© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Η Naif AMKE παρουσιάζει την πρωτότυπη θεατρική παράσταση «Φθινοπωρινά Νιάτα», για εφήβους, εμπνευσμένη από τις εφηβικές αναμνήσεις ανθρώπων που μεγάλωσαν στα Τρίκαλα, και σήμερα ζουν εκεί ως μέλη της τρίτης ηλικίας.
Η παράσταση είναι αποτέλεσμα ενός ευρύτερου καλλιτεχνικού εγχειρήματος που συνδυάζει την προφορική ιστορία, τη θεατρική δημιουργία και τη διαγενεακή συνάντηση. Το κείμενο είναι του Αντώνη Κυριακάκη, η σκηνοθεσία της Ανθής Φουντά και επί σκηνής τους ρόλους ερμηνεύουν ο Κώστας Κουτρουμπής και η Χριστίνα Ντέμου, ενώ τη μουσική σύνθεση ζωντανεύει η Μαρίσσα Μπίλη.
Η ομάδα επισκέφθηκε σπίτια, καφενεία και ΚΑΠΗ των Τρικάλων, όπου συνομίλησε και ηχογράφησε ιστορίες, μύθους και εμπειρίες σχετικές με την εφηβεία των σημερινών παππούδων και γιαγιάδων. Πώς διασκέδαζαν, πού σύχναζαν, πώς ερωτεύονταν;
Κάπως έτσι, δημιουργήθηκε ένα θεατρικό έργο που θα παρουσιαστεί στο Οθωμανικό Τέμενος Οσμάν Σααχ (Κουρσούμ Τζαμί) για δύο παραστάσεις, στις 16 και 17 Ιουλίου 2025 στις 20:30.
Μετά την ολοκλήρωση των παραστάσεων, στις 18 Ιουλίου, θα ακολουθήσει ανοιχτός διάλογος με το κοινό πάνω στη βάση του κοινού βιώματος της εφηβείας στον ίδιο τόπο σε άλλους χρόνους.
Μαζί μας μίλησε η σκηνοθέτης της παράστασης, Ανθή Φουντά.
Τι σας ενέπνευσε προσωπικά στην ιδέα των «Φθινοπωρινών νιάτων»; Πώς αποφασίσατε ότι αυτή η εφηβική αναζήτηση, μέσα από τις αφηγήσεις ηλικιωμένων, αξίζει να φτάσει στο σανίδι;
«Ζητούμενο τού ανοιχτού καλέσματος του προγράμματος “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός”, για φέτος, ήταν “Η πρόσληψη του παρελθόντος-Η σήμερον ως αύριον και ως χθες”. Το παρελθόν είναι, με κάποιον τρόπο, η ρίζα του μελλοντικού δέντρου. Κι όσο πιο μακριά ζει κανείς από τις ρίζες του, τόσο μοιάζει με ένα δέντρο χωρίς τέτοιες. Οι σημερινοί παππούδες και γιαγιάδες δεν είναι εύκολο να βρουν κοινά με τους σημερινούς εφήβους. Μεγάλωσαν στον ίδιο τόπο με τα εγγόνια τους, αν τους ρωτήσεις όμως θα σου πουν ότι είναι μεν στο ίδιο μέρος, είναι όμως αλλού. Θα εκμυστηρευτούν πώς “δεν μπορούν να σου πουν: “ξέρεις εκεί, σε εκείνο το σημείο, έγινε αυτό”, γιατί δεν υπάρχει πια το σημείο». Δεν υπάρχει το δέντρο, δεν υπάρχει το χώμα, δεν υπάρχει το τραγούδι. Μέσα από τα “Φθινοπωρινά Νιάτα”, αναζητούμε μέσα από τις αφηγήσεις των σημερινών παππούδων και γιαγιάδων των Τρικάλων να ακούσουμε τις σκέψεις, τα όνειρα, τους φόβους εκείνων των παιδιών που μεγάλωσαν στα Τρίκαλα πριν από λίγα χρόνια και να θυμίσουμε στα εγγόνια τους, ότι δεν ήταν πάντα παππούδες και γιαγιάδες».
