Του Κώστα Ιωαννίδη
Την περασμένη βδομάδα είχαμε μια κίνηση των τιμών στην Αθήνα ανάλογη με αυτή στις υπόλοιπες αγορές του ευρώ. Το φινάλε της εβδομάδας άφησε χώρο για τη δημιουργία ουδέτερων προσδοκιών για τη συνέχεια, αλλά και με επιφύλαξη ως προς τη δυνατότητα να κυριαρχήσει η άνοδος χωρίς εκτίναξη στο συναλλακτικό ενδιαφέρον.
Το επενδυτικό κοινό όταν δεν υπάρχει από τη ροή των ειδήσεων κάτι που να έχει οικονομικού περιεχομένου βαρύτητα, επιλέγει την παρακολούθηση της τάσης που επικρατεί για τις μετοχές διεθνώς. Στην εμφάνιση πιθανότητας για μια αρνητική εξέλιξη, το ρίχνουν στις ρευστοποιήσεις καλού κακού. Για να είναι σίγουροι πως δεν θα εγκλωβιστούν σε ένα πτωτικό σπιράλ. Οι δε ημέρες ανεξάρτητης κίνησης, προκύπτουν από τις ανάγκες των μετοχών, με βάση τη στατιστική τους εικόνα και τις διεκπεραιώνουν οι market makers.
Η αγορά μας δεν μπορεί να ανεξαρτητοποιηθεί, αν δεν αποκτήσει χαρακτηριστικά ανεξαρτησίας η οικονομική μας ανάπτυξη. Σήμερα τα διεθνή χρηματιστήρια πάλι θα επηρεαστούν από την περιπέτεια της Βρετανίδας πρωθυπουργού. Αφού η συμφωνία με την ΕΕ που έφερε, δεν βρίσκει σύμφωνούς τους βουλευτές υπέρ του Brexit αλλά και τους κατά της αποχώρησης. Άρα, δεν είναι σαφές ότι θα μπορέσει να κερδίσει τη στήριξη του κοινοβουλίου, αυξάνοντας τον κίνδυνο η Βρετανία να εγκαταλείψει την ΕΕ χωρίς συμφωνία.
Η Wall Street είχε κινηθεί ψηλότερα την Παρασκευή μετά από δήλωση του αμερικανικού προέδρου Donald Trump ότι δεν προτίθεται να επιβάλει περισσότερους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, αφού το Πεκίνο έστειλε έναν κατάλογο μέτρων που ήταν πρόθυμοι να λάβουν για να μειώσουν τις εντάσεις στις εμπορικές συναλλαγές.
Το σχόλιο προκάλεσε κύματα αγορών με κίνητρο μια συμφωνία, όταν ο Trump θα συναντηθεί με τον Κινέζο Πρόεδρο Xi Jinping στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20 στην Αργεντινή αργότερα αυτό το μήνα. Εντούτοις, οι εντάσεις από τη διαμάχη Κίνας ΗΠΑ εμφανίστηκαν σαφώς σε μια συνάντηση του APEC στην Νέα Γουινέα το Σαββατοκύριακο, όπου για πρώτη φορά οι ηγέτες δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για ένα ανακοινωθέν. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Mike Pence δήλωσε με οξύτητα ότι δεν θα περιοριστούν στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια κινεζικών αγαθών οι δασμοί των ΗΠΑ, εωσότου η Κίνα αλλάξει τους τρόπους της.
Στην Αθήνα, η επικέντρωση σε μετοχές επιλεκτικά είναι η βάση της επενδυτικής τακτικής των θεσμικών της ομάδας όσων θεώρησαν «σίγουρη» την έξοδο των τραπεζικών blue chip από τον MSCI Standard Greece. Τώρα, θα προεξοφλήσουν τις εισροές κεφαλαίων στις μετοχές που απέμειναν σε αυτόν, αλλά και πιθανές πωλήσεις στα τρία, εκτός του MSCI Standard Greece, τραπεζικά blue chip στις 30 Νοεμβρίου.
Οι πιέσεις τα μεγάλα χρηματιστήρια, αργά ή γρήγορα, θα γίνουν κυρίαρχη σκέψη στους θεσμικούς, που αυτή τη βδομάδα θα τους απασχολήσει το Brexit. Οι τιμές των δεικτών στα μεγάλα χρηματιστήρια, μετά την κορυφή στις αρχές Οκτωβρίου, υποχώρησαν σημαντικά μέσα στον ίδιο μήνα και αντέδρασαν κατόπιν. Αλλά, η κορυφή στο πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου ήταν αρκετά χαμηλότερα από την προηγούμενη και αμέσως μετά ξεκίνησε μια πτώση, που τους έφερε σε τιμές που αντιστοιχούν στο μέσο της διακύμανσής τους στο μήνα. Εκτιμούμε ότι θα συσσωρεύουν εκεί ως τη μέρα της συνάντησης των προέδρων ΗΠΑ και Κίνας στο περιθώριο της συνάντησης του G20, στο τέλος του μήνα. Οι ειδήσεις από το Μπουένος Άιρες θα ορίσουν το κλίμα ως το τέλος του έτους.
Στις τρεις πρώτες συνόδους του Νοέμβρη οι τιμές των μετοχών για τις συστημικές Τράπεζες υποχώρησαν υπολογίσιμα και ο δείκτης τους από τις 544 μονάδες στις 31/10, στις 5 Νοεμβρίου χτύπησε τις 472. Από εκεί, σαν αντίδραση στη γρήγορη υποχώρηση ο δείκτης επέστρεψε σε τρεις συνεδριάσεις ως τις 548, για να καταλήξει την Παρασκευή στον πυθμένα των 442 μονάδων. Τιμές χαμηλότερα αυτών των επιπέδων έχει εμφανίσει στο βίο του στο ευρώ σε πέντε μόνο συνεδριάσεις από τις 8 ως τις 12 Φεβρουαρίου του 2016 και ανάμεσά τους είναι τιμή κάτω από τις 360 μονάδες. Για αυτό και οι εκτιμήσεις των εγχώριων αναλυτών για τους βασικούς δείκτες αξίζει να ιδωθούν μέσα από το πρίσμα των δεδομένων που αναφέραμε για τον Δείκτη των Τραπεζών.
