© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Η Καλλιτεχνική Εταιρεία Αργώ της Αιµιλίας Υψηλάντη στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού παρουσιάζει την παράσταση «Ο Αρχαιολόγος» του Ανδρέα Καρκαβίτσα, στο Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας, για δύο ανεβάσματα· το πρώτο ήταν χθες και το δεύτερο απόψε. Ο θεματικός άξονας του προγράμματος είναι η φράση του Ανδρέα Εμπειρίκου «Η πρόσληψη του παρελθόντος: η σήμερον ως αύριον και ως χθες».
Το έργο του Καρκαβίτσα γράφτηκε το 1903 σε μια Ελλάδα ταπεινωμένη από την ήττα του 1897 που υπέφερε οικονομικά από συνεχείς πτωχεύσεις και αναζητούσε την ταυτότητά της ανάμεσα στο ένδοξο παρελθόν της κλασικής αρχαιότητας και την επείγουσα ανάγκη να συμβαδίσει με τον τότε πολιτισμένο κόσμο.
Ο διχασμός που πάντα μας ακολουθούσε ως λαό, σε όλες τις ιστορικές μας φάσεις, ήταν και τότε έντονος – όχι μόνο σε πολιτικό αλλά και σε πολιτιστικό επίπεδο. Κάποιοι κοίταζαν κυρίως το παρελθόν και επαναπαύονταν ότι είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και άλλοι προσπαθούσαν να δουν το παρόν και να οραματιστούν το μέλλον. Ο Καρκαβίτσας -γιατρός, ναυτικός, λόγιος, λαογράφος, συγγραφέας- αποτύπωσε στον «Αρχαιολόγο» με πολύ έντονο τρόπο αυτόν το διχασμό που επηρέαζε και την τέχνη· το έργο του θεωρήθηκε βλάσφημο γιατί μίλησε σε αυτό με τρόπο απαξιωτικό για τα έργα τέχνης της κλασικής Ελλάδας. Όμως, το έργο του παραμένει επίκαιρο για τη σχέση της τέχνης σήμερα με το παρελθόν αλλά και με το μέλλον γιατί «Τι είναι η τέχνη αν όχι ένας διάλογος. Με τον εαυτό της. Με το παρελθόν, το παρόν και, ίσως, το μέλλον».
Από το Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας, η Αιμιλία Υψηλάντη μίλησε μαζί μας· μεγάλη η χαρά μας.
«Ο Αρχαιολόγος» στον εμβληματικό χώρο του Αρχαίου Θεάτρου Μαρώνειας· μιλήστε μας για την εμπειρία.
«Αυτή την ώρα βρίσκομαι στο Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας και όλο το τοπίο εδώ είναι ένας αρχαιολογικός χώρος. Σε όλη τη διαδρομή που οδηγεί από τον κεντρικό δρόμο στον αρχαιολογικό χώρο της Μαρώνειας, βλέπαμε αγροτεμάχια που έχουν γίνει ανασκαφές. Όλος ο τόπος είναι ένας αρχαιολογικός χώρος, όχι μόνο το θέατρο. Ένα τοπίο ήρεμο, ένα ρωμαϊκό θέατρο που οι θεατές βλέπουν τη θάλασσα και με εκπληκτική ακουστική. Μια υπέροχη εμπειρία για εμάς τους ηθοποιούς. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι παραστάσεις μας γέμισαν και τις δύο ημέρες -Δευτέρα και Τρίτη, που σημαίνει ότι ο κόσμος της περιοχής το έχει αγαπήσει το θέατρο».
