Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Επιπλέον 1 δισ. ευρώ στο συνολικό κονδύλι των μέτρων στήριξης πρόσθεσε το οικονομικό επιτελείο για να μετριάσει τις οικονομικές επιπτώσεις του δεύτερου lockdown που επιβάλλεται από τις 06:00 το πρωί του Σαββάτου σε ολόκληρη τη χώρα. Έτσι, ο συνολικός προϋπολογισμός των πρόσθετων μέτρων ανεβαίνει πλέον στα 3,3 δισ. ευρώ. Προκειμένου να μετριαστούν οι οικονομικές επιπτώσεις και να υπάρξει ένεση ρευστότητας στην αγορά, επιλέχθηκε το 90% αυτού του ποσού να δοθεί ως «ζεστό χρήμα» στην οικονομία. Από τα 3,3 δισ. ευρώ, μόλις τα 300 εκατ. ευρώ αφορούν αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων. Τα 3 δισ. ευρώ θα πέσουν στην αγορά. Εξ αυτών, το 1,7 δισ. ευρώ θα δοθεί στις επιχειρήσεις, τα 890 εκατ. ευρώ στους εργαζόμενους και περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ στους ανέργους.
Τα 3,3 δισ. ευρώ -τα οποία κατανεμήθηκαν σε 10 επιμέρους μέτρα από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα- θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο το πρωτογενές έλλειμμα της φετινής χρονιάς. Ουσιαστικά, λίγες ημέρες πριν από την κατάθεσή του στη Βουλή, ο προϋπολογισμός θα ξαναγραφτεί για 3η φορά. Συντάχθηκε πριν από τον Οκτώβριο προκειμένου να κατατεθεί το προσχέδιο, επανασχεδιάστηκε στις αρχές της εβδομάδας μετά την επιβολή των περιοριστικών μέτρων στη Θεσσαλονίκη και στις κόκκινες περιοχές, και πλέον ξαναγράφεται για να αποτυπωθεί και το γενικό lockdown. H ύφεση αναμένεται ότι θα ξεπεράσει το 9%, ενώ το χρέος «κλειδώνει» πλέον αισθητά πάνω από το 200% του ΑΕΠ, καθώς το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί στα 20 δις. ευρώ.
Ενέσεις ρευστότητας
Το οικονομικό επιτελείο θέλησε να διαφοροποιήσει το πακέτο μέτρων, ώστε να γίνουν πιο μεγάλες ενέσεις ρευστότητας σε όσες κοινωνικές ομάδες έχουν περιορισμένες ή και ανύπαρκτες πηγές εισοδημάτων μέσα στον Νοέμβριο. Αντίστοιχα, επιχειρείται να δοθούν περισσότερα και στους ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι βλέπουν ουσιαστικά το μέτρο του υποχρεωτικού κουρέματος ενοικίου να εφαρμόζεται τελικώς για έναν ολόκληρο χρόνο. Τρία είναι ουσιαστικά τα «καινούργια» στοιχεία του πακέτου: Πρώτον, όσες επιχειρήσεις κλείσουν υποχρεωτικά (ήδη ανακοινώθηκε ο κατάλογος με τους σχετικούς ΚΑΔ) θα μπαίνουν αυτομάτως στην τέταρτη φάση της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, ο προϋπολογισμός της οποίας αναπροσαρμόζεται στο 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 εκατ. ευρώ θα είναι χάρισμα. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι που θα μπουν σε καθεστώς αναστολής θα εισπράττουν την αναλογία των 800 ευρώ ανά ημέρα σε καθεστώς αναστολής και όχι των 534 ευρώ. Όσο για τους ιδιοκτήτες, θα λάβουν το 50% του κουρέματος που θα τους γίνει στα ενοίκια, σε μετρητά, απευθείας στον τραπεζικό τους λογαριασμό.
