© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Το Σπίτι της Κύπρου, στο πλαίσιο των Ημερών Κύπρου 2025, διοργανώνει την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου στις 8 μ.μ. στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, τη μουσικοθεατρική παράσταση «Το Κόκκινο Γράμμα», σε σύνθεση και σκηνοθεσία Σαλίνας Γαβαλά. Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα, κ. Σταύρος Αυγουστίδης.
Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό, με απαραίτητη την κράτηση θέσεων [Πειραιώς 206, Ταύρος].
Η παράσταση είναι ωδή στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, τον ποιητή και αγωνιστή που θυσίασε τη ζωή του για την ελευθερία. Η ιστορία ενός μεγάλου πλατωνικού έρωτα, η ιστορία μιας χώρας, του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, μνήμες, γεγονότα, ποιήματα, τραγούδια, με κεντρικό άξονα τον ήρωα και ποιητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη, ξετυλίγονται μέσα από τα μάτια της γυναίκας που ο ίδιος αγάπησε όσο δυνατά αγάπησε την Ελλάδα και την ιδέα της απελευθέρωσης. Το έργο ενώνει θεατρική δράση, αρχειακό υλικό και ζωντανή μουσική, ενώ οι τραγουδιστές – ηθοποιοί ερμηνεύουν τα μελοποιημένα ποιήματα του Ευαγόρα από τους Μάριο Τόκα, Δημήτρη Λάγιο, Σωτήρη Καραγιώργη και Γιάγκο Σουρουλλά.
Η Σαλίνα Γαβαλά μίλησε μαζί μας.
Τι σας γοήτευσε περισσότερο στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη και θελήσατε να αφηγηθείτε την ιστορία του;
«Με συγκίνησε βαθιά το γεγονός ότι ήταν ένας νέος άνθρωπος, γεμάτος όνειρα και πάθη, που διάλεξε να θυσιάσει τη ζωή του για μια ιδέα. Δεν ήταν μόνο ήρωας· ήταν κι ένας ερωτευμένος ποιητής, με μια ψυχή ευαίσθητη, που μπορούσε να γράψει για τον έρωτα και την πατρίδα με την ίδια ένταση. Αυτή η διπλή του φύση –του ονειροπόλου νέου και του μάρτυρα– με τράβηξε».
Πόσο δύσκολο είναι να ισορροπήσετε ανάμεσα στην ιστορική αλήθεια και τη θεατρική αφήγηση;
«Είναι, πράγματι, μια λεπτή ισορροπία. Δεν γράφω ιστορικό ντοκουμέντο· γράφω μια μουσικοθεατρική παράσταση. Όμως ό,τι παρουσιάζω πατά σε αληθινά γράμματα, ποιήματα, ντοκουμέντα. Από εκεί και πέρα, η θεατρική αφήγηση μού επιτρέπει να ζωντανέψω τα συναισθήματα, τις παύσεις, τις σιωπές. Να δώσω χώρο στη μνήμη και στο όνειρο, χωρίς να προδώσω την αλήθεια».
Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά μια τόσο φορτισμένη ιστορία;
«Με σεβασμό, τρυφερότητα και απόλυτη αφοσίωση. Δεν ήθελα να κάνω ένα ιστορικό μάθημα, αλλά μια ζωντανή συνάντηση με δύο ψυχές. Χρησιμοποίησα τα αυθεντικά γράμματα και τα ποιήματα σαν οδηγό∙ άφησα τις ίδιες τις λέξεις τους να αφηγηθούν την ιστορία. Παράλληλα, η μουσική, τα τραγούδια και οι εικόνες δημιουργούν μια ατμόσφαιρα που δεν αφήνει τον θεατή απ’ έξω, αλλά τον βάζει μέσα σε εκείνον τον κόσμο».
Όπως και στα προηγούμενα έργα σας, «Τα όνειρα γλυκά» και το «Πάρτυ γενεθλίων», εντάσσετε και τον εαυτό της ηρωίδας σας, είτε παιδικό είτε μελλοντικό.
«Βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσες τις διαφορετικές εκδοχές μας μέσα στον χρόνο. Έτσι κι εδώ, η αφηγήτρια ξαναζεί την ιστορία της, τον νεανικό της έρωτα· ζωντανεύουν μπροστά της οι μνήμες. Αυτός ο μεγάλος πλατωνικός έρωτας δεν έσβησε ποτέ. Στα προηγούμενα έργα μου, οι διαφορετικές εκδοχές μας, ξαναγράφουν την ιστορία ή την κοιτούν από άλλη ματιά. Εδώ, η ιστορία είναι γραμμένη και δεν ξεγράφεται. Οι μόνες στιγμές που μπορούν να ξαναβρεθούν οι δυο τους είναι μέσα στη φαντασία, στη μνήμη και στο όνειρο. Και είναι βαθιά συγκινητικό το ότι τους φέρνω ξανά κοντά, έστω κι έτσι».
Τι ρόλο παίζει η μουσική στην παράσταση;
«Η μουσική είναι ο “ομφάλιος λώρος” που δένει όλα τα κομμάτια της παράστασης. Δεν είναι απλώς συνοδεία, είναι η φωνή της μνήμης. Τα μελοποιημένα ποιήματα του Παλληκαρίδη που έγιναν τραγούδια από τον Δημήτρη Λάγιο, τον Μάριο Τόκα κ.ά., δεν στήνουν μόνο ατμόσφαιρα, γίνονται ο ίδιος ο χτύπος της καρδιάς της ιστορίας».
