Από την έντυπη έκδοση
Των Νίκου Μπέλλου και Γιάννη Παγκαλιά
Το Βερολίνο είναι θετικό σε ένα πανευρωπαϊκό πλαίσιο ασφάλισης των τραπεζικών καταθέσεων, υποστήριξε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, σε χθεσινό άρθρο του στους FT, τονίζοντας παράλληλα ότι η ανάγκη εμβάθυνσης και ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης είναι αναμφισβήτητη.
Η αλλαγή πλεύσης της Γερμανίας στο θέμα της πανευρωπαϊκής εγγύησης των καταθέσεων δημιουργεί προσδοκίες στις Βρυξέλλες για άρση του αδιεξόδου, που καταγράφεται από το 2015 και εμποδίζει την επίτευξη συμφωνίας, ενώ το Παρίσι διά στόματος κυβερνητικού αξιωματούχου χαιρέτισε τις προτάσεις Σολτς.
Μέχρι σήμερα η Γερμανία ήταν επικεφαλής μιας ομάδας χωρών του κοινοτικού Βορρά (Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία) που απέρριπτε την πρόταση της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή εγγύηση των καταθέσεων, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο εγκυμονούσε κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα εξαιτίας του μεγάλου αριθμού κόκκινων δανείων σε χώρες του Νότου (Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρος).
Το όλο ζήτημα είχε παραπεμφθεί από τους Ευρωπαίους ηγέτες σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υπό τον πρόεδρο του ΕWG (ομάδα τεχνοκρατών του Εurogroup) Χανς Φάιλμπριφ, η οποία τους τελευταίους μήνες προσπαθεί να άρει το αδιέξοδο.
Θέλει συμφωνία
Φαίνεται ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, τάσσεται τώρα υπέρ της επίτευξης συμφωνίας, προφανώς υπό προϋποθέσεις σε σχέση με την αντιμετώπιση του ζητήματος των κόκκινων δανείων πριν από την πλήρη εφαρμογή του μηχανισμού προστασίας των καταθέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το ότι υπάρχει πλέον κινητικότητα φάνηκε τόσο προχθές, όταν ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης μίλησε για «μετακίνηση κρατών μελών από τις κόκκινες γραμμές τους», όσο και χθες, όπου ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για το ευρώ, Βάλντις Ντομπρόβσκις, σε δήλωσή του σε εκδήλωση του Bloomberg στις Βρυξέλλες χαιρέτισε «κάθε άνοιγμα και συζήτηση που θα μπορούσε να συμβάλει σε συμφωνία για το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων».
Κατά καιρούς ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, αλλά και ο επικεφαλής του ΕSM έχουν επισημάνει ότι εάν το 2010 υπήρχε ο μηχανισμός εγγύησης των καταθέσεων τότε οι περισσότερες από τις χώρες που μπήκαν σε μνημόνια θα τα είχαν αποφύγει. Υπέρ του μέτρου έχει ταχθεί και ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ασκώντας πιέσεις στις κυβερνήσεις για την άρση του αδιεξόδου στο Συμβούλιο.
Στο τραπέζι του Eurogroup
Πάντως, σε κάθε περίπτωση σαφής εικόνα θα υπάρξει τον επόμενο μήνα, στο πλαίσιο της συζήτησης στο Εurogroup, αλλά και σε επίπεδο Ευρωπαίων ηγετών, για την εμβάθυνση της Ευρωζώνης.
H προστασία των καταθέσεων είναι ο τρίτος πυλώνας της τραπεζικής ένωσης, οι άλλοι δύο, που είναι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός και ο Ενιαίος Μηχανισμού Εξυγίανσης τραπεζών, έχουν ήδη εγκριθεί και εφαρμόζονται.
Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση της Κομισιόν, η οποία βρίσκεται στο τραπέζι του Εurogroup εδώ και 4 χρόνια, προβλέπει τη σταδιακή μέσα σε επτά χρόνια και σε τρεις φάσεις σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Εγγύησης των Καταθέσεων (EDIS).
Μάλιστα, για να καθησυχάσει τις χώρες του Βορρά, που εκτός από την έκθεση σε κόκκινα δάνεια φοβούνται επίσης και τη μεγάλη έκθεση των τραπεζών του Νότου στο δημόσιο χρέος, η Κομισιόν είχε προτείνει περιορισμούς, μέσω της διαφοροποίησης του κινδύνου για τις τράπεζες.