Η παράστασή σας θα παρουσιαστεί στα Τρίκαλα, στο Κουρσούμ Τζαμί. Σκηνοθετικά, πώς αξιοποιήσατε το συγκεκριμένο μνημείο;
«Όταν ήμουν παιδί, περνούσαμε τα καλοκαίρια μας στη Χαλκίδα. Εκεί, παίζαμε όλη μέρα μπροστά στο Τζαμί. Το Τζαμί δεν έφερε για εμάς κάποια ιστορική σημασία τότε· ήταν το μέρος με τις καλές κρυψώνες. Μαζί με τα παιδιά της γειτονιάς παίξαμε, μαλώσαμε, ερωτευτήκαμε και μεγαλώσαμε πάνω σε αυτό το Τζαμί. Έτσι τα φέρνει η ζωή, που τώρα θα παίξουμε ξανά μπροστά σε ένα άλλο Τζαμί. Απλά και φυσιολογικά, όπως παίζεις αμπάριζα, το Κουρσούμ Τζαμί θα στέκει εκεί σαν ένας άλλος παππούς, που ακούει στωικά τις φωνές των παιδιών που παίζουν, τσακώνονται, μαλώνουν κι ερωτεύονται, μέχρι να γίνουν κι αυτοί παππούδες και γιαγιάδες».
Η παράσταση γίνεται στα πλαίσια του «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός»· πιστεύετε ότι τέτοιες ενέργειες μπορούν να δώσουν καλλιτεχνικά ερείσματα στους κατοίκους της επαρχίας ή χρειάζονται πιο μόνιμες κινήσεις;
«Η ιδέα αυτού του θεσμού δίνει τη δυνατότητα να επισκεφθούν την επαρχία και θεατρικά σχήματα που αλλιώς δεν θα μπορούσαν να στηρίξουν το κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος. Με αυτόν τον τρόπο ενδυναμώνεται η ποικιλία των θεαμάτων που μπορούν να φτάσουν στην επαρχία, καθώς και ο καλλιτεχνικός διάλογος. Τέτοιες πρωτοβουλίες σαφώς μπορούν να δώσουν καλλιτεχνικά ερείσματα στους κατοίκους της επαρχίας, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι από μονός του ο θεσμός, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Μέσα από αυτήν την πρωτοβουλία παράγονται κάθε χρόνο πολύ ενδιαφέρουσες παραστάσεις. Μια ιδέα για την αύξηση του αντικτύπου αυτού το προγράμματος θα ήταν, αφενός, η παρουσίαση των παραστάσεων σε περισσότερα από ένα σημεία μέσα στο καλοκαίρι, καθώς και η σύμπραξη ανάμεσα στον θεσμό και τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. με στόχο τη ανάδειξη των παραστάσεων αυτών καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς σε θέατρα ή άλλα μνημεία και στη διάρκεια του χειμώνα».
Η παράσταση απευθύνεται κυρίως σε εφήβους αλλά και δίνει βήμα σε ζωντανές αναμνήσεις τρίτης ηλικίας. Πώς ισορροπείτε αυτή τη διπλή στόχευση, ώστε να αγγίξετε και τις δύο ηλικιακές ομάδες;
«Πιστεύουμε ότι με αφετηρία τους εφήβους, η παράσταση “Φθινοπωρινά Νιάτα” απευθύνεται σε όλη την κοινότητα. Πάνω στο κοινό βίωμα της εφηβείας, πιστεύουμε ότι μπορούν να συναντηθούν και να συνομιλήσουν όλες οι γενιές. Μέσα από την παράσταση, οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας θα δουν στιγμές της δικής τους ζωής από μια εποχή που εκείνοι ήταν παιδιά και έφηβοι. Από την άλλη, η προσέγγισή μας πάνω στην εφηβεία μιας παλαιότερης γενιάς δεν γίνεται με όρους λαογραφικούς. Κοιτάζουμε την παιδική και εφηβική ηλικία ως μια πανανθρώπινη εμπειρία που χαρακτηρίζεται από παρόμοιες σκέψεις, συναισθήματα, πρώτες εμπειρίες σε όποια εποχή κι αν την ερευνήσεις. Μέσα από τον διάλογο που θέλουμε να ανοίξουμε μετά το τέλος της παράστασης, ελπίζουμε να δοθεί χώρος για το μοίρασμα εμπειριών πάνω στη βάση του κοινού και όχι του διαφορετικού. Προσβλέπουμε σε μια μετακίνηση του στερεοτύπου “Παλιά ήταν όλα καλύτερα”, όσο και του αντίστοιχου “Τί να μας πεις εσύ σήμερα, ρε παππού”».