Αναλυτικά, τα 10 μέτρα όπως ανακοινώθηκαν από τον υπουργό Οικονομικών έχουν ως εξής:
* Οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων-εργοδοτών, ανά την επικράτεια, που πλήττονται σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, δύνανται να τεθούν σε προσωρινή αναστολή σύμβασης εργασίας. Καθίστανται δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, αναλογικά με το διάστημα που τίθενται σε αναστολή, ενώ καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αναλογικά, όλες οι ασφαλιστικές εισφορές, υπολογιζόμενες επί του ονομαστικού μισθού. Το κόστος του μέτρου υπολογίζεται, με βάση τα νέα δεδομένα, στα 675 εκατ. ευρώ, μόνο για τον μήνα Νοέμβριο. Οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων μέχρι και χθες, 4 Νοεμβρίου 2020, που τίθενται σε αναστολή κατά τον μήνα Νοέμβριο, θα λάβουν, εντός Δεκεμβρίου, αντί για 534 ευρώ, 800 ευρώ, υπολογιζόμενο αναλογικά για τις ημέρες που τέθηκαν σε αναστολή. Το κόστος υπολογίζεται στα 215 εκατ. ευρώ.
* Για τις επιχειρήσεις που αναστέλλεται η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, παρέχεται δυνατότητα αναστολής καταβολής του ΦΠΑ, πληρωτέου τον μήνα Νοέμβριο, μέχρι τις 30 Απριλίου 2021. Η οφειλή θα αποπληρωθεί σε 12 δόσεις με μηδενικό επιτόκιο, ή 24 δόσεις με επιτόκιο 2,5%, από τον Μάιο του 2021 και έπειτα. Το κόστος υπολογίζεται στα 230 εκατ. ευρώ.
* Για τις επιχειρήσεις που αναστέλλεται η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών, πληρωτέων τον μήνα Νοέμβριο. Η αποπληρωμή τους μετατίθεται σε αντίστοιχες δόσεις, στο τέλος τις ισχύουσας ρύθμισης. Το κόστος υπολογίζεται στα 66 εκατ. ευρώ.
* Για τους εργαζόμενους που η σύμβαση εργασίας τους τίθεται σε αναστολή, ανά την επικράτεια, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών, πληρωτέων τον μήνα Νοέμβριο. Η αποπληρωμή τους μετατίθεται σε αντίστοιχες δόσεις, στο τέλος τις ισχύουσας ρύθμισης. Το κόστος υπολογίζεται στα 27 εκατ. ευρώ.
* Συνεχίζεται η αναστολή πληρωμής δόσεων τραπεζικών δανείων, με βάση τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, σε συνεννόηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, έως το τέλος του έτους.
* Επεκτείνονται όλα τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν και λήγουν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, κατά 2 μήνες. Το κόστος υπολογίζεται στα 308 εκατ. ευρώ.
* Χορηγείται νέα εφάπαξ οικονομική ενίσχυση, ύψους 400 ευρώ, σε μη επιδοτούμενους μακροχρόνια ανέργους, κατ’ αναλογία της ενίσχυσης του Απριλίου. Το κόστος υπολογίζεται στα 50 εκατ. ευρώ.
* Όλες οι επιχειρήσεις που πλήττονται σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, πλέον ανά την επικράτεια, δικαιούνται υποχρεωτική μείωση ενοικίου κατά 40% στα επαγγελματικά τους ακίνητα. Το ίδιο ισχύει και για την κύρια κατοικία των εργαζομένων που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εργασίας, αλλά και για τη φοιτητική κατοικία των τέκνων τους, ανά την επικράτεια. Από τον μήνα Νοέμβριο, για τους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν ακίνητα, το 1/2 της ζημίας τους δεν θα συμψηφίζεται με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, όπως προβλέπεται μέχρι σήμερα, αλλά θα καταβάλλεται άμεσα στους δικαιούχους, και θα πιστώνεται απευθείας στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Το κόστος υπολογίζεται στα 30 εκατ. ευρώ.