Η πρόταση της Κομισιόν
Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν του 2015, το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εγγύησης των Καταθέσεων:
* Θα βασίζεται στο υφιστάμενο σύστημα, το οποίο απαρτίζεται από τα εθνικά συστήματα εγγύησης καταθέσεων που έχουν συσταθεί σύμφωνα με ευρωπαϊκούς κανόνες. Οι ιδιώτες καταθέτες θα συνεχίζουν να απολαύουν του ίδιου επιπέδου προστασίας (100 000 ευρώ).
* Θα εισαχθεί σταδιακά, βήμα προς βήμα.
* Δεν θα συνεπάγεται περαιτέρω κόστος για τον τραπεζικό τομέα. Η συνεισφορά των τραπεζών προς το σύστημα EDIS μπορεί να αφαιρείται από τις εθνικές συνεισφορές τους σε συστήματα εγγύησης καταθέσεων.
* Θα είναι σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο. Οι τράπεζες με υψηλότερο βαθμό διακινδύνευσης θα συνεισφέρουν περισσότερο σε σχέση με τις ασφαλέστερες τράπεζες, και η διαδικασία αυτή θα ενισχυθεί κατά τη σταδιακή εισαγωγή του συστήματος EDIS. Οι προσαρμογές λόγω κινδύνου θα εφαρμόζονται από την αρχή.
* Θα παρέχει αυστηρές διασφαλίσεις: Για παράδειγμα, θα ασφαλίζει μόνο εκείνα τα εθνικά συστήματα εγγύησης των καταθέσεων τα οποία συμμορφώνονται και έχουν συσταθεί σύμφωνα με ευρωπαϊκούς κανόνες.
* Θα συνοδεύεται από σχετική ανακοίνωση μέτρων για τη μείωση των κινδύνων, όπως μελλοντικές προτάσεις οι οποίες θα διασφαλίζουν ότι η έκθεση των τραπεζών σε μεμονωμένους κινδύνους δημοσίου χρέους είναι επαρκώς διαφοροποιημένη.
* Θα είναι υποχρεωτικό για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης των οποίων οι τράπεζες καλύπτονται σήμερα από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό. Ωστόσο, θα παραμείνει ανοιχτό προς άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. που επιθυμούν να ενταχθούν στην τραπεζική ένωση.
Ντε Γκίντος: Υψηλότερα κεφαλαιακά μαξιλάρια
Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, προέτρεψε τις ρυθμιστικές αρχές της Ευρωζώνης να εξετάσουν σχέδια να επιβληθούν στις τράπεζες υψηλότερα κεφαλαιακά μαξιλάρια, τα οποία θα λειτουργήσουν ως ασπίδα προστασίας σε μια ενδεχόμενη χρηματοπιστωτική κρίση. Έχοντας συγκεντρώσει κεφάλαια κατά την τελευταία δεκαετία, οι μεγαλύτερες τράπεζες της Ζώνης του Ευρώ είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν μια ύφεση, όμως οι περισσότερες ακόμα δεν διαθέτουν επιπλέον κεφάλαια που θα μπορούσαν να απελευθερώσουν σε περιόδους έντονης πίεσης της ρευστότητας. «Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι τα κεφάλαια βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο, υπάρχει χώρος οι τράπεζες να διαθέσουν υψηλότερο ποσοστό κεφαλαίων με τη μορφή “μαξιλαριών”», υπογράμμισε ο Ισπανός κεντρικός τραπεζίτης, σε συνέδριο για την εποπτεία των τραπεζών. Το πρόβλημα είναι ότι σε περίοδο ύφεσης οι τράπεζες διατηρούν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειάς τους με απομόχλευση και τη διάθεση περιουσιακών στοιχείων, περιορίζοντας με αυτό τον τρόπο την πίστωση στην πραγματική οικονομία και επιδεινώνοντας την οποιαδήποτε δυνητική ύφεση. Μόνο 7 από τις 19 χώρες της Ευρωζώνης ενεργοποίησαν ένα αντι-κυκλικό αποθεματικό κεφαλαίων, με αποτέλεσμα τα κεφάλαια να μην επαρκούν και να αποτελούν ένα δυνητικό κίνδυνο για την οικονομία. «Το περιβάλλον είναι πιθανό να ασκήσει πιέσεις στην κερδοφορία των τραπεζών, καθώς τα περιθώρια συμπιέζονται και η ροή νέων επιχειρήσεων επιβραδύνεται», κατέληξε.