Ο Απόστολος Μάνθος της AENAON MARKETS από τις 9/11 ειδοποιούσε:
«Επιβεβαιωμένη ανοδική τμήση, με τουλάχιστον δύο ημερήσια κλεισίματα άνω των 650 μονάδων, θα δώσει λαβή στους αγοραστές για ένα ριψοκίνδυνο “σπρώξιμο” προς την πολύ κρίσιμη περιοχή αναμέτρησης των 660 με 665 μονάδων. Αντιθέτως εμφανή αδυναμία ανοδικής διαπερατότητας του σημείου των 650 μονάδων, θα επαναφέρει τον Γενικό Δείκτη σε έναν επανέλεγχο του μέσου της παραλληλόγραμμης ταλάντωσης, πέριξ των 630 με 625 μονάδων».
Ουδέν σχόλιο από τη στήλη, αφού τον επιβεβαίωσε απόλυτα η αγορά. Για την τρέχουσα εβδομάδα σημείωσε στο τέλος της περασμένης βδομάδας:
«Άμεσο ζητούμενο για τη συνέχεια, είναι η απομάκρυνση του Δείκτη από την επικίνδυνη περιοχή στήριξης των 610 μονάδων, καθώς εκεί, λόγω των πολλαπλών αναχαιτίσεων των όποιων ρευστοποιήσεων στις τελευταίες συνεδριάσεις, ή άμυνα και οι αντοχές των αγοραστών έχουν ατονήσει, στοιχείο, που μια καθοδική κίνηση με μειωμένο τζίρο συναλλαγών μπορεί να προκαλέσει καθοδικό ρήγμα και να οδηγήσει το Γενικό Δείκτη χαμηλότερα του ψυχολογικού ορίου των 600 μονάδων.
Άρνηση διέλευσης άνω του επιπέδου των 1710 μονάδων, που είχαμε αναφέρει ως σημείο κλειδί στην προηγούμενη τεχνική ανάλυση, δήλωσε και ο δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης, παίρνοντας πολύ γρήγορα καθοδική κλίση προς την περιοχή αναζήτησης αγοραστικής αναχαίτισης στις 1640 με 1600 μονάδες».
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
Το 2018 διαφέρει από τα εννέα προηγούμενα έτη
Περάσαμε τα μέσα του Νοεμβρίου και οι αγορές ετοιμάζονται για την αποτύπωση των προσδοκιών των θεσμικών επενδυτών, για τα κέρδη των εισηγμένων την επόμενη χρονιά. Όπως κάθε χρόνο αυτή η εποχή σφραγίζεται από την έναρξη των κινήσεων των καταναλωτών για τα γιορτινά τους ψώνια, αφού στην εκκίνηση έχουμε την Black Friday. Τα δεδομένα από τους τζίρους στις αλυσίδες των εμπορικών καταστημάτων ηλεκτρονικής και παραδοσιακής μορφής, αποτελούν ουσιαστική πληροφόρηση για το φρόνημα των καταναλωτών. Επειδή η ψυχή του ανθρώπου κινείται πάνω σε βασικούς άξονες, η αύξηση της διάθεσης για καταναλωτικές δαπάνες επιτρέπει πλέον τον αλγοριθμικό προσδιορισμό της σχέσης μεταξύ της ονομαστικής μεταβολής των μακροοικονομικών δεδομένων και της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας.
Στο τέλος του Νοεμβρίου φέτος, έχουμε και τη συνάντηση στο περιθώριο της συνόδου των G20 των Προέδρων των ΗΠΑ και της Κίνας. Λίγοι είναι οι αναλυτές που θεωρούν πως τότε θα λυθεί το δράμα της διογκούμενης έντασης του εμπορικού πολέμου μεταξύ των δυο οικονομικά ισχυρότερων χωρών του κόσμου. Ωστόσο μπορεί να προκύψει μια σαφέστερη καθοδήγηση, για την εξέλιξη μιας κατάστασης που έχει ήδη δείξει τα δόντια της στις αναδυόμενες οικονομίες και απειλεί να επηρεάσει αρνητικά και τις υπόλοιπες.
Παράγοντες νευρικότητας
Έχουμε αφήσει τις εκλογές στο ενδιάμεσο της προεδρικής θητείας στις ΗΠΑ, των οποίων το αποτέλεσμα πιστεύεται ευρέως ότι αρέσει στη χρηματιστηριακή αγορά. Το πιθανό αδιέξοδο, στο νομοθετικό έργο είναι τώρα εξασφαλισμένο για τα επόμενα δύο χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ed Yardeni η χώρα αντιμετωπίζει έναν κλιμακωτό ασυνείδητο πόλεμο μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών. Δεν είναι ο μόνος, όπως φαίνεται και από το εξώφυλλό πρόσφατου Bloomberg BusinessWeek με τίτλο “Οι Ρεπουμπλικανοί εργαλειοποίησαν τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Τώρα, οι Δημοκρατικοί θα τη χρησιμοποιήσουν ενάντια στον Τραμπ. Αυτό μπορεί να συμβάλει στη μεγαλύτερη αστάθεια της χρηματιστηριακής αγοράς το επόμενο έτος.
