Μία φράση που ακούγεται συνέχεια τελευταία, θα λέγαμε έχει γίνει «της μόδας», όμως, τι είναι κρίση;
Κρίση ο άνθρωπος λέει ένα έκτακτο γεγονός, που απειλεί την ασφάλειά του. Οτιδήποτε «βγάζει» τον άνθρωπο από την ρουτίνα του, όσο πιο απότομα και όσο πιο απειλητικά για τον ίδιον (ή κάποιον άλλον), εκτοξεύει το στρες και ονομάζεται κρίση. Ρουτίνα θεωρούμε τις συνήθειες που έχουμε δημιουργήσεις για διευκόλυνση της ζωής μας. Ρουτίνες όμως δημιουργεί για λογαριασμό μας το υποσυνείδητο ή ένστικτό μας το οποίο είναι υπεύθυνο για την επιβίωσή μας. Έχουμε τρεις φίλους, όσον αφορά στην επιβίωσή μας: το ένστικτο, τον φόβο και τον πόνο. Είναι τόσο καλοί φίλοι που άμα χάσουμε ξαφνικά έναν από τους τρεις, ότι η επιβίωση είναι εφικτή μέχρι τις πρώτες 48 ώρες.
Το υποσυνείδητο ή ένστικτο κάνει πάρα πολλά πράγματα χωρίς να μας ρωτάει ή να το καταλαβαίνουμε: καταγράφει συμπεριφορές ανθρώπων, ψάχνει πάντα τον λόγο ύπαρξης των άλλων στον χώρο, «σκανάρει» τα πάντα, και ό,τι δεν μπορεί να εξηγηθεί, μας κάνει να το προσέξουμε. Για αυτό Νο1 οδηγία στη διαχείριση κρίσεων είναι να ακολουθούμε το ένστικτό μας. Για να λειτουργήσει καλά όμως αυτό, απαιτείται εκπαίδευση και μάλιστα εκπαίδευση που βασίζεται στην εξέταση (σενάρια) πραγματικών συμβάντων, ώστε να μπορεί το υποσυνείδητό μας να αναγνωρίσει έγκαιρα μία απειλή και να έχουμε χρόνο να την αντιμετωπίσουμε.
Ο φόβος από την άλλη είναι φίλος, ο πανικός όχι. Ακόμα και στην πιο ήπια μορφή του ο πανικός μάς παγώνει ενώ μία απειλητική κατάσταση εξελίσσεται γύρω μας και εμείς δεν κάνουμε τίποτα για αυτό. Αυτό που θα μας σώσει από τον πανικό είναι η γνώση του επόμενου βήματος, του τι είναι πιο σπουδαίο να γίνει εκείνη τη στιγμή. Αυτό το επόμενο βήμα ονομάζεται πρωτόκολλο, δηλαδή η δοκιμασμένη λύση για ένα πρόβλημα που δεν έχουμε αντιμετωπίσει ακόμη.
Περιστατικά που μπορούν να μας «βγάλουν» από τις ρουτίνες μας, περιστατικά που καλούνται κρίσεις και κυρίως αυτά που αφορούν στην επιβίωσή μας, χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση και, αναλόγως περίπτωσης, αυτοάμυνα, πυρόσβεση, εκκένωση χώρου, πρώτες βοήθειες κ.ο.κ.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι μία εκπαίδευση στη διαχείριση κρίσεων είτε αυτή είναι χρήση αυτοάμυνας, είτε παροχή πρώτων βοηθειών, είτε εκκένωση χώρου κ.λπ. πρέπει να βασίζεται σε πρωτόκολλα ανάλογα με το ποιοι είμαστε, που βρισκόμαστε και τι επιτρέπεται βάσει νόμου να κάνουμε. Για να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε αυτές τις δεξιότητες υπό στρες, πρέπει όχι μόνο το περιεχόμενο αλλά και η ίδια η εκπαίδευση να βασίζεται σε πρωτόκολλα εκπαίδευσης (ενηλίκων) που θα ορίσουν τη θεματολογία, τη διάρκεια ανά θέμα/δεξιότητα, το υλικό εκπαίδευσης κ.ο.κ. Δεν είναι τυχαίο το ότι πιστοποίηση γνώσεων μπορούν να δώσουν μόνο εκπαιδευτικοί φορείς που εναρμονίζονται με (τουλάχιστον) πανευρωπαϊκά πρότυπα.
Αργυρακόπουλος Πέτρος
Εκπαιδευτής εκπαιδευτών πρώτων βοηθειών/Εκπαιδευτής Ενηλίκων (ΕΟΠΠΕΠ)/Διεύθυνση εκπαιδευτικών προγραμμάτων SaS All About Safety and Security