* Διευρύνεται η λίστα των επιχειρήσεων που έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην Επιστρεπτέα Προκαταβολή 4. Οι επιχειρήσεις που κλείνουν με κρατική εντολή δικαιούνται να συμμετάσχουν στο χρηματοδοτικό σχήμα, ανεξαρτήτως πτώσης τζίρου τους, ενώ λαμβάνουν κατ’ ελάχιστο 2.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι ισχύουν όλα όσα έχουν εξαγγελθεί το Σάββατο, αναφορικά τόσο με τη μη επιστροφή του 50% της ενίσχυσης όσο και με το δικαίωμα συμμετοχής όλων των ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και των νέων επιχειρήσεων. Το κόστος της ενισχυμένης Επιστρεπτέας Προκαταβολής 4 υπολογίζεται στο 1 δισ. ευρώ. και της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 5 στα 700 εκατ. ευρώ.
* Προωθείται νέο σχέδιο για την παράταση πληρωμής των επιταγών.
Στο προσκήνιο, ξανά, αναστολές συμβάσεων και αποζημιώσεις ειδικού σκοπού
Τριπλέτα νέων μέτρων για πάνω από ένα εκατομμύριο εργαζόμενους και ανέργους ενεργοποιεί το οικονομικό επιτελείο, λόγω του νέου lockdown που μπαίνει σε εφαρμογή πανελλαδικά από αύριο, Σάββατο 7 Νοεμβρίου. Καθώς το προσωρινό λουκέτο με κρατική εντολή επεκτείνεται σε πολλούς κλάδους και σε όλη τη χώρα, οι αναστολές συμβάσεων εργασίας και η αποζημίωση ειδικού σκοπού επιστρέφουν στο προσκήνιο για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Στην κορωνίδα των νέων μέτρων βρίσκεται το νέο ποσό της ειδικής αποζημίωσης, που φτάνει στα 800 ευρώ ειδικά για τον Νοέμβριο και για 30 ημέρες, έναντι των 534 ευρώ έως τώρα. Όσοι δηλωθούν σε αναστολή για ολόκληρο τον μήνα Νοέμβριο θα λάβουν το πλήρες ποσό της ειδικής αποζημίωσης, δηλαδή 800 ευρώ.
Αντίθετα, όσοι τεθούν σε αναστολή για τμήμα του μηνός Νοεμβρίου θα λάβουν 26,66 ευρώ ανά ημερολογιακή ημέρα αναστολής. Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά πως σε αναστολή σύμβασης εργασίας θα τεθούν τον Νοέμβριο σχεδόν ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι, καθώς κοστολογεί το μέτρο της ειδικής αποζημίωσης και της κάλυψης των εισφορών -που θα εφαρμοστεί με βάση τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου- στα 890 εκατομμύρια ευρώ. Το δεύτερο μέτρο αφορά τους μη επιδοτούμενους μακροχρόνια ανέργους, που απέκτησαν πρόσφατα την ιδιότητα του μακροχρόνια άνεργου, οι οποίοι θα λάβουν εφάπαξ οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ. Τέλος, επεκτείνονται για δυο μήνες όλα τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν ή λήγουν από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο.
Αναλυτικά, το ποσό της αποζημίωσης ειδικού σκοπού αυξάνεται για τον Νοέμβριο κατά 266 ευρώ, ώστε να φτάσει τα 800 ευρώ για αναστολή 30 ημερολογιακών ημερών. Όπως συμβαίνει παγίως από την αρχή της πανδημίας, το ποσό της ειδικής αποζημίωσης θα υπολογιστεί αναλογικά για τις ημέρες που οι εργαζόμενοι τέθηκαν σε αναστολή. Το πλήρες ποσό της ειδικής αποζημίωσης, δηλαδή τα 800 ευρώ, θα λάβουν οι εργαζόμενοι που θα μπορούν να μπουν σε αναστολή από 1η Νοεμβρίου και έως 30 Νοεμβρίου, δηλαδή για 30 ημέρες. Για παράδειγμα, 800 ευρώ θα μπορούν να λάβουν οι εργαζόμενοι σε κλάδους που πλήττονταν ήδη από τον Οκτώβριο -όπως είναι οι κλάδοι τουρισμού, επισιτισμού, αθλητισμού, πολιτισμού και μεταφορών- και η αναστολή τους θα συνεχιστεί και τον Νοέμβριο. Αντίθετα, όσοι δηλωθούν σε αναστολή για τμήμα του Νοεμβρίου θα λάβουν 26,66 ευρώ ανά ημερολογιακή ημέρα αναστολής.