Το 2018 αποδείχθηκε σίγουρα έτος αστάθειας μέχρι στιγμής για τις μετοχές, ειδικά σε σύγκριση με το 2017. Η μεταβλητότητα οφείλεται στην επίδραση προς όλες τις κατευθύνσεις (bullish) ανοδική και (bearish) πτωτική των πολιτικών του Προέδρου Trump. Την ανοδική ώθηση έφεραν η απορρύθμιση και οι φορολογικές περικοπές. Την πτωτική κατεύθυνση υποστηρίζουν η αύξηση στα ομοσπονδιακά ελλείμματα και ένας κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος με την Κίνα.
Από την άλλη πλευρά, οι πολιτικές του Trump έχουν ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και την αγορά εργασίας. Ως αποτέλεσμα, οι αξιωματούχοι της Fed προετοίμασαν επιτυχώς τις χρηματοπιστωτικές αγορές για μια σταδιακή πορεία αυξήσεων στα επιτόκια των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, με στόχο να φθάσουν στο κατ’ αυτούς “ουδέτερο” επίπεδο του 3,00% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Όταν δε πρόσφατα αναφέρθηκαν στην πιθανότητα για ακόμη υψηλότερους ρυθμούς, η νευρικότητα αυξήθηκε. Το εμπορικά σταθμισμένο δολάριο έχει αυξηθεί από αυτή την προσδοκία. Ο συνδυασμός των υψηλότερων επιτοκίων των ΗΠΑ και ενός ισχυρότερου δολαρίου καταστέλλει τον πληθωρισμό των ΗΠΑ. Αλλά πιέζει τις τιμές των βασικών προϊόντων καθώς και την παγκόσμια οικονομία, ιδιαίτερα τις αναδυόμενες οικονομίες.
Αλλαγή μοντέλου;
Η θέση μας για την πολύχρονη ανοδική κίνηση των μετοχικών αξιών, σχετίζεται με το μοντέλο «Επίθεση πανικού – Ράλι ανακούφισης» που λειτούργησε τόσο καλά για τους χρηματιστηριακούς δείκτες. Το επαναλαμβανόμενο φαινόμενο προκάλεσε τον καθησυχασμό των επενδυτών, που θεώρησαν ότι τα βουλιάγματα σε αυτή την διαρκώς ανοδική αγορά είναι συνήθως βραχύβια. Ο ED Yardeni που μετρά τις επιθέσεις πανικού των επενδυτών από το 2009 παραδέχεται ότι το μοντέλο λειτούργησε σε όλα τα πρώτα 60 επεισόδια. Αλλά υπήρχε μια μόνο μεγάλη τρομακτική ανησυχία που στη συνέχεια αποδεικνυόταν ψευδής συναγερμός. Οι δυο φετινές επιθέσεις πανικού (με αριθμό 61 και 62) προέκυψαν από κοινές ανησυχίες για διάφορα θέματα που ενδέχεται να παραμείνουν στο επόμενο έτος. Ο συναγερμός συνεπώς δεν έχει αποδειχθεί ακόμα ψευδής.
Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά του 2018 από τα προηγούμενα έτη και διασφαλίζει τη διατήρηση της μεταβλητότητας. Αν όμως αλλάξουν μοντέλο κίνησης τα χρηματιστήρια ίσως χρειαστεί αλλαγή και το μοντέλο διαχείρισης των αυξήσεων των επιτοκίων της Fed. Όχι αυξήσεις ανά τρίμηνο αλλά με μεσολάβηση παύσης ώστε να ελέγχεται η επίδραση της κάθε αύξησης. Κάτι που θα ζητήσουν κύρια μέσα από τα ταμπλό της Wall Street οι αγοραίοι και για τα παρακάτω αίτια.
Ο πρόεδρος Trump συναντά τον πρόεδρο Xi Jinping της Κίνας στα τέλη του τρέχοντος μήνα, στη σύνοδο των ηγετών της ομάδας των 20 (G20) στο Μπουένος Άιρες. Μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει δασμούς σε προϊόντα αξίας 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων που κατασκευάζονται από την Κίνα και έχει απειλήσει να κάνει το ίδιο και με τα υπόλοιπα 267 δισεκατομμύρια δολάρια εισαγωγών από εκεί. Μέχρι στιγμής, οι δασμοί δεν φαίνεται να πλήττουν την ισχύ των αμερικανικών εταιρειών ή των καταναλωτών. Στην πραγματικότητα, η κλιμάκωση της διαμάχης αφορά στην εθνική ασφάλεια, όχι μόνο στο εμπόριο, άρα μπορεί να ωθήσει την Κίνα σε αντιδράσεις πέρα από την προσπάθεια επίλυσης εμπορικών διαφορών.
Η μάχη δεν είναι μόνο εξωτερική με την Κίνα. Υπάρχει επίσης εσωτερική διαμάχη. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του Peter Navarro στις 9 Νοεμβρίου, που είναι κεντρικό πρόσωπο στις διαπραγματεύσεις επί των εμπορικών συναλλαγών, αναφέρθηκε την αποκαλούμενη «διπλωματία των οχημάτων προς τα αεροδρόμια». Κατ’ αυτόν αυτή διεξάγεται τώρα, από μια αυτοδιορισμένη ομάδα τραπεζιτών της Wall Street και διαχειριστών hedge funds που κινούνται μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. «Κάτω από την επιρροή της κινεζικής κυβέρνησης, globalist (υπέρ της παγκοσμιοποίησης) δισεκατομμυριούχοι πιέζουν με δύναμη αντίστοιχη των δικαστικών αιθουσών τον Λευκό Οίκο, πριν από την συνάντηση του G20». Ανέφερε ο Ναβάρο. Κάλεσε αυτές τις «ελίτ της παγκοσμιοποίησης» να «παραιτηθούν», προσθέτοντας ότι ο πρόεδρος Trump έχει κάνει μια “καταπληκτική δουλειά” σχετικά με αυτό το ζήτημα και δεν χρειάζεται βοήθεια από τη Wall Street για να το λύσει.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Την τρίτη χρηματιστηριακά εβδομάδα του Νοεμβρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2736,27 μονάδες, είχε μεταβολή -1,61% ενώ στο 2018 διατήρησε κέρδη +2,34%. Ο Dow, με πτώση -2,22%, έκλεισε στις 25.413,22 μονάδες, στο 2018 κερδίζει πλέον +2,80%. Ο S&P400 με απώλειες -0,91% διαμόρφωσε επίδοση φέτος -1,85%, ενώ ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή -1,42%, εμφάνισε ετήσια απόδοση -0,52%. Ο δε Nasdaq, με βουτιά -2,15%, περιόρισε τα κέρδη του για το 2018 στο +4,99%.
