«Ο σημερινός εορτασμός της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, με θέμα “Μουσεία και κοινωνίες σε διαρκή αλλαγή”, μας δίνει την ευκαιρία να συζητήσουμε τον ρόλο των Μουσείων, σήμερα. Στον σύγχρονο κόσμο, τα Μουσεία επιτελούν σύνθετο και απαιτητικό κοινωνικό ρόλο.
Για να ανταποκριθούν, πρέπει να εξελίσσονται μαζί με την κοινωνία, ανταποκρινόμενα στις ανάγκες της» τονίζει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, σε δήλωσή της με την ευκαιρία του σημερινού εορτασμού -σχεδόν μισό αιώνα από την καθιέρωση της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, και εξηγεί:
«Η επιδραστικότητά τους εξαρτάται από την ένταξή τους στην καθημερινή ζωή και το δημόσιο διάλογο: Να εκπαιδεύουν, να εμπνέουν, να μεταδίδουν γνώση, αλλά και να γεννούν συναίσθημα και ενσυναίσθηση. Παράλληλα, πρέπει να διασφαλίζουν τη λειτουργική αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητά τους, συνδυάζοντας προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα. Η οικονομική, λειτουργική και επιχειρησιακή βιωσιμότητα, αυτοτέλεια και αειφορία των Μουσείων και ο αντίκτυπός τους στην κοινωνία, βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τα ισχυρά αντανακλαστικά τους: Πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά, μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν νέες στρατηγικές; Εγχείρημα που προϋποθέτει ευελιξία, ανοιχτό πνεύμα, τόλμη και αποφασιστικότητα. Προπαντός, γνώση, εμπειρία, ορθή ανάλυση και αποτίμηση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος, μέσω μιας αξιόπιστης και λειτουργικής διαδικασίας καθολικής αυτοαξιολόγησης».
Η κυρία Μνδώνη στη συνέχεια σημειώνει ότι το 2020, το Υπουργείο Πολιτισμού, για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις, εισήγαγε στις διαδικασίες του, το “Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων”, δημιουργώντας το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης των Ελληνικών Μουσείων. «Αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση, προκειμένου το Υπουργείο Πολιτισμού, με παροχή τεχνογνωσίας και πόρων, να συνδράμει ενεργά, τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά μουσεία, στον εντοπισμό και στην αντιμετώπιση αδυναμιών και προβλημάτων, στην εμπέδωση καλών πρακτικών, στον προγραμματισμό και την εφαρμογή δράσεων μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού» αναφέρει και προσθέτει:
«Το μουσειακό τοπίο στην πατρίδα μας αλλάζει ριζικά. Το Υπουργείο Πολιτισμού, από το 2019 ως σήμερα, έχει αποδώσει στην ελληνική κοινωνία 26 νέα ή πλήρως ανακαινισμένα Μουσεία. Από την Εθνική Πινακοθήκη και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα, το Αρχαιολογικό Μουσείο «Αρέθουσα» στη Χαλκίδα, το Διαχρονικό Μουσείο της Τήλου, το Αρχαιολογικό Μουσείο στον Πολύγυρο και το Μουσείο του Σπηλαίου των Πετραλώνων στη Χαλκιδική, ως το Πολυκεντρικό Μουσείο στις Αιγές, τα Αρχαιολογικά Μουσεία στην Αλεξανδρούπολη και τη Σαμοθράκη, τα Μουσεία του Αγίου Νικολάου, των Χανίων και της Μεσαράς στην Κρήτη, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Δήλου και την Αρχαιολογική Συλλογή της Σάμης στην Κεφαλονιά.
Σήμερα, βρίσκονται σε εξέλιξη έργα για την ίδρυση ή επανέκθεση άλλων 28 Μουσείων, με σταδιακή παράδοση, από το 2025 ως το 2028: Αναφέρω ενδεικτικά ότι, το 2026, αποδίδονται στη κοινωνία το Εθνικό Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά, το Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης, το Μουσείο των ευρημάτων του Μετρό στο π. Στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη, τα τρία Μουσεία στο π. βασιλικό κτήμα στο Τατόι, το Αρχαιολογικό Μουσείο στο Άργος, τα Μουσεία στη Χάλκη και στο Αγαθονήσι. Έπονται τα Αρχαιολογικά Μουσεία στα Τρίκαλα, στο Αργοστόλι, στη Σπάρτη, στην Κομοτηνή, στη Νάξο, στη Χώρα της Μεσσηνίας, οι Αποθήκες Παπαπέτρου στο Αγρίνιο, το Μουσείο της Μικρής Δοξιπάρας Ζώνης, στον Έβρο.
Τέλος, είναι σε πλήρη εξέλιξη η διαδικασία εκπόνησης και ωρίμανσης των μελετών για 20 ακόμη μουσεία, με κορυφαία την περίπτωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Δημιουργούμε, σε όλη την επικράτεια, μουσειακές υποδομές, που παρέχουν υπηρεσίες, γνώσεις, εμπειρίες, ενώ αποτελούν κρίσιμους αναπτυξιακούς πόρους. Ιδρύουμε μουσεία που απευθύνονται στο νου και στην ψυχή. Μουσεία ανοιχτά, προσβάσιμα, ελκυστικά και συμπεριληπτικά».
