν όρθιες η οικονομία και η αγορά αναζητά το οικονομικό επιτελείο σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή. Στα 7,5 δισ. ευρώ που έχουν εγγραφεί ως πρόβλεψη στον κρατικό προϋπολογισμό θα επιδιωχθεί να προστεθούν άμεσα το 1,6 δισ. ευρώ που υπάρχει διαθέσιμο μέσω του προγράμματος REACT-EU, αλλά και ένα κονδύλι άνω του ενός δισ. ευρώ που θα προκύψει από αλλαγή «κατεύθυνσης» των πόρων του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Με χρήματα από το ΕΣΠΑ αναμένεται να χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ 2 για την επιδότηση των επιχειρηματικών δανείων, ενώ προωθούνται και νέα μέτρα στήριξης από το υπουργείο Ανάπτυξης ειδικά σχεδιασμένα για τον χώρο της εστίασης. Κοινοτικοί είναι και οι πόροι του νέου εγγυοδοτικού προγράμματος που ήδη έχει ανακοινωθεί από το ΥΠΑΝ.
Με αυτό τον τρόπο, οι διαθέσιμοι πόροι για τη στήριξη της αγοράς αναμένεται ότι θα ξεπεράσουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ από εκεί και πέρα θα απαιτηθεί τροποποίηση του προϋπολογισμού του 2021 ώστε να αποφασιστεί η αύξηση των δημοσίων δαπανών προκειμένου να χρηματοδοτηθούν ακόμη περισσότερα μέτρα.
Πάντως, σε αντίθεση με τις προηγούμενες εξάρσεις της πανδημίας, αυτή τη φορά τα περιθώρια για οικονομική στήριξη της αγοράς έχουν αρχίσει να στενεύουν.
Αυστηρότερα κριτήρια
Σε αυτό το πλαίσιο έχει ήδη αποφασιστεί ότι όλα τα μέτρα από εδώ και στο εξής θα έχουν ακόμη πιο αυστηρούς κανόνες και κριτήρια ώστε οι διαθέσιμοι πόροι να κατευθύνονται -κατά το δυνατόν- σε αυτούς που έχουν απόλυτη ανάγκη την οικονομική ενίσχυση είτε για να σώσουν θέσεις εργασίας είτε για να διατηρήσουν ζωντανές τις επιχειρήσεις τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη αποφασίστηκε η εκ των προτέρων δήλωση των εργαζομένων που θα μπουν σε αναστολή για τον Φεβρουάριο, εξετάζεται ακόμη πιο «στοχευμένη» επέκταση του μέτρου των αναστολών για τον Μάρτιο -θα εξαρτηθεί βέβαια και από την πορεία της πανδημίας-, ενώ δρομολογείται μείωση του κονδυλίου που θα διατεθεί για την Επιστρεπτέα Προκαταβολή 6.
Όσον αφορά το πρόγραμμα επιδότησης των πάγιων δαπανών, εκτός του ότι θα έχει συγκεκριμένο προϋπολογισμό, θα στηθεί με τέτοιον τρόπο ώστε οι συντελεστές επιδότησης των επιχειρήσεων να «προσαρμοστούν» στους διαθέσιμους πόρους.
Οι πηγές των κεφαλαίων
Όσον αφορά τις προσπάθειες να γίνουν τα μέτρα απολύτως στοχευμένα και χρηματοδοτημένα από άλλες πηγές πέραν των διαθεσίμων του κρατικού προϋπολογισμού, δρομολογήθηκαν ή δρομολογούνται οι ακόλουθες ενέργειες:
1 Από την απόφαση της 5ης φάσης της επιστρεπτέας προκαταβολής, προκύπτει ότι το συνολικό κόστος του μέτρου ανέρχεται στο 1,5 δισ. ευρώ (σ.σ.: σήμερα αναμένεται να υπάρξουν και νέες πληρωμές, καθώς χθες έληξε η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων με τον αριθμό να ξεπερνά τις 345.000).