Η σκιά του Brexit και η κόντρα Ρώμης Βρυξελλών λειτούργησαν έτσι ώστε: Ο FTSE100 του Λονδίνου έπεσε -1,29% στη βδομάδα, με απώλειες -8,77% στο 2018. Ο DAX υποχώρησε -1,63%, με ετήσια επίδοση -12,21%, ο CAC είχε μεταβολή -1,60%, με απόδοση στο 2018 -5,41%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας έχασε -0,85% και στο έτος αποδίδει -9,83%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -1,97%, στο 2018 αποδίδει πλέον -13,61%.
Ο Bovespa της Βραζιλίας εκτινάχθηκε +3,36%, με +15,85% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού με μεταβολή -4,39%, διεύρυνε τις απώλειες στο 2018 στο -14,25%. Ο χρυσός ενισχύθηκε κατά +0,97%, στα 1210,30 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2018 -6,37%. Με μεγάλη βουτιά -5,08%, έκλεισε το πετρέλαιο Crude. Στο 2018 γράφει απώλειες -5,44%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή -2,56%, στο 2018 εμφάνισε πτώση -4,76%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή +0,30% και επίδοση για φέτος -15,20%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία κέρδισε +0,85%, στο 2018 αποδίδει +4,11%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng κέρδισε +2,27% και στο 2018 εμφάνισε επίδοση -12,49%. Μεταβολή +3,09% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος -18,99%.
Το μέλλον
Οι κβαντικοί υπολογιστές βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της δημιουργίας τους, αλλά οι επιστήμονες τους χρησιμοποιούν ήδη για την επίλυση προβλημάτων που προηγουμένως δεν μπορούσαν να επιλυθούν σε κλασσικούς υπολογιστές. Πολλά από τα προβλήματα αφορούν τη βελτιστοποίηση των απαντήσεων που δίνονται από υπολογιστές. Η D-Wave Systems, μια καναδική εταιρεία και η IBM, βοηθούν τις επιχειρήσεις να καταλάβουν πώς να χρησιμοποιούν κβαντικούς υπολογιστές στους τομείς της ιατρικής, των υλικών, των ροών κυκλοφορίας και των επενδύσεων.
Βελτίωση των λύσεων στην περίπτωση εμπλοκών της κυκλοφορίας. Η Volkswagen χρησιμοποιεί έναν κβαντικό υπολογιστή D-Wave για να αναπτύξει ένα σύστημα διαχείρισης κυκλοφορίας που θα βελτιώσει την απόδοση των υπηρεσιών στόλου, όπως τα ταξί και τα δημόσια λεωφορεία, αναφέρθηκε πρόσφατα στο Engadget. Νωρίτερα φέτος σύμφωνα με μια έκθεση της εταιρείας, η D-Wave και το Vector Institute προγραμματίζουν έναν κβαντικό υπολογιστή για να προσομοιώσουν πώς συμπεριφέρεται ένα υλικό κατά τη διάρκεια της μετάβασης από μια φάση, τα στερεά για παράδειγμα, σε ρευστό. Η Lockheed Martin ελπίζει ότι η κβαντική τεχνολογία θα την βοηθήσει να αναπτύξει νέα, ελαφριά υλικά για τα αεροπλάνα της και πιο σκληρά υλικά για να βοηθήσει τα διαστημικά της σκάφη να επιβιώσουν στα σκληρά περιβάλλοντα του διαστήματος, ανέφερε ο Kristen Pudenz, της Lockheed Martin. Τα νέα υλικά που αναπτύσσονται με κβαντικούς υπολογιστές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε νέα φάρμακα ή μπαταρίες. Το Roswell Park Cancer Institute χρησιμοποίησε έναν κβαντικό υπολογιστή D-Wave για να καθορίσει τη βέλτιστη ποσότητα ακτινοβολίας για τη θεραπεία ενός ασθενούς.
Περισσότεροι από 94.000 ερευνητές έχουν αποκτήσει πρόσβαση στους κβαντικούς υπολογιστές της IBM μέσω του cloud. Η IBM επιτρέπει επίσης σε ορισμένους εταιρικούς πελάτες να έχουν πρόσβαση σε 20 από τους πιο ισχυρούς κβαντικούς υπολογιστές. Οι συνεργάτες της IBM στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της JPMorgan, διερευνούν πώς να χρησιμοποιούν την κβαντική πληροφορική για να βελτιστοποιήσουν τις εμπορικές στρατηγικές, να αναλύσουν τον κίνδυνο και να κατασκευάσουν τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια με τις καλύτερες επιδόσεις, ανέφερε ο Kathryn Guarini, αντιπρόεδρος της IBM Industry Research . Η περιπέτεια του ανθρώπινου πολιτισμό αναβαθμίζεται τεχνολογικά και μαζί οι επενδυτικές προκλήσεις του αύριο.