Για παράδειγμα, εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις της Αττικής που κλείνουν με κρατική εντολή από αύριο Σάββατο 7 Νοεμβρίου και το πρώτο 6ήμερο του Νοεμβρίου δούλευαν κανονικά, θα λάβουν για τον Νοέμβριο:
* 640 ευρώ από το κράτος για 24 ημέρες αναστολής και
* αναλογία μισθού από τον εργοδότη για τις πρώτες 6 ημέρες (5 εργάσιμες Δευτέρα 2 – Παρασκευή 6 Νοεμβρίου).
Αντίστοιχα, εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης που έκλεισαν με κρατική εντολή από την Τρίτη 3 Νοεμβρίου θα λάβουν για τον Νοέμβριο:
* 746,5 ευρώ από το κράτος για 28 ημέρες αναστολής και
* αναλογία μισθού από τον εργοδότη για τη Δευτέρα 2 Νοεμβρίου.
Αντίστοιχα, όσοι πληττόμενοι δηλωθούν σε αναστολή για 15 ημέρες εντός Νοεμβρίου θα λάβουν 400 ευρώ, ενώ για 20 ημέρες 533,2 ευρώ κ.ο.κ. Οι αναστολές Νοεμβρίου με ειδική αποζημίωση 800 ευρώ αφορούν αυστηρά μισθωτούς που έχουν προσληφθεί έως και τις 4 Νοεμβρίου. Εφόσον η αναγγελία πρόσληψης έγινε στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» έως και την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου, ο μισθωτός μπορεί να μπει σε αναστολή, ώστε να λάβει για τον Νοέμβριο τα 800 ευρώ της ειδικής αποζημίωσης.
Διευρυμένη λίστα
Οι αναστολές Νοεμβρίου θα δηλωθούν με βάση τη διευρυμένη λίστα πληττόμενων κλάδων του περασμένου Απριλίου. Συνεπώς οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων ανά την Επικράτεια, που πλήττονται σύμφωνα με τη μεγάλη λίστα πληττόμενων ΚΑΔ της ανοιξιάτικης καραντίνας, μπορούν να τεθούν σε προσωρινή αναστολή σύμβασης εργασίας. Οι εργοδότες που πλήττονται μπορούν να θέσουν σε αναστολή ένα τμήμα ή ακόμη και το 100% των εργαζομένων τους. Σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου Εργασίας, οι δηλώσεις των αναστολών Νοεμβρίου στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» θα γίνουν τον Δεκέμβριο -όπως παγίως συμβαίνει από την αρχή της πανδημίας- ενώ οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού αναμένεται να καταβληθούν το χρονικό διάστημα από 21 έως 31 Δεκεμβρίου. Το κράτος καλύπτει και το 100% των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στο ύψος του ονομαστικού τους μισθού. Για παράδειγμα, μισθωτός με ονομαστικό μισθό 1.000 ευρώ, καλύπτεται για εισφορές 396,6 ευρώ.
Για όσο διάστημα ισχύει η αναστολή, οι απολύσεις είναι άκυρες. Οι επιχειρήσεις, για ισόχρονο διάστημα μετά την άρση της αναστολής, υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων. Για παράδειγμα, αν η αναστολή διαρκέσει 30 ημέρες, ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει για άλλες 30 ημέρες μετά τη λήξη της αναστολής τον ίδιο αριθμό εργαζομένων.
Εφάπαξ επίδομα 400 ευρώ
Μη επιδοτούμενοι μακροχρόνια άνεργοι, που ξεπέρασαν τους 12 μήνες συνεχούς εγγεγραμμένης ανεργίας στον ΟΑΕΔ από την 1η Μαρτίου 2020 και μετά (πιθανότατα έως την ημερομηνία δημοσίευσης της ρύθμισης σε ΦΕΚ) θα λάβουν εφάπαξ έκτακτο επίδομα 400 ευρώ. Πρόκειται για περίπου 130.000 άνεργους δικαιούχους, οι οποίοι θα λάβουν το επίδομα των 400 ευρώ με την ίδια φόρμουλα που είχε ακολουθηθεί και τον περασμένο Απρίλιο. Όσοι έχουν IBAN καταχωρισμένο στον ΟΑΕΔ θα επιβεβαιώσουν τον ΙΒΑΝ τους, ενώ οι υπόλοιποι θα τον καταχωρίσουν σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή. Ειδικότερα:
* Οι άνεργοι που έχουν στοιχεία τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) καταχωρισμένα στον ΟΑΕΔ από προηγούμενες συναλλαγές (όπως επιδοτήσεις, παροχές, βοηθήματα, συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, κ.λπ.) θα μπορούν είτε να επιβεβαιώσουν το ΙΒΑΝ τους είτε να καταχωρίσουν νέο ΙΒΑΝ στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή.
