Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για την πορεία των φορολογικών εσόδων θα περιμένει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους πριν στείλει στο οικονομικό επιτελείο και στον πρωθυπουργό την τελική του πρόβλεψη για την πορεία του φετινού πρωτογενούς πλεονάσματος.
Με διάθεση να αξιοποιήσει και μέρος του αποθεματικού που έχει παραμείνει αδιάθετο -το ύψος του οποίου εκτιμάται ότι κυμαίνεται περίπου στα 250-300 εκατ. ευρώ-, αλλά ταυτόχρονα να κρατήσει ένα μικρό μέρος του υπερπλεονάσματος στην… άκρη για παν ενδεχόμενο, το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να καταλήξει στη διάθεση ποσού της τάξεως των 300 έως 500 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου.
Για το ποιοι θα είναι οι δικαιούχοι αλλά και για το ακριβές ποσό που θα διανεμηθεί, η κυβέρνηση προς το παρόν τηρεί σιγή ιχθύος. Ωστόσο, οι τελικές αποφάσεις αναμένονται πολύ σύντομα, ενδεχομένως και πριν από το τέλος του μήνα, καθώς θα πρέπει να ξεκινήσουν και οι σχετικές προετοιμασίες τόσο για την ψήφιση της σχετικής νομοθετικής διάταξης όσο και για τη διάθεση του ποσού στους δικαιούχους.
Ανακοινώνοντας χθες την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο 10μηνο, ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης υποστήριξε ότι τα «έσοδα του Οκτωβρίου ήταν υψηλότερα του μηνιαίου στόχου κατά 71%. Ποσό που ανταποκρίνεται -αυξημένο κατάτι- στις προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα που έχουν αποτυπωθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού». Όπως προκύπτει και από τη δήλωση του κ. Σκυλακάκη, μετά την εκτέλεση του Οκτωβρίου, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μικρή διόρθωση (προς τα πάνω) του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2019.
Τόσο στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στις αρχές Οκτωβρίου στη Βουλή όσο και στο κείμενο που εστάλη στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο των διαδικασιών του ευρωπαϊκού εξαμήνου, το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται περίπου στα 7 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 346 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο. Μετά και τη διόρθωση κατάτι στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Σκυλακάκης, φαίνεται ότι θα πλησιάσει προς τα 400 εκατ. ευρώ, κάτι που αναμένεται να αποτυπωθεί και στον προϋπολογισμό που θα κατατεθεί την Πέμπτη στη Βουλή. Από εκεί και πέρα, για να διευρύνει το διαθέσιμο ποσό για το έκτακτο κοινωνικό μέρισμα, το οικονομικό επιτελείο θα επιδιώξει να αξιοποιήσει και το αδιάθετο αποθεματικό το οποίο στις αρχές Ιουλίου έφτανε στα 380 εκατ. ευρώ.
Το ποσό αυτό δεν μπορεί να διατεθεί στο σύνολό του, καθώς μέσω αυτού θα χρηματοδοτηθεί και η πρόωρη καταβολή του επιδόματος θέρμανσης μέσα στο έτος (σ.σ.: απαιτούνται περίπου 68 εκατ. ευρώ) αλλά και έκτακτες δαπάνες που μπορεί να προκύψουν (π.χ. εκκρεμότητες με τα τιμολόγια της ΔΕΗ). Έτσι, με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος για τη χρηματοδότηση του έκτακτου μερίσματος κυμαίνεται περίπου στα 400-500 εκατ. ευρώ. Για να «σπάσει» αυτό το όριο θα πρέπει να υπάρξει εντυπωσιακή αύξηση των φορολογικών εσόδων στις τελευταίες 40 ημέρες του χρόνου οι οποίες χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά «δύσκολες», καθώς και ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος έχουν διπλές και τριπλές υποχρεώσεις (ΕΝΦΙΑ και φόρο εισοδήματος ο Νοέμβριος και ΕΝΦΙΑ και τέλη κυκλοφορίας ο Δεκέμβριος, συν τις πάγιες υποχρεώσεις του ΦΠΑ κ.λπ.).
Η εκτέλεση
Για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2019 παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 921 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 2,896 δισ. ευρώ αλλά και ελλείμματος 460 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018.
Το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στα 5,755 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,314 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3,811 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.
Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 43,383 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,666 δισ. ευρώ ή 4,0% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.
Λόγοι αύξησης
* Είσπραξη ποσού 1,119 δισ. ευρώ που αφορά το τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.
* Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό 2019.
Να σημειωθεί ότι τόσο τα έσοδα από την πώληση του αεροδρομίου όσο και αυτά από τα ANFAs δεν προσμετρώνται στο μνημονιακό πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά συμπεριλαμβάνονται στο πλεόνασμα κατά ESA 2010.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 47,317 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,024 δισ. ευρώ ή 4,5% έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3,934 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 358 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,575 δισ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,585 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 856 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,858 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 71 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,275 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 85 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 11 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 63 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι επιστροφές εσόδων του Οκτωβρίου 2019 ανήλθαν σε 417 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 14 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (403 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2019 ανήλθαν στα 42,462 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2,152 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (44,614 δισ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:
α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 336 εκατ. ευρώ,
β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 811 εκατ. ευρώ και
γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 245 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.
Αυξημένες οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 938 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:
α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1,140 δισ. ευρώ, κυρίως για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων, τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,
β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 598 εκατ. ευρώ και
γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 500 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 827 εκατ. ευρώ και οι αποδόσεις προς τους ΟΤΑ κατά 579 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.818 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 429 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, κυρίως λόγω:
α) της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 268 εκατ. ευρώ και
β) των μειωμένων μεταβιβάσεων σε λοιπά νομικά πρόσωπα εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης κατά 140 εκατ. ευρώ.
*Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά τη διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.