ΧΑ
Εβδομάδα υπολογίσιμης πτώσης από δέσμη αιτίων
Αφού άρχισε και τελείωσε σκληρά η εβδομάδα εκπνοής των σειρών Νοεμβρίου για τα παράγωγα του 25άρη, έφερε υπολογίσιμες απώλειες. Για λόγους που είχαν να κάνουν: Α) με την πολιτική διεθνώς, όπως η επιδείνωση της σχέσης Ρώμης Βρυξελλών που επιβαρύνει τα ελληνικά ομόλογα και η περιπέτεια της Βρετανίδας πρωθυπουργού με τη συμφωνία για το ομαλό Brexit που θεωρείται προστασία για τις τράπεζες του ευρώ.
B) Τις αλλαγές των δεικτών MSCI που ακολουθούν παθητικά μετοχικά αμοιβαία όπου από το δείκτη MSCI Greece Standard αφαιρέθηκαν οι τίτλοι της ΕΥΡΩΒ της ΕΤΕ και της ΠΕΙΡ. Αναφορικά με τις αλλαγές στους δείκτες του MSCI Global Standard επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες της Societe Generale που είχε προβλέψει την έξοδο αυτών και από τον δείκτη MSCI αναδυόμενων αγορών.
Γ) Το 10ετες εμφανίζει ακλόνητα απόδοση στο επίπεδο του 4,50% – 4,60%, και εκτός της Ιταλικής αναταραχής στους αγοραίους προκαλεί ανησυχία μια σειρά από παραμέτρους όπως οι υποσχέσεις παροχών λόγω επερχόμενων εκλογών και οι πολιτικές ακρότητες από γείτονες κύρια στα γεωπολιτικά.
Δ) Την Παρασκευή είχαμε την εκπνοή στα παράγωγα και η μετακύληση θέσεων γίνεται ευκολότερα σε πτωτικό κλίμα.
Τη Δευτέρα οι θεσμικοί έδωσαν στις τιμές των βασικών δεικτών καθοδική κίνηση. Το μέγιστο έφερε κέρδη 0,07% ενώ το ελάχιστο εμφανίστηκε στο τελευταίο ημίωρο και με πτώση του Τραπεζικού Δείκτη -4,58% ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -1,28% και έφθασε στις 635,20 από 643,42 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1674,92 από 1700,29 μονάδες με μεταβολή -1,49%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 55,188 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 18,498 εκατ.
Στην δεύτερη συνεδρίαση της εβδομάδας είχαμε κίνηση των δεικτών σε θετικό πεδίο αποκλειστικά και αποκατάσταση της ζημιάς από την προηγούμενη. Το μέγιστο μέρας στις 648,39 μονάδες έγινε ανώτερο εβδομάδας και με τζίρο στα 42,847 εκατ. ευρώ και αξία πακέτων 3,917 εκατ., ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +1,39% και έφθασε στις 644,00 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1698,31 με μεταβολή +1,40%. Μέτρησαν θετικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (+5,35%) και η δυναμική διαμόρφωσε το πλήθος των ανοδικών blue chip στα 20 από 7 τη Δευτέρα έναντι των καθοδικών (1 από 16) και τέσσερα ΕΕΕ, ΜΠΕΛΑ, ΤΕΝΕΡΓ και ΦΡΛΚ στα αμετάβλητα.
Την Τετάρτη με τη μεταβολή του Τραπεζικού δείκτη στο -7,10% ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -1,45% και έφθασε στις 634,64 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1668,72 με μεταβολή -1,74%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 56,258 εκατ. ευρώ με αξία πακέτων 2,707 εκατ. και κεφαλαιοποίηση κατέληξε στα 46,576 από 47,178 δις ευρώ. Ήταν η μέρα που μετά από ταλάντευση οι βασικοί δείκτες διεθνώς πέρασαν σε συντονισμένη κάθοδο, που σφράγισε με αρνητικό πρόσημο τη μεταβολή της εβδομάδας σε παγκόσμια κλίμακα. Στις δυο τελευταίες συνεδριάσεις στην Αθήνα με μεικτή δυναμική και εναλλαγές πρόσημων στους δείκτες συνεχίστηκε η κάθοδος με μικρότερο όμως ημερήσιο βηματισμό. Έτσι την Παρασκευή με τζίρο στα 37,655 από 36,932 εκατ. ευρώ την Πέμπτη και συναλλαγές με πακέτα αξίας 0,986 από 0,694 εκατ., ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,78% και έφθασε στις 625,69 από 630,59 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1635,82 από 1658,95 μονάδες με μεταβολή -1,39%. Μέτρησαν μεικτά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (-0,72%) από (-5,42%) την προηγούμενη. Το ελάχιστο στις 622,34 από 629,45 μονάδες που ήταν το χαμηλό της προηγούμενης συνόδου ήρθε στις 15:44 και είναι το κατώτερο στη βδομάδα.
Έτσι στην τρίτη εβδομάδα του Νοεμβρίου ο ΓΔ έχασε -2,76% ο 25άρης εμφάνισε απώλειες -3,79% αλλά ο FTSEM έπεσε -3,01%. Στο έτος ο μέσος όρος χάνει -22,02% ο 25άρης -21,48% και ο FTSEM -16,86% έχοντας πέσει τον Νοέμβριο, -2,26%, -2,84% και -0,39% αντίστοιχα.
Η στατιστική εικόνα των blue chip είναι μεικτή, με μέσο τζίρο χωρίς πακέτα στα 34,5 εκατ. ευρώ με μέσο συνολικό 45,8 εκατ. ενώ των πακέτων έφθασε τα 5,4 τη μέρα. Δηλαδή κυριάρχησαν συναλλακτικά.