Σας φοβίζει η ιδέα ότι το κοινό μπορεί να δει την παράσταση μόνο ως ένα ιστορικό δράμα;
«Όχι, γιατί η παράσταση δεν είναι μόνο αυτό. Είναι, πρωτίστως, μια ιστορία αγάπης. Όποιος έρθει θα συγκινηθεί από τον έρωτα δύο νέων ανθρώπων που δεν πρόλαβαν να ζήσουν όπως θα ήθελαν. Αυτό είναι κάτι πανανθρώπινο και διαχρονικό. Ακόμα κι αν κάποιος δεν γνωρίζει την ιστορία της ΕΟΚΑ, θα βρει κάτι δικό του σε αυτήν την παράσταση. Θέλω, όμως, με αφορμή τα 70 χρόνια από τον απελευθερωτικό αγώνα, να ξαναθυμίσω την ιστορία μας».
Τι σημαίνει για εσάς, «ελευθερία»;
«Ελευθερία είναι να ζεις σε αρμονία με την αλήθεια σου. Να μπορείς να αγαπάς χωρίς φόβο, να δημιουργείς χωρίς περιορισμούς, να εκφράζεσαι χωρίς φίλτρα. Στην περίπτωση του Ευαγόρα, η ελευθερία ήταν το υπέρτατο ιδανικό, γι’ αυτό και θυσιάστηκε. Για εμένα, η ελευθερία είναι η βάση της τέχνης και της ζωής».
Τι θα θέλατε να νιώσει το κοινό φεύγοντας από την παράσταση;
«Θα ήθελα να φύγει με μια αίσθηση συγκίνησης αλλά και ελπίδας. Να νιώσει πως, ακόμα και μέσα από τον πόνο και τη θυσία, γεννιέται κάτι που μένει άφθαρτο: η αγάπη και η πίστη σε μια ιδέα. Αν οι θεατές βγουν από την αίθουσα κουβαλώντας μέσα τους λίγη από τη φλόγα και το φως του Ευαγόρα, τότε θα έχω πετύχει τον σκοπό μου».
Μιλήστε μας λίγο για τους συντελεστές της παράστασης.
«Νιώθω πολύ τυχερή για τους συνεργάτες μου. Η Ευρυδίκη, ως αφηγήτρια, δίνει φωνή και βάθος στη μνήμη της Λύας. Ο Γιώργος Χουβαρδάς, στον ρόλο του Ευαγόρα, αποδίδει με δύναμη αλλά και τρυφερότητα τον ερωτευμένο ποιητή και ήρωα. Ο Νεοκλής Νεοφυτίδης στο πιάνο μετατρέπει τα τραγούδια και τις μουσικές επιλογές σε συγκλονιστική εμπειρία».
Στην παράσταση ερμηνεύετε και τη νεαρή Λύα. Πώς βιώνετε αυτή την εμπειρία;
«Είναι συγκινητικό και απαιτητικό, ταυτόχρονα. Δεν είναι ένας ρόλος όπως οι άλλοι∙ είναι σαν να δίνω σάρκα και φωνή σε μια γυναίκα που έζησε πραγματικά. Όταν ενσαρκώνω τη Λύα, νιώθω την εφηβική της αθωότητα, τον έρωτα, την αγωνία και τη απώλεια που της επέβαλε η Ιστορία. Είναι σαν να δανείζω τη δική μου φωνή για να ακουστεί ξανά η δική της».
Πέρα από τραγουδίστρια, είστε θεατρολόγος, ποιήτρια και ηθοποιός. Συνδυάζονται εύκολα όλες αυτές οι καλλιτεχνικές ιδιότητες;
«Φυσικά, αφού αλληλοσυμπληρώνονται. Μου φαίνεται εξίσου συγγενικό όσο το να είμαι ταυτόχρονα κόρη, σύντροφος, μητέρα και καλλιτέχνης».
Υπάρχουν και άλλα άμεσα σχέδια για τη φετινή σεζόν;
«Η παράσταση “Το Κόκκινο Γράμμα” ανεβαίνει στις 15 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Κακογιάννη στο πλαίσιο των ημερών Κύπρου. Μετά, προγραμματίζουμε παραστάσεις στην Κύπρο αλλά και σε κεντρικό θέατρο της Αθήνας, σε νέες ημερομηνίες. Παράλληλα, θα εμφανιστώ συναυλιακά με τον Βαγγέλη Γερμανό στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, τις Παρασκευές του Νοέμβρη, ενώ σε λίγες ημέρες κυκλοφορεί και το νέο μου τραγούδι, σε στίχους Δημήτρη Αναγνωστόπουλου και μουσική Νίκου Μερτζάνου».
Ταυτότητα Παράστασης
Αφηγήτρια: Ευρυδίκη
Λύα: Σαλίνα Γαβαλά
Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Γιώργος Χουβαρδάς
Πιάνο: Νεοκλής Νεοφυτίδης
Συμμετέχει η Παιδική – Νεανική & Γυναικεία Χορωδία «Νηρηίδες» Δήμου Παλαιού Φαλήρου
Διδασκαλία – Διεύθυνση: Κατερίνα Βασιλικού