Σκέψεις και συναισθήματα από την επαφή σας με το διαχρονικά επίκαιρο αυτό έργο του Καρκαβίτσα;
«Να ξαναδιαβάσω Καρκαβίτσα, να ξαναδώ και άλλους συγγραφείς της ελληνικής γραμματείας που τους διαβάζαμε όταν είμασταν μαθητές στο σχολείο, αλλά τότε δεν μπορούσαμε να τους τοποθετήσουμε στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο έγραψαν. Ασχολήθηκα με τον πολιτικό Καρκαβίτσα, ένα πνεύμα στην πραγματικότητα αναρχικό, διχασμένος στην πραγματικότητα, επιστήμονας που αγάπησε πολύ τον λαϊκό πολιτισμό, αυτόν που σήμερα επανεκτιμούμε ως άυλο πολιτισμό, που η επιστημονική του σκέψη ήταν προοδευτική αλλά οι πολιτικές του πεποιθήσεις τον οδήγησαν σε φυλακίσεις και εξορίες, γιατί γι’ αυτόν ο Βενιζελισμός ήταν κόμμα της αστικής τάξης. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι τα βιβλία που έγραψε για τους μαθητές των σχολείων ήταν στο πνεύμα της Βενιζελικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και το Κωνσταντινοπουλικό καθεστώς τα έκαψε».
Κάτι που σας πικραίνει στη χώρα μας;
«Οι άνθρωποι».
Και κάτι σε αυτή, που αγαπάτε πολύ;
«Τη γη και τη θάλασσα».
Μια ευχή σας;
«Να γνωρίσουν οι νέοι μας τη Θράκη».
Η ιστορία
Μια οικογένεια. Ένα χωράφι. Ένας ξένος. Κι ένας αρχαίος θησαυρός που ίσως… δεν υπήρξε ποτέ. Σ’ ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας, μια διχασμένη οικογένεια έρχεται αντιμέτωπη με την «εισβολή» ενός ξένου που αναζητά αρχαία κάτω από το οικογενειακό χωράφι. Ο ένας γιος, ο Αριστόδημος, γοητευμένος από τη γνώση και τη δόξα του παρελθόντος, σπεύδει να παραχωρήσει τη γη, κάνοντας όνειρα για τουρίστες και πολιτιστικά κέντρα. Ο άλλος, ο Δημητράκης, πιο γειωμένος και πρακτικός, βλέπει το παρόν να διαλύεται για χάρη ενός αμφίβολου μεγαλείου. Η μητέρα τους, η Πανώρια, προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες – μάταια. Μπορούν τελικά παρελθόν και παρόν να συνυπάρξουν σ’ ένα ελπιδοφόρο μέλλον; Ο Αρχαιολόγος είναι μια φρέσκια, σατιρική και βαθιά χιουμοριστική διασκευή του τολμηρού και αμφιλεγόμενου έργου του Ανδρέα Καρκαβίτσα. Σε μια Ελλάδα που αναζητά συνεχώς τη θέση της ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, μια ομάδα ηθοποιών στήνει επί σκηνής μια «ανασκαφή» όχι μόνο στο χώμα, αλλά και στην εθνική μας συνείδηση.
Ταυτότητα Παράστασης
μουσική: Γιώργος Πούλιος
σκηνικά-κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
σχεδιασμός φωτισμών: Βασίλης Αποστολάτος
διανομή: Δημητράκης: Φώτης Καράλης, Αριστόδημος: Νεκτάριος-Γεώργιος Φαρμάκης, Ελπίδα: Έφη Σισμανίδου, Γκενεβέζος: Χρήστος Ντόβας, Πανώργια/Ιστορία: Αιμιλία Υψηλάντη, διεύθυνση παραγωγής: Άρτεµις Υψηλάντη-Ναπολέων, φωτογραφίες-βίντεο: Κωνσταντίνος Λέπουρης, μουσική διδασκαλία: Αδάμ Τσαρούχης, στούντιο: Music Art Lab Recording Studio, φωτιστική & ηχητική υποστήριξη: Nik Sound, γραφίστας: Άρης Σομπότης,
εκτυπώσεις: 2K Project, παραγωγή: Καλλιτεχνική Εταιρεία Αργώ
Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος 2025 του θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «’Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός».