Οι μετοχές του 25άρη με απώλειες μεγαλύτερες του δείκτη ήταν λίγες (7) αλλά με τεράστιες για το πενθήμερο απώλειες.
- ΕΤΕ -20,37% με -27,45% στο μήνα και -65,20% στο 2018,
- ΕΥΡΩΒ -18,15% με -18,42% στο μήνα και -42,89% στο 2018,
- ΠΕΙΡ -12,33% με -21,23% στο μήνα και -66,64% στο 2018,
- ΔΕΗ -5,93% με -4,22% στο μήνα και -34,87% στο 2018,
- ΑΛΦΑ -5,32% με -9,36% στο μήνα και -32,29% στο 2018,
- ΕΕΕ -5,14% με -1,03% στο μήνα και -4,44% στο 2018, και
- ΕΛΠΕ -4,15% με +5,41% στο μήνα και -2,76% στο 2018.
Είναι σαφής η διαφορά των δυο τελευταίων έναντι των υπολοίπων στη μηνιαία και την ετήσια επίδοση. Ακολουθούν όσα (9) έχασαν λιγότερο από τον 25άρη ήτοι:
- ΒΙΟ -3,09% με +4,72% στο μήνα και -17,62% στο 2018,
- ΟΠΑΠ -2,38% με -1,20% στο μήνα και -21,90% στο 2018,
- ΓΕΚΤΕΡΝΑ -2,11% με -0,53% στο μήνα και +4,97% στο 2018,
- ΛΑΜΔΑ -1,98% με -2,79% στο μήνα και -14,06% στο 2018,
- ΜΥΤΙΛ -1,12% με +2,05% στο μήνα και -12,80% στο 2018,
- ΟΤΕ -0,67% με +5,18% στο μήνα και -9,91% στο 2018,
- ΑΔΜΗΕ -0,61% με +1,61% στο μήνα και -15,29% στο 2018,
- ΟΛΠ -0,51% με -0,13% στο μήνα και +0,52% στο 2018, και
- ΓΡΙΒ -0,27% με -2,37% στο μήνα και -19,46% στο 2018.
Στην αντιστάθμιση του καθοδικού αποτελέσματος εντάχθηκαν τα υπόλοιπα 9 blue chip:
- ΑΡΑΙΓ +4,75% με +8,98% στο μήνα και -11,76% στο 2018,
- ΣΑΡ +3,24% με 0,00% στο μήνα και -44,51% στο 2018,
- ΜΠΕΛΑ +2,18% με +1,71% στο μήνα και -12,08% στο 2018,
- ΦΡΛΚ +1,68% με +12,01% στο μήνα και -14,46% στο 2018,
- ΤΙΤΚ +1,65% με +1,34% στο μήνα και -13,97% στο 2018,
- ΕΥΔΑΠ +1,57% με -0,77% στο μήνα και -17,57% στο 2018,
- ΜΟΗ +1,14% με -6,22% στο μήνα και +4,37% στο 2018,
- ΤΕΝΕΡΓ +0,65% με +1,79% στο μήνα και +41,50% στο 2018, και
- ΕΧΑΕ +0,26% με -0,26% στο μήνα και -26,05% στο 2018.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Στην εβδομάδα εκπνοής των σειρών Νοεμβρίου σημειώθηκε στην υποκείμενη αγορά πτώση, που οδηγήθηκε κύρια από τις Τράπεζες. Ο 25άρης κινήθηκε προς τα χαμηλά του τρέχοντος έτους διευκολύνοντας τη μετακύληση θέσεων. Είχαμε αύξηση +198% των όγκων στα ΣΜΕ του FTSE25. Η πτώση κατά -23,35% στις ανοικτές θέσεις, σχετίζεται με «χαμηλή ορατότητα» για τους traders. Ο 25άρης κατέληξε στις 1635,82 μονάδες, με εβδομαδιαία μεταβολή -3,79%.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, ανήλθαν σε 17.442 συμβόλαια, καταλήγοντας με 4.195 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της σειράς Νοεμβρίου διαμορφώθηκε στα 1848 ΣΜΕ τη μέρα. Για τη σειρά του Δεκεμβρίου διαμορφώθηκε στα 1541 συμβόλαια. Οι ανοικτές θέσεις της νέας κυρίαρχης σειράς κατέληξαν σε 4105 από 569 και της επόμενης σε 100 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ Δεκεμβρίου έγιναν στις 1636,00 χωρίς υστέρηση, έναντι του 25άρη.
Στα options του ίδιου δείκτη, το ενδιαφέρον διαμόρφωσε μέσο όγκο στα calls 65 συμβολαίων από 95 την προηγούμενη βδομάδα και στα puts 127 από 110. Στο 1 call αντιστοιχούσαν 2 puts. Οι όγκοι των ΣΜΕ επί τραπεζικών μετοχών, παρέμειναν στις πρώτες θέσεις.
Ο Απόστολος Μάνθος της AENAON MARKETS του οποίου τις εκτιμήσεις για ΓΔ και 25άρη αναφέραμε για τις τράπεζες σημείωσε:
Μετά τα συνεχόμενα νέα χαμηλά και δίχως σημαντικές κοντινές στηρίξεις ο Τραπεζικός δείκτης δείχνει να βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση προς τα ιστορικά χαμηλά των 358 μονάδων. Η διαγραμματική τεχνική ανάλυση των επιμέρους Τραπεζικών μετοχών αναδύει στοιχεία “sell off”, με τις τιμές τους να χτυπάνε επίπεδα, που οδηγούν πολύ χαμηλότερα. Έτσι για την Εθνική η επιβεβαιωμένη τμήση των 1,10€ ανοίγει το δρόμο για το 1€ . Επίπεδο που αν το χάσει η Πειραιώς δίνει συνέχεια προς τη στήριξη των 0,80€. Προς τα 0,48€ με 0,474€ ευρώ κατευθύνεται η μετοχή της Eurobank, περιοχή όπου δεν πρέπει να καταστρατηγηθεί καθώς θα ανοίξει μέτωπο με τα 0,40€. Τέλος η Alpha, αν χάσει το σημείο στήριξης του 1,174€ θα έχει πάρει ρότα για το σημείο πιθανής αντίδρασης των 1,10€.