Έχετε μια πορεία χρόνων στο σανίδι, ως ηθοποιός. Τι σας οδήγησε στην καρέκλα του σκηνοθέτη;
«Ήδη από την πρώτη περίοδο της επαγγελματικής ζωής μου ως ηθοποιός, την παιδική μου ηλικία, αν θέλετε, στο επάγγελμα, εργάστηκα και ως βοηθός σκηνοθέτη. Σε εκείνα τα χρόνια, άρχισε μια προετοιμασία μέσα μου σχετικά με το πώς δημιουργείς ένα σκηνικό κείμενο. Το 2018, με πρόσκληση του Κώστα Γάκη, σκηνοθέτησα μαζί με τον Ευθύμη Χρήστου ένα έργο βασισμένο στην “Οδύσσεια” για να παρουσιαστεί σε Φεστιβάλ στη Νότιο Κορέα. Εκεί νομίζω αρχίζει το πέρασμα προς μια νέα σχέση με τη σκηνοθεσία, λιγότερο παιδική, ίσως εφηβική, με την απαραίτητη άγνοια κινδύνου. Μέσα στο καλοκαίρι, μέσα σε ένα δωμάτιο, διαβάζαμε κεφάλαιο κεφάλαιο και σιγά σιγά -δεν ξέρω πώς, πραγματικά- φτιάξαμε ένα έργο, που η ίδια του η δημιουργία με σμίλεψε. Ένα έργο που ελπίζω κάποια στιγμή να καταφέρω να σταθεί και Ελλάδα. Την περίοδο της καραντίνας, όταν όλα σταμάτησαν για λίγο και η επαγγελματική ζωή των ανθρώπων του θεάτρου έχασε το ρυθμό της, είχα την τύχη να έρθει στη ζωή μου το “Μήνυμα” του Αργύρη Χιόνη. Με τον Αντώνη Κυριακάκη και τον Γιώργο Πατεράκη, που κι αυτοί είχαν ήδη κάνει τα πρώτα τους βήματα ως ηθοποιοί, βρεθήκαμε να παίζουμε σαν παιδιά μέσα στο δωμάτιο του σπιτιού. Αυτή η περίοδος ήταν νομίζω ένα ρομαντικό πέρασμα προς την ενηλικίωση. Αυτή η πραγματικότητα, που δεν ξέραμε πότε θα τελειώσει, μας έδωσε τον χρόνο να εξερευνήσουμε ένα έργο έξω από τους συνήθεις όρους εργασίας. Δεν υπήρχε ορισμένη πρεμιέρα, δεν είχαμε άλλες δέκα δουλειές να τρέχουν παράλληλα. Είχαμε χρόνο και όρεξη και φόβο και χαρά. Κάπως έτσι, νομίζω, εξελίσσομαι μέσα στα χρόνια σε κάτι που θα ονόμαζα με ξένο όρο: theatre maker. Μέσα από τη γραφή, τη σκηνοθεσία και την υποκριτική αναζητώ, από διαφορετικές θέσεις, να πω μια ιστορία».
Μετά το τέλος της παράστασης, τι θα θέλατε να πάρει μαζί του, φεύγοντας, το κοινό των Τρικάλων;
«Θα θέλαμε το κοινό, ανεξαρτήτως ηλικίας, να φύγει με την αίσθηση ότι “αυτό το έχω νιώσει κι εγώ”».
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Αντώνης Κυριακάκης
Δραματουργική επεξεργασία: Αντώνης Κυριακάκης, Ανθή Φουντά
Σκηνοθεσία: Ανθή Φουντά
Μουσική: Μαρίσσα Μπίλη
Φωτιστικός σχεδιασμός: Κατερίνα Σαλταούρα
Ερευνητική Ομάδα – Συλλογή υλικού: Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Ελένη Ανδρικοπούλου, Χριστίνα Ντέμου
Ηθοποιοί: Κώστας Κουτρουμπής, Χριστίνα Ντέμου
Μουσικός επί σκηνής: Μαρίσσα Μπίλη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αντώνης Κυριακάκης
Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη
Επικοινωνία για τα Social: Στρατής Νταλαγιώργος
Παραγωγή: Naif
Πληροφορίες:
16 και 17 Ιουλίου 2025 στις 20:30
Οσμάν Σάχ ή Κουρσούμ Τζαμί, Τρίκαλα