Από το 1,5 δισ. ευρώ, το 1,1 δισ. έχει προβλεφθεί ότι θα χρηματοδοτηθεί με πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ενώ τα υπόλοιπα 400 εκατ. ευρώ θα βαρύνουν τον τακτικό προϋπολογισμό. Ουσιαστικά δηλαδή τα δύο τρίτα της 5ης φάσης της επιστρεπτέας προκαταβολής χρηματοδοτούνται με πόρους του REACT EU και όχι από τη δεξαμενή των 7,5 δισ. ευρώ που υπάρχουν στον κρατικό προϋπολογισμό.
2 Η ίδια συνταγή με την 5η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, αναμένεται να ακολουθηθεί και στο πλαίσιο της 6ης φάσης. Είναι ήδη αποφασισμένο ότι η 6η φάση θα έχει μικρότερο προϋπολογισμό σε σχέση με την 5η.
Το ποσό θα κινηθεί στην περιοχή των 700-800 εκατ. ευρώ, ενώ δικαιούχοι θα καταστούν οι επαγγελματίες με μεγάλη μείωση εσόδων κατά το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Και στην 6η φάση θα ακολουθηθεί η λύση της αρχικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος ώστε να υπάρχει το περιθώριο οι όροι οικονομικής ενίσχυσης να προσαρμοστούν στις οικονομικές αντοχές του προϋπολογισμού.
Για την 6η φάση, το οικονομικό επιτελείο δεν έχει αναλάβει προς το παρόν καμία δέσμευση. Ούτε καν ότι θα υπάρξει ελάχιστη χρηματοδότηση 1.000 ευρώ όπως συνέβη με την 5η φάση. Η ελάχιστη χρηματοδότηση απορροφά αρκετούς πόρους, ειδικά όταν ο αριθμός των δικαιούχων φτάνει στις 350.000-400.000 επιχειρήσεις.
Πάντως, στην 6η φάση αναμένεται να υπάρξει ειδική μέριμνα ώστε να ενισχυθούν κατά προτεραιότητα οι επιχειρήσεις εστίασης, τα γυμναστήρια και οι υπόλοιποι επιχειρηματικοί κλάδοι που δεν είχαν καμία ευκαιρία μέσα στο 1ο δίμηνο να εγγράψουν κάποια έσοδα, σε αντίθεση με κάποιους άλλους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας (όπως, για παράδειγμα, το λιανεμπόριο) που είχαν, έστω και μετ’ εμποδίων, την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν κάποιο τζίρο.
3 Το πρόγραμμα επιδότησης των πάγιων δαπανών θα έχει και αυστηρά κριτήρια ένταξης στο μέτρο αλλά και δημοσιονομικό κόφτη ώστε να μην ξεφύγει ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου μέτρου.
Δικαίωμα στην επιδότηση των δαπανών θα έχουν οι επιχειρήσεις που είχαν μείωση τζίρου στο διάστημα Μαρτίου-Δεκεμβρίου 2020 (ώστε να τεκμαίρεται ότι έχουν πληγεί από την πανδημία) και ταυτόχρονα ζημιές μέσα στο 2020 (καθώς το νόημα του μέτρου είναι να καλυφθούν οι λειτουργικές δαπάνες που δεν μπόρεσαν να καλυφθούν από τα έσοδα που είχε η επιχείρηση μέσα στο 2020 αλλά και από τα υπόλοιπα μέτρα στήριξης που εκμεταλλεύτηκε).
Και στο πρόγραμμα επιδότησης πάγιων δαπανών, θα ακολουθηθεί το μοντέλο της επιστρεπτέας προκαταβολής. Θα δημιουργηθεί μια πλατφόρμα στην οποία οι επαγγελματίες θα κληθούν να δηλώσουν τις δαπάνες τους. Θα ζητηθούν συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών, ενώ το πιθανότερο είναι ότι θα ακολουθηθεί η «μηχανογράφηση» του Ε3 ώστε να μπορεί να γίνει έλεγχος εκ των υστέρων ανάμεσα στα στοιχεία που θα δηλώσουν οι επαγγελματίες στην πλατφόρμα με τα στοιχεία που θα δηλωθούν στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης.