Εδώ για να μπορέσουν να αλλάξουν τα πτωτικά δεδομένα θα πρέπει οι Τραπεζικές μετοχές να κάνουν ένα βίαιο, δίχως ‘αιχμαλώτους’, ανοδικό rebound της τάξεως του +15%.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Η τελευταία βδομάδα ανέδειξε τη σκληρότητα των Αγορών όταν κάποιος επιδιώκει πολιτικές λύσεις. Η έξοδος από τον δείκτη MSCI Αναδυομένων Αγορών των μετοχών των Εθνικής, Eurobank, Πειραιώς και Ελλάκτωρα, ήταν το χειρότερο σενάριο και τελικά αυτό υιοθετήθηκε. Αυτό θα προκαλέσει μεγάλες εκροές από τις συγκεκριμένες μετοχές στις 30 Νοεμβρίου και έχει επηρεάσει αρνητικά την ήδη εύθραυστη ψυχολογία.
Το άνοιγμα πολλών μετώπων από την Κυβέρνηση, δεν άρεσε στις Αγορές, εν αντιθέσει με τους “Θεσμούς” που αδιαφορούν για τις επιλογές της. Φυσικά οι “Θεσμοί” δεν μας δανείζουν πλέον και είναι εξασφαλισμένοι για τα επόμενα χρόνια με το “μαξιλαράκι” ρευστότητας που εξασφάλισε η κυβέρνηση. Οι Αγορές είναι αυτές που καλούνται να μας δανείσουν νέα κεφάλαια.
Στη Ιταλία συνεχίζεται η αναστάτωση με τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς, ενώ και η Βρετανία φαίνεται να έχει Κυβερνητικά προβλήματα λόγω “Brexit”, με αυτό να επηρεάζει σημαντικά την Ισοτιμία της Βρετανικής Λίρας.
Είχαμε και την εμπλοκή της Τράπεζας της Ελλάδος με μια πρόταση για τα “κόκκινα” δάνεια, αλλά η συζήτηση στην Ελλάδα επικεντρώνεται στις συντάξεις, στις προσλήψεις και τη σκανδαλολογία. Οι Επενδυτές πρέπει να δουν θετικά τις μετοχές που παραμένουν στον δείκτη MSCI, καθώς οι εκροές από Ελληνικές μετοχές συνήθως συνδυάζονται με εισροές σε άλλες μετοχές.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Σε μια Αγορά που έχει καθηλωθεί μεταξύ 30 και 40 εκατ. ευρώ ημερησίως, το άκουσμα τριών διαγραφών από τον δείκτη της Morgan Stanley, ήταν επόμενο να κινητοποιήσει αντανακλαστικά πωλήσεων βάζοντας στο επίκεντρο της πίεσης και πάλι τον Τραπεζικό κλάδο. Αντίβαρο, σε κάποιο βαθμό, στην πίεση των πωλήσεων, ήταν το σχέδιο το οποίο προτάθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος με το οποίο οι Τράπεζες θα μπορούσαν να μειώσουν έως και 50% τις μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις τους.
Από εκεί και πέρα οι κινήσεις στην Εγχώρια Αγορά είχαν λίγο “χρώμα” αποτελεσμάτων, καθώς οι Επενδυτές έδειξαν διάθεση να αξιολογήσουν την ικανοποιητική, ως τώρα, δημοσίευση μεγεθών από τις εισηγμένες εταιρείες.
Το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος φαίνεται να έχει πιθανότητες να αποτελέσει την βάση για την αλλαγή του κλίματος στις Τράπεζες. Οι ανησυχίες της Αγοράς ως προς την επίτευξη των στόχων μείωσης των NPE’s μπορούν να περιοριστούν, ή ακόμα και να ανασταλούν, αφού με μία κίνηση επιδιώκεται τα μεγέθη των “κόκκινων” δανείων να έρθουν στα επιθυμητά επίπεδα των στόχων του 2021. Η αρνητική επίδραση στα κεφάλαια των Τραπεζών (200 – 300 μονάδες βάσης στο βασικό σενάριο, ή 3-5 δισ. ευρώ σε κεφάλαια) είναι εντός των δυνατοτήτων αναπλήρωσης σε μια μελλοντική έξοδο στις Αγορές και σίγουρα πολύ πιο διαχειρίσιμη από το “μαρτύριο της σταγόνας”, όπως εξελίσσονται οι πωλήσεις των προβληματικών χαρτοφυλακίων.
Οι Τράπεζες στην συνέχεια θα δείξουν πιο καθαρούς ισολογισμούς, θα αφιερώσουν περισσότερους πόρους στο παραδοσιακό Τραπεζικό αντικείμενο και θα αναζητήσουν κεφάλαια τα οποία θα χρηματοδοτήσουν την Οικονομία και την οργανική τους κερδοφορία και λιγότερο για να κλείσουν “τρύπες”, ή να “αγοράσουν χρόνο”.
Τεχνικά η πολυπλοκότητα του σχεδίου φαίνεται να εξασφαλίζει τις νομικές προϋποθέσεις που απαιτούνται, ώστε να μην θεωρηθεί έμμεση Κρατική ενίσχυση προς τις Τράπεζες ή αύξηση του χρέους. Η πρώτη εντύπωση από την παρουσίαση του σχεδίου στις διοικήσεις των Τραπεζών ήταν θετική και υποστηρικτική για την επιστροφή του Συστήματος σε συνθήκες κανονικότητας. Μένει να φανεί, επομένως, στις 22 Νοεμβρίου, όταν και θα υπάρξει επίσημη δημοσίευση του σχεδίου στο Ευρύ Κοινό, ο τρόπος με τον οποίο θα εκτελεστεί η συναλλαγή, τα επιμέρους ρίσκα και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής της.
