© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Μια φορά κι έναν καιρό, η Κοκκινοσκουφίτσα βοήθησε το λιοντάρι να σώσει τα ζώα της Aφρικανικής σαβάνας, ο Τζακ νίκησε τον κακό μάγο στο ρετιρέ μιας θεόρατης πολυκατοικίας και η γοργόνα έβγαλε πόδια όχι για να παντρευτεί τον πρίγκιπα, αλλά για να του μιλήσει για τη σωτηρία του βυθού…
Το νέο βιβλίο της καταξιωμένης συγγραφέα παιδικών βιβλίων Ελένης Ανδρεάδη, με τίτλο «Και ζήσαμε καλύτερα», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση Μαίρης Καλαμπαλίκα και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 4+· είναι μια φρέσκια συλλογή παραμυθιών, όπου πέντε παλιές, κλασικές ιστορίες ανατρέπονται και αναδημιουργούνται για τη σύγχρονη εποχή, αναδεικνύοντας τη δύναμη των παραμυθιών να κάνουν τον πλανήτη μας καλύτερο!
Η Ελένη Ανδρεάδη μίλησε μαζί μας.
Στο νέο σας βιβλίο οι παλιοί, κλασικοί ήρωες των παραμυθιών, μπαίνουν σε άλλες ιστορίες και άλλο ιστορικό πλαίσιο. Τι σας ώθησε να τους φέρετε στη σύγχρονη εποχή;
«Η ιδέα μου γεννήθηκε όταν διάβαζα ξανά τα παλιά, γνωστά παραμύθια στα παιδιά μου. Αυτές οι ιστορίες μεγάλωσαν γενιές ολόκληρες. Ξαναβρίσκοντάς τες μετά από τόσα χρόνια, ένιωσα ότι ενώ κάποια μηνύματα παραμένουν διαχρονικά και συγκινούν -όπως η αγάπη, η αυτοθυσία, η επιμονή- άλλα δεν άντεξαν τόσο στον χρόνο. Για παράδειγμα, η πριγκίπισσα που έχει αυτοσκοπό να παντρευτεί τον πρίγκηπα πριν καν τον γνωρίσει πραγματικά ή το ότι πολλά παραμύθια εμπνέουν έναν φόβο για το δάσος και τα άγρια ζώα, την εποχή που η άγρια φύση εξαφανίζεται ραγδαία και πρέπει να την αγκαλιάσουμε και προστατεύσουμε. Έτσι, φαντάστηκα τις ιστορίες αυτές διαφορετικά. Για παράδειγμα, μια μικρή γοργόνα που δεν ψάχνει πρίγκιπα για γάμο, αλλά για να σώσει τη θάλασσα. Ο Τζακ που πετάει φασόλια και αντί για ουρανοξύστη φυτρώνει μια τεράστια πολυκατοικία, όπου ζει ένας κακός μάγος που έκλεψε τη χαρά των ανθρώπων, την οποία με αυτοθυσία θα ελευθερώσει πάλι ο μικρός και τα παιδιά θα ξεκολλήσουν από τις οθόνες και τα κινητά. Η Κοκκινοσκουφίτσα ονειρεύτηκα να είναι μέλος της φυλής των Μασσάι στην αφρικανική σαβάνα, η οποία κρύβει ένα λιοντάρι στο σπίτι της άρρωστης γιαγιάς της, επειδή το κυνηγούν».
Ο τίτλος του βιβλίου «Και ζήσαμε καλύτερα» έχει ειρωνική διάσταση; Είναι ένα σχόλιο για τη σύγχρονη εποχή;
«Η πρόθεση μου δεν ήταν ειρωνική, αλλά αμιγώς ρομαντική. Τα παραμύθια ως είδος ιστορίας χαρακτηρίζονται από μαγικά χαρακτηριστικά, αρχέτυπους, γνώριμους χαρακτήρες όπως πριγκίπισσες, πρίγκηπες, γίγαντες ή λύκους, λαμβάνουν χώρα “μια φορά και ένα καιρό”, σε ένα ασαφές χρονικό πλαίσιο και μέρος μακρινό -για παράδειγμα σε ένα μαγεμένο δάσος ή μακρινό χωριό και έχουνε φυσικά αίσιο, χαρούμενο τέλος. Γράφοντας αυτά τα παραμύθια, λοιπόν, με το αίσιο τέλος που μου αρέσει, όπου ο κόσμος γίνεται πιο βιώσιμος, δίκαιος και όμορφος στο τέλος, παρά τα τεράστια εμπόδια που κατακτούν οι ήρωες, μου ήρθε η ιδέα για τον τίτλο του βιβλίου. Όλα τα παραμύθια της συλλογής κλείνουν παρόμοια. Ζήσαν οι ήρωες καλά, και εμείς, αν ακούσουμε τι μας ψιθυρίζει το παραμύθι, καλύτερα. Από εκεί αναδύθηκε ο τίτλος».
