Η Παγκόσμια Διάσκεψη Πολιτιστικών Πολιτικών και Βιώσιμης Ανάπτυξης – MONDIACULT 2025 άνοιξε τις εργασίες της, στις 29 Σεπτεμβρίου, στη Βαρκελώνη, με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών από περισσότερα από 160 κράτη-μέλη της UNESCO, Διεθνείς Οργανισμούς και φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπίας, συμμετείχε ενεργά στις εργασίες της Διάσκεψης, παρεμβαίνοντας στις δύο από τις κεντρικές θεματικές της, υπό τον τίτλο «Πολιτισμός, Κληρονομιά και Κρίσεις» και «Πολιτισμός και Κλιματική Αλλαγή». Η Λίνα Μενδώνη τόνισε ότι «ο Πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά είναι, σχεδόν πάντα, τα πρώτα θύματα μιας κρίσης, ενώ συγχρόνως είναι και τα τελευταία, που επανέρχονται σε κανονικότητα στο στάδιο της ανάκαμψης. Οι ένοπλες συγκρούσεις, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές πλήττουν όχι μόνο ανθρώπινες ζωές και υποδομές, αλλά τον ίδιο τον πυρήνα της μνήμης, της ταυτότητας και της κοινωνικής συνοχής».
Η ελληνική εμπειρία από πυρκαγιές, πλημμύρες και την παγκόσμια υγειονομική κρίση ανέδειξε τόσο την ευαλωτότητα, όσο και την ανθεκτικότητα του πολιτισμού. Με τα εθνικά σχέδια ετοιμότητας, την χαρτογράφηση του κλιματικού κινδύνου, την ψηφιακή τεκμηρίωση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, η Ελλάδα υλοποιεί ολοκληρωμένες πολιτικές προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ανθεκτικότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς έναντι της κλιματικής αλλαγής, το οποίο καλύπτει πάνω από 50 μείζονες αρχαιολογικούς χώρους και εμβληματικά μνημεία, αποτελεί υπόδειγμα διεπιστημονικής προσέγγισης και συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Πολιτισμού και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Η Λίνα Μενδώνη επισήμανε εμφατικά ότι «ο Πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Είναι ανθρώπινο δικαίωμα, παγκόσμιο δημόσιο αγαθό και θεμέλιο για ανάκαμψη και ειρήνη. Προστατεύοντας την πολιτιστική κληρονομιά, τη σοφία και τις πρακτικές του παρελθόντος, διασφαλίζουμε την αξιοπρέπεια, την ανθεκτικότητα και το μέλλον των ίδιων των κοινωνιών».
Η Υπουργός Πολιτισμού έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη μάχη κατά της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, μίας παγκόσμιας μάστιγας που οξύνεται σε περιόδους αστάθειας. Μέσω ενός ενισχυμένου νομικού πλαισίου, διεθνών συνεργασιών, πρωτοβουλιών και ενημέρωσης του κοινού, η Ελλάδα κατέχει, πλέον, ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, ενός φαινομένου που έχει διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία.
Η κοινή διακήρυξη, που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της MONDIACULT, επιβεβαιώνει τον ρόλο του πολιτισμού, ως ενός παγκόσμιου δημόσιου αγαθού, θεμελιώδους πυλώνα για δίκαιες, ειρηνικές και βιώσιμες κοινωνίες. Τονίζει ότι η προστασία του πολιτισμού πρέπει να ενσωματωθεί στις στρατηγικές πρόληψης καταστροφών και κλιματικής προσαρμογής, να επενδύσει στις ικανότητες των επαγγελματιών και των τοπικών κοινωνιών και να ενισχύσει τη διεθνή αλληλεγγύη, ώστε να περάσουμε από την αντίδραση, στην πρόληψη. Η Ελλάδα μαζί με όλα τα κράτη-μέλη της UNESCO, επαναβεβαίωσαν στη Βαρκελώνη, τη δέσμευσή τους να διασφαλίσουν ότι ο πολιτισμός δεν θα είναι το πρώτο θύμα μιας κρίσης, αλλά η βάση για την ανθεκτικότητα, την ανάκαμψη και τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρών και κοινωνιών.