Τεχνικά, ο Γενικός Δείκτης κινήθηκε εντός της ζώνης συσσώρευσης, αφού για μια ακόμη φορά δεν κατάφερε να διασπάσει την αντίσταση των 650 μονάδων, επίπεδο από το οποίο διέρχεται πλέον και η πλαγιοκαθοδική αντίσταση από τις αρχές Αυγούστου. Τα τεχνικά δεδομένα δεν έχουν μεταβληθεί δραματικά, καθώς ο Δείκτης περισσότερο ανάλωσε χρόνο, παρά προχώρησε σε αποφασιστικές κινήσεις.
Ο MACD και ο 30αρης κινητός παρέμειναν αγορασμένοι, οι ταλαντωτές κινούνται στην ουδέτερη ζώνη και το “στρες” είναι μοιρασμένο: Τόσο οι πωλητές όσο και οι αγοραστές έχουν επέμβει σε κομβικά σημεία της τάσης (650 και 610 μονάδες), δηλώνοντας ότι η αλλαγή των επιπέδων θα είναι μια σκληρή μάχη, επιστρατεύοντας όλες τις διαθέσιμες “εφεδρείες” (Coca Cola, OTE, OΠΑΠ, Jumbo απέναντι σε Τράπεζες και ΔΕΗ), για να επιτύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το παιχνίδι, αν και φαίνεται προς το παρόν μοιρασμένο σύντομα θα αναδείξει νικητή, καθώς όλες οι ενδείξεις λύσης της συσσώρευσης συγκλίνουν το αργότερο προς τις αρχές Δεκεμβρίου.
Το Eurogroup της Δευτέρας (19/11) φαίνεται να δίνει απαντήσεις στο θέμα των περικοπών των συντάξεων, αν και η τελική έγκριση δεν αποκλείεται να έρθει στο τελευταίο Eurogroup της χρονιάς στις 3 Δεκεμβρίου.
Από το μέτωπο της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων εννεαμήνου την σκυτάλη παίρνουν οι Fourlis (20/11) και Eurobank – Quest (22/11).
Σήμερα
Οι αγορές μετοχών στην Ασία τη Δευτέρα 19/11 απόκτησαν μεικτή εικόνα εν μέσω αμφισβητούμενων σημάτων σχετικά με τις προοπτικές για εκεχειρία στην εμπορική διαμάχη Κίνας-ΗΠΑ, ενώ οι νέες ανησυχίες της Federal Reserve σχετικά με την παγκόσμια οικονομία περιόρισαν την ισχύ στο δολάριο.
Ο ευρύτερος δείκτης των μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας, περνά λίγο πάνω ή κάτω από το κλείσιμο της προηγούμενης συνόδου με χαμηλούς όγκους. Τα blue chip στα κινέζικα χρηματιστήρια καταφέρνουν να προσθέσουν +0,5% στο δείκτη της αγοράς της Σαγκάης, όπως και ο Nikkei της Ιαπωνίας.
Ωστόσο, τα συμβόλαια E-Mini για τον S&P 500 υποχώρησαν -0,36% και οι προσδοκίες που προτίμησαν οι παίκτες των στοιχημάτων για το άνοιγμα στα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια δείξαν προτίμηση για άνοιγμα με μικρές απώλειες.
Επίσης, η προοπτική για τις αυξήσεις των επιτοκίων των ΗΠΑ ήταν αβέβαιη. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας εξακολουθούν να ειδοποιούν αυξήσεις των επιτοκίων στο άμεσο μέλλον, αλλά επίσης ανησυχούσαν περισσότερο για πιθανή επιβράδυνση παγκόσμια, οδηγώντας τις αγορές στο να υποψιάζονται ότι ο κύκλος σύσφιξης μπορεί να μην έχει πολύ μεγάλη συνέχεια.
Το δολάριο κατάφερε να κυμανθεί στο 96,509 έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων, από μια κορυφή στα 97,693. Το ευρώ σταθμεύθηκε στα 1,1400 δολάρια, ενώ το δολάριο υποχώρησε στα 112,72 γιεν. Η στερλίνα παρέμεινε ευάλωτη στα 1,2826 δολάρια μετά την πολιτική αναταραχή του Brexit που προκάλεσε απότομες απώλειες την περασμένη εβδομάδα.
Η βρετανική πρωθυπουργός Theresa May δήλωσε την Κυριακή ότι η ανατροπή της θα έφερνε τον κίνδυνο να καθυστερήσει την Brexit καθώς αντιμετωπίζει την πιθανότητα μιας πρόκλησης ηγεσίας μέσα στο κόμμα της.
Με τους βουλευτές υπέρ της ΕΕ και υπέρ του Brexit να είναι δυσαρεστημένοι με το σχέδιο συμφωνίας, δεν είναι σαφές ότι θα μπορέσει να κερδίσει τη στήριξη του κοινοβουλίου, αυξάνοντας τον κίνδυνο η Βρετανία να εγκαταλείψει την ΕΕ χωρίς συμφωνία.
Οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν την έκτη συνεχόμενη εβδομάδα απωλειών τους την περασμένη εβδομάδα, αλλά βρήκαν σήμερα κάποια βοήθεια από τις προσδοκίες ότι ο Οργανισμός των χωρών εξαγωγής πετρελαίου θα μείωνε την παραγωγή.