Όταν γράφετε τις ιστορίες σας μπαίνετε στη θέση των παιδιών που θα τις ακούσουν ή είναι αυτές που θα ήθελε να ακούσει το παιδί μέσα σας;
«Το τελευταίο, κυρίως. Η συγγραφή είναι, για εμένα τουλάχιστον, μια συζήτηση εσωτερική. Βάζεις έναν προβληματισμό κάτω και μέσα από την ιστορία προσπαθείς να απαντήσεις το ερώτημα, συχνά ατελώς, αλλά το ταξίδι προσέγγισης, οι διαφορετικές οπτικές, και όχι αναγκαστικά η απάντηση είναι αυτά που έχουν ενδιαφέρον. Εύκολα ανακαλώ αυτό το παιδί μέσα μου, για τέτοια συζήτηση. Προσπαθώ να δω το θέμα με φρέσκο μάτι, όπως θα το έβλεπα μικρή, όπως το βλέπουν αφοπλιστικά τα παιδιά, με έναν ιδεαλισμό που φθίνει καθώς μεγαλώνουμε. Το λέμε αγνότητα και αφέλεια, αλλά τελικά πιστεύω είναι πιο κοντά στο θείο -είναι σοφία και θαρραλέο πολύ, να αντιμετωπίζεις τον κόσμο με αγάπη, όπως και τα παιδιά ενστικτωδώς κάνουν».
Τα παιδιά σας, έχουν λόγο για τις ιστορίες που γράφετε; Ζητάτε τη γνώμη τους, πριν τις κυκλοφορήσετε;
«Συχνά ζητάω και τη βοήθεια των παιδιών μου, βεβαίως! Για αυτήν τη συλλογή έγραψα περισσότερα από τα πέντε παραμύθια και μαζί διαλέξαμε τα καλύτερα».
Δημιουργήσατε την ΜΚΟ «Πράκτορες του Πλανήτη», η οποία προσκαλεί τα παιδιά να σώσουν τον πλανήτη μέσα από μυστικές αποστολές και παιχνίδι. Έχουν τα παιδιά συναίσθηση της κλιματικής κρίσης; Τα απασχολεί;
«Η εμπειρία μας στην Οργάνωση, μέσω της οποίας έχουμε προσεγγίσει πάνω από 100.000 παιδιών πλέον με βιωματικό περιβαλλοντικό παιχνίδι, δείχνει ότι τα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία βέβαια, μπορεί να μην κατανοούν όλες τις επιστημονικές λεπτομέρειες της κλιματικής κρίσης, αλλά αντιλαμβάνονται τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής· όπως περισσότερες πυρκαγιές, εξαφάνιση της βιοποικιλότητας και λειψυδρία για να αναφέρω κάποιες. Δεν είναι, απλώς, μια έννοια που ακούν, αλλά κάτι που συχνά βιώνουν και παρατηρούν στο περιβάλλον τους, είτε μέσω συζητήσεων στο σχολείο, στο σπίτι και την ευρύτερη κοινότητα. Δείχνουν, επίσης, μια απίστευτη προθυμία να δράσουν. Αυτό είναι που μας οδήγησε να δημιουργήσουμε τους “Πράκτορες του Πλανήτη”. Τα παιδιά δεν θέλουν απλώς να μιλούν για το πρόβλημα, θέλουν να κάνουν κάτι, να γίνουν μέρος της λύσης. Εμείς απλώς τους δίνουμε τα εργαλεία και τη φαντασία, για να γίνουν οι ήρωες που ήδη νιώθουν ότι είναι».
Ποιο είναι το αγαπημένο σας παραμύθι και τι αναμνήσεις, σκέψεις σάς ξυπνά σήμερα;
«Πολλά από τα παραμύθια με είχαν συναρπάσει. Κάποια τα έβγαζε από το μυαλό του ο πατέρας μου, η γιαγιά μου και η αδερφή μου. Από τα κλασσικά θυμάμαι να μου έχει κάνει φοβερή εντύπωση το παραμύθι “Οι άγριοι κύκνοι” του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Είναι μια πολύ συγκινητική ιστορία για την αδελφική αγάπη, την αυτοθυσία και την υπομονή. Μου άρεσε από τότε πώς η αδερφή έσωσε τα έντεκα αδέρφια της – ήταν μια από τις πρώτες ηρωίδες που θαύμασα. Όταν το ακούω ξανά, ξυπνάει μέσα μου μια βαθιά, ενστικτώδης αίσθηση θαύματος για τον κόσμο, μια αναζήτηση για το πού η μαγεία μπορεί πραγματικά να κρύβεται στην καθημερινότητά μας· μια υπενθύμιση ότι υπάρχει σίγουρα στη δύναμη της αγάπης και στο πόσο μακριά μπορεί να φτάσει κανείς και τι μπορεί να υπομείνει για τους ανθρώπους που αγαπά. Το ότι μου ξυπνάει τόσο έντονα συναισθήματα, είναι απόδειξη για εμένα της ανεξίτηλης δύναμης των παραμυθιών, των ιστοριών και των βιβλίων. Εύχομαι όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά να διαβάσουν, να γνωρίσουν και να δημιουργήσουν δικές τους ιστορίες, που κάνουν τον κόσμο λίγο πιο φωτεινό».
