Η δημιουργία των λεγόμενων «υποβρύχιων Μουσείων», όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να καταδύονται για να απολαύσουν ένα από τα πιο μυστηριώδη κεφάλαια της Ιστορίας, μπορεί να γίνει σύντομα πραγματικότητα.
Πώς βυθίστηκαν όλα αυτά τα καράβια; Κάτω από ποιες συνθήκες; Ήταν πολεμικά ή εμπορικά; Τι μας λένε για την ταυτότητά τους τα ευρήματα; Το πρώτο Μουσείο που θα ανοίξει πιλοτικά τις πόρτες του το ερχόμενο καλοκαίρι είναι αυτό της Περιστέρας στις Βόρειες Σποράδες και θα ακολουθήσουν τα τρία του Παγασητικού. Αλλά για να φτάσει κανείς σε ένα τόσο πλήρες ναυάγιο ώστε να χαρακτηρίζεται αρχαιολογικό θαύμα ή, έστω και με κάποια δόση υπερβολής, «Παρθενώνας του βυθού», θα πρέπει να ξεκινήσει από το 2005, όταν για πρώτη φορά νομιμοποιήθηκαν οι καταδύσεις αναψυχής.
Μια ομάδα οκτώ ναυαγίων έχουμε στον Παγασητικό Κόλπο και την περιοχή της Αλοννήσου, μια δεύτερη επτά ναυαγίων μεταξύ Λαυρίου και Μακρονήσου και μια τρίτη στη Μεθώνη της Μεσσηνίας, όπου ένα από αυτά βρίσκεται στον ιστορικά φορτισμένο χώρο της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου. Αυτές οι τρεις περιοχές μπορούν να γίνουν επισκέψιμες.
Ο πιο ασφαλής οδηγός για να τοποθετηθεί στον χρόνο ένα πλοίο είναι το φορτίο του. Το ναυάγιο της Περιστέρας συνιστά ένα πραγματικό αρχαιολογικό θαύμα, ακριβώς επειδή διαθέτει μια σπάνια συγκέντρωση αμφορέων, οι οποίοι μετέφεραν κρασί, λάδι ή παστά. Το ίδιο στοιχείο μαρτυρά ακόμη και τη διαδρομή που έκανε το πλοίο πριν καταλήξει στον βυθό. Μνημείο είναι κάθε βυθισμένο πλοίο ή αεροσκάφος που έχει συμπληρώσει 50 χρόνια ζωής στον βυθό, επομένως Μνημεία θεωρούνται τα πολεμικά πλοία των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, αλλά και τα εμπορικά ή τα επιβατικά που έγιναν για ναύτες και ταξιδιώτες υγρός τάφος.
Πολλά από αυτά τα πλοία βρίσκονται βυθισμένα σε πολύ μεγαλύτερα βάθη, τα οποία είναι απαγορευτικά για οποιονδήποτε δύτη. Για εκείνα πάλι που έχουν ανακηρυχθεί επισκέψιμα, θα χρειαστεί ένας υποβρύχιος συντονισμός που ξεκινάει από την υποβρύχια διαδρομή και φτάνει έως την ασφάλεια των επισκεπτών. Στην κατάδυση βρίσκει κανείς έναν αρχαιολογικό θησαυρό αμφορέων, πιθαριών, αγγείων, κιόνων, σαρκοφάγων και άλλων αντικειμένων, ξεχωριστή θέση στα οποία κατέχουν οι άγκυρες. Ένα από τα πιο γνωστά ναυάγια είναι στα νερά της Κρήτης. Εκεί αναπαύεται από τον 17ο αιώνα το «Λατερέζ». Τα βασικά τεκμήρια των πολεμικών πλοίων εκείνης της εποχής είναι τα κανόνια.
Το υποβρύχιο Μουσείο της Περιστέρας ετοιμάζεται να ανοίξει σε λίγους μήνες τις πύλες του. Έως τότε, μπορεί να επισκεφθεί κανείς το κέντρο ενημέρωσης της Αλοννήσου. Εκεί τον περιμένει ένα ζευγάρι γυαλιά για να βυθιστεί στον μαγικό κόσμο των ναυαγίων χάρη σε μια εφαρμογή τρισδιάστατης αναπαράστασης. Η εικονική αυτή κατάδυση είναι η πρώτη γεύση μιας πραγματικότητας που σύντομα θα αποκτήσει σάρκα και οστά.
