Η πανδημία του κορωνοϊού έχει επιφέρει τεράστιο πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία, «αδρανοποιώντας» εργαζόμενους και πλήττοντας τις επιχειρήσεις. Μήνες μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, διακρίνεται πλέον ένα σαφές χάσμα μεταξύ αυτών που επιβιώνουν και εκείνων που πλήττονται σοβαρά.
Οι χώρες, οι εργαζόμενοι και οι βιομηχανίες που βασίζονται στην κατασκευή υλικών, από υπολογιστές και έπιπλα έως παιχνίδια, φτάνουν ακόμα και να ακμάζουν, εν μέσω της οικονομικής κρίσης.
Την ίδια στιγμή «βυθίζονται» όσοι ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών, κάτι απαιτεί πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία που πλέον αποφεύγεται λόγω του φόβου μετάδοσης του ιού, όπως η ταξιδιωτική βιομηχανία, η εστίαση, η διασκέδαση και κάποιες υπηρεσίες φροντίδας των παιδιών.
Οι υπηρεσίες που δεν απαιτούν φυσική παρουσία, όπως πολλές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες ή οι τηλεπικοινωνίες, έχουν πληγεί λιγότερο, όπως συμβαίνει επίσης με τις κατασκευές και τη γεωργία.
Αυτή η διάκριση ανάμεσα στις υπηρεσίες και τη βιομηχανία σημαίνει ότι πλήττονται περισσότερο οι γυναίκες εργαζόμενες, οι μετανάστες και οι οικονομίες που βασίζονται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, τη διασκέδαση και τις αερομεταφορές.
Ο διαφορετικός αυτός τρόπος με τον οποίο πλήττει η πανδημία τους διαφορετικούς τομείς της οικονομίας, προκαλεί επιπλέον ανησυχίες καθώς το φθινόπωρο σημειώνονται εξάρσεις του ιού σε μεγάλο μέρος της Δύσης, καθιστώντας έτσι τις ευάλωτες οικονομίες που εξαρτώνται από τον τομέα των υπηρεσιών αντιμέτωπες με μια «οδυνηρή» ανάκαμψη, η οποία δεν αναμένεται να έρθει πριν από την ανακάλυψη του εμβολίου.
Υπηρεσίες vs Αγαθά: Ιστορικό χάσμα
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι οικονομίες αποκλίνουν φέτος πιο έντονα από ποτέ. Μεγάλο μέρος της διαφοράς φαίνεται να οφείλεται περισσότερο στην οικονομική δομή που οι χώρες είχαν κατά την κρίση, παρά στον καθεαυτό χειρισμό του ιού.
Οι χώρες της Ασίας που βασίζονται στη μεταποίηση και τις βαριές οικονομίες έχουν καλές επιδόσεις, σε αντίθεση με τις χώρες που έχουν «βαριά» τουριστική βιομηχανία οι οποίες υπέφεραν ακόμα και αφού έθεσαν τον ιό υπό έλεγχο. Για παράδειγμα, η Ταϊλάνδη έχει ανακοινώσει ελάχιστα εγχώρια κρούσματα τους τελευταίους τρεις μήνες, ωστόσο, βασίζεται αρκετά στον τουρισμό και η οικονομία της «νοσεί». Η Ταϊβάν, από την άλλη, αποτελεί σημαντικό εξαγωγέα εξαρτημάτων υπολογιστών και ηλεκτρικών μηχανημάτων.
Να σημειωθεί ότι παγκόσμια βιομηχανία έχει ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό από τα lockdowns που επέβαλαν οι περισσότερες χώρες την άνοιξη, ενώ το εμπόριο με την Κίνα, η οποία παράγει τις πρώτες ύλες για πολλούς κατασκευαστές, έχει επίσης ανακάμψει.
Παρόλα αυτά, οι υπηρεσίες που απαιτούν πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία εξακολουθούν να βρίσκονται σε αδιέξοδο. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η βιομηχανική παραγωγή ήταν μόλις 6% χαμηλότερη τον Αύγουστο από ό, τι τον Φεβρουάριο, αλλά ο κλάδος των υπηρεσιών μειώθηκε κατά 9,6%. Τον Σεπτέμβριο, η παγκόσμια παραγωγή αυτοκινήτων σημείωσε το μεγαλύτερο άλμα στην παραγωγής σε μια δεκαετία, δεδομένου ότι οι καταναλωτές αποφεύγουν τις δημόσιες συγκοινωνίες.
Παραμένει επίσης το ισχυρό πλήγμα στους κλάδους του τουρισμού και της διασκέδασης.
«Θύμα» η γυναικεία εργασία
Σε μια αντιστροφή του τι συνέβη μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, οι γυναίκες υπέστησαν μεγαλύτερες απώλειες σε θέσεις εργασίας αυτή τη φορά, εν μέρει επειδή απορροφώνται σε μεγάλο βαθμό σε θέσεις εργασίας που απαιτούν φυσική παρουσία.
Για τους οικονομολόγους, αυτή είναι μια από τις μεγάλες αλλαγές της τρέχουσας ύφεσης, με τους άνδρες να έχουν υποστεί περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας από τις γυναίκες σε προηγούμενες κρίσεις.
Η πτώση της απασχόλησης τους τρεις μήνες έως τον Ιούνιο συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους ήταν μεγαλύτερη για τις γυναίκες σε όλες σχεδόν τις χώρες που ρωτήθηκαν από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η απασχόληση στον κλάδο της διασκέδασης και της φιλοξενίας κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση τον Σεπτέμβριο από τις αρχές του τρέχοντος έτους, ένδειξη ότι η νέα άνοδος των λοιμώξεων βλάπτει ακόμη τη γυναικεία απασχόληση.
Στο «στόχαστρο» του ιού και οι μετανάστες
Οι μετανάστες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από το κλείσιμο της εστίασης και άλλων επιχειρήσεων που περιλαμβάνουν την επαφή πρόσωπο με πρόσωπο.
Οι μετανάστες απορροφούν επίσης το μεγαλύτερο μερίδιο απασχόλησης στα καταλύματα και τη βιομηχανία τροφίμων, ειδικά στην Ευρώπη. Χωρίς αυτές τις θέσεις εργασίας, πολλοί αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους.
Η «μαύρη» εργασία
Σε πολλά μέρη του κόσμου, αλλά κυρίως στις φτωχότερες χώρες, μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού εργάζεται στη «σκιά», εκτός της επίσημης απασχόλησης.
Πάνω από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εργάζονται στα «μαύρα», σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του 80% των εργαζομένων σε πολυπληθείς χώρες όπως η Ινδία, η Ινδονησία και η Νιγηρία.
Οι θέσεις εργασίας «στα μαύρα» αφορούν συχνά παροχή υπηρεσιών, από τον καθαρισμό σπιτιών έως το πλύσιμο πιάτων σε εστιατόρια. Έτσι πολλές από αυτές τις θέσεις εργασίας πλήττονται επίσης από την κατάσταση που επιβάλλει η πανδημία.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από Wall Street Journal
