Μέσα σε όλους μας υπάρχει μια φωνή που θέλει να βγει στο φως. Μια φωνή που δεν περιορίζεται από κανόνες, γραμματική ή τεχνικές· χρειάζεται μόνο χώρο και προσοχή για να εκφραστεί.
Αυτόν τον χώρο ανοίγει ο Γιώργος Κατσιφής με το νέο εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής «Ανακάλυψε τη Φωνή σου», που ξεκινά από τις 21 Οκτωβρίου στο Θεατρικό Εργαστήρι Vis Momenti [Τιμοξένους 10, Αθήνα].
Ο θεατρικός συγγραφές και σκηνοθέτης Γιώργος Κατσιφής μίλησε μαζί μας.
Τι σημαίνει για εσάς η έννοια της «φωνής» στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής;
«Για μένα, η “φωνή” στη γραφή είναι ένα εσωτερικό εργαλείο. Είναι η στιγμή που παίρνεις μια ανάσα, απομακρύνεσαι λίγο από τον θόρυβο γύρω σου και βουτάς μέσα σου για να ανακαλύψεις τι έχεις να φέρεις στο χαρτί από την ουσία σου: από τα βιώματά σου, τους προβληματισμούς σου, από όσα σε συγκινούν και θες να τα επικοινωνήσεις.
Συχνά οι εξωτερικές επιρροές, οι ανασφάλειες, η κριτική ή η ανάγκη να εντυπωσιάσουμε, μας απομακρύνουν από αυτή την αλήθεια. Ο δικός μου στόχος δεν είναι οι επιτυχίες ούτε να “μείνω στην ιστορία”. Ο στόχος μου είναι να παραμείνω αληθινός στη φωνή μου».
Τι θα λέγατε σε κάποιον που πιστεύει ότι δεν έχει την «τάση» για γράψιμο;
«Πιστεύω ότι αυτό είναι υποκειμενικό. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί απλώς να μην ενδιαφέρονται για τη γραφή, γιατί έχουν βρει άλλα μέσα έκφρασης -τη μουσική, την κίνηση, τη ζωγραφική κ.ο.κ.
Αν όμως κάποιος θέλει να γράψει αλλά νιώθει ότι δεν μπορεί, συνήθως σημαίνει ότι δεν έχει βρει ακόμη τον τρόπο που του ταιριάζει. Κι αν ντρέπεται, φοβάται να εκφραστεί ή πιστεύει ότι του λείπει το “ταλέντο”, θα του έλεγα: “Αφού το θέλεις, το έχεις. Δεν θα σε γαργαλούσε αλλιώς”.
Αυτός είναι και ο στόχος του σεμιναρίου: να βοηθήσω όποιον θέλει να γράψει να ξεμπλοκαριστεί, να βρει τα εργαλεία και τον προσωπικό του τρόπο, ώστε να αφήσει τη ροή του να αποτυπωθεί στο χαρτί».
Ποιο είναι το πιο όμορφο ή συγκινητικό αποτέλεσμα που έχετε δει από συμμετέχοντες σε προηγούμενα εργαστήρια ή σεμιναριακές σας δραστηριότητες;
«Είναι η ίδια αγαπημένη μου στιγμή, κάθε φορά: όταν η συζήτηση και η θεωρία μετατρέπονται σε πράξη και βλέπω τις σκηνές ή τα έργα των συμμετεχόντων να ζωντανεύουν. Είναι εκείνη η στιγμή που η δημιουργία παίρνει ζωή μπροστά στα μάτια μου και νιώθω ότι κάτι βαθύ μέσα τους έχει βρει φωνή».
Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με το θέατρο και τη γραφή;
«Υπήρχαν πάντα στη ζωή μου. Γράφω από παιδί και ήμουν σε όλες τις σχολικές παραστάσεις. Θυμάμαι να επιμένω -σχεδόν να “υποχρεώνω” τους γονείς μου- να με πηγαίνουν στο θέατρο, ενώ στην εφηβεία έφευγα κρυφά για να κατέβω στο κέντρο της Αθήνας και να δω παραστάσεις· συχνά με έψαχναν. Με κάποιον τρόπο, όλο αυτό πηγάζει από μέσα μου. Είναι σαν η ίδια η διαδικασία να με καθοδηγεί όλα αυτά τα χρόνια, κι εγώ απλώς να την ακολουθώ».
Αν έπρεπε να περιγράψετε με μια πρόταση τι σημαίνει για εσάς δημιουργική γραφή, ποια θα ήταν αυτή;
«Η γραφή για εμένα είναι η γλώσσα της ψυχής μου, εκεί όπου το βίωμα μεταμορφώνεται σε νόημα».
Πιστεύετε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια «κρυφή φωνή» που περιμένει να ακουστεί;
«Ναι, πιστεύω πως όλοι οι άνθρωποι έχουν μέσα τους μια φωνή -κάποιες φορές κρυφή, άλλες φορές θαμμένη ή ξεχασμένη- που περιμένει να εκφραστεί. Αυτή η φωνή κουβαλά όσα φοβηθήκαμε να πούμε, καταπιεσμένα συναισθήματα, ανείπωτα λόγια που, αν δεν βρουν διέξοδο, μένουν εγκλωβισμένα μέσα μας.
Η δημιουργική γραφή, πέρα από καλλιτεχνική δημιουργία, λειτουργεί και ως ένα ασφαλές πεδίο όπου αυτή η φωνή μπορεί να βγει στο φως. Εκεί έχει την ευκαιρία να μιλήσει χωρίς φόβο, να μεταμορφωθεί και να γίνει πηγή θεραπείας και ελευθερίας. Το ζήτημα δεν είναι αν υπάρχει· το ζήτημα είναι να δώσουμε στον εαυτό μας την άδεια να την ακούσει».