* Οι άνεργοι που δεν έχουν στοιχεία τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) καταχωρισμένα στον ΟΑΕΔ, θα πρέπει να καταχωρίσουν τα στοιχεία τους στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Επιδόματα ανεργίας
Για δυο μήνες επεκτείνονται όλα τα επιδόματα ανεργίας του ΟΑΕΔ που έληξαν ή λήγουν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Δηλαδή, για όσους η επιδότηση έληξε εντός του εν λόγω 4μήνου δικαιούνται τώρα να πάρουν άλλα δύο μηνιαία επιδόματα ανεργίας. Η δίμηνη παράταση αντιστοιχεί στα εξής ποσά:
* Δικαιούχοι τακτικής επιδότησης ανεργίας -798,5 ευρώ (399,25 ευρώ μηνιαίως), προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος.
* Δικαιούχοι βοηθήματος ανεργίας αυτοαπασχολούμενων -720 ευρώ (360 ευρώ μηνιαίως)
* Δικαιούχοι επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας -400 ευρώ (200 ευρώ μηνιαίως).
Οι άνεργοι που ολοκλήρωσαν τη 12μηνη επιδότησή τους εντός Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου θα λάβουν εφάπαξ τα δύο μηνιαία επιδόματα πιθανότατα εντός Νοεμβρίου, αμέσως μετά την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ.
Οι άνεργοι που θα ολοκληρώσουν τη 12μηνη επιδότησή τους εντός Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου θα λάβουν σε δυο δόσεις – μηνιάτικα τα δύο επιπλέον μηνιαία επιδόματα που δικαιούνται. Μετά τη λήξη του 12μήνου της επιδότησής τους θα λάβουν άλλα δυο μηνιαία επιδόματα ανεργίας.
Σε αναστολή και οι οφειλές
Σχετικά με τη δυνατότητα επέκτασης των μορατόριουμ για τα δάνεια μέχρι το τέλος του έτους, τραπεζικές πηγές αναφέρουν τα περισσότερα εκ των δανείων αυτών έχουν τεθεί σε καθεστώς αναστολής δόσεων έως το τέλος Δεκεμβρίου, ιδιαίτερα για τα επιχειρηματικά δάνεια.
Όσα δάνεια έχουν βγει από τα μορατόριουμ νωρίτερα θα αποκτήσουν τη δυνατότητα επανεισόδου σε αυτά, μολονότι πάντως η μέχρι στιγμής οδηγία από τον SSM είναι διαφορετική.
Παράλληλα το ζήτημα των πλειστηριασμών διαμορφώνει και αυτό με τη σειρά του νέες ισορροπίες. Λόγω του lockdown η εφαρμογή του πτωχευτικού κυρίως και για λόγους πρακτικούς (εκκρεμούν οι υπουργικές αποφάσεις), θα μετακυλισθεί για τον Ιανουάριο. Σε ό,τι αφορά την επικαιροποίηση των αιτούντων στον νόμο Κατσέλη, αυτή έτσι και αλλιώς θα προχωρήσει τον Δεκέμβριο, ωστόσο οι δικάσιμοι θα προσδιοριστούν για το β’ εξάμηνο του 2021.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τους πλειστηριασμούς, αυτοί για τα ευάλωτα νοικοκυριά έχουν ανασταλεί ως το τέλος του έτους, ενώ οι servicers ζητούν μετ’ επιτάσεως τη μη διακοπή των πλειστηριασμών.
