Η θρυλική έπαυλη του μαικήνα των τεχνών Αλέξανδρου Ιόλα, στην Αγία Παρασκευή, λεηλατήθηκε, καταστράφηκε αλλά τώρα η τύχη της φαίνεται ότι αλλάζει, αφού ο δήμος Αγίας Παρασκευής αποφάσισε να την αγοράσει, να την επισκευάσει να τη μετατρέψει σε Μουσείο και χώρο πολιτισμού.
Τριάντα χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Ιόλα, αρκετοί που γνώριζαν την ύπαρξη της σπάνιας και ανυπολόγιστης αξίας συλλογής του, η οποία κάποτε αριθμούσε περισσότερα από 10.000 χιλιάδες έργα τέχνης, επιδόθηκαν σε ένα άνευ προηγουμένου πλιάτσικο.
Πίνακες του Πικάσο, του Ντε Κίρικο, έργα του Μιρό, σπάνιες εκδόσεις και 2.500 αρχαιότητες τις οποίες επαναπάτρισε, χάθηκαν εν μία νυκτί. Πολυτελή έπιπλα και αντικείμενα της βίλας, ακόμα και η ακριβή γκαρνταρόμπα του Αλέξανδρου Ιόλα, εξαφανίστηκαν. Κουφώματα, πολύτιμα πόμολα αποξηλώθηκαν, γλυπτοί διάκοσμοι αφαιρέθηκαν. Οι κληρονόμοι του πούλησαν την έπαυλη.
Ο Ιόλας δεν προόριζε τη βίλα απλά για σπίτι του, αλλά για ένα Μουσείο που θα φιλοξενούσε έργα και ανθρώπους από τον χώρο της παγκόσμιας τέχνης. Γι’ αυτό υπήρχαν δωμάτια με ξεχωριστό θέμα το καθένα, όπως το δωμάτιο Βυζαντινού πολιτισμού, το δωμάτιο του Άντι Γουόρχολ και άλλα.
Πόρτες και τα παράθυρα της μαρμάρινης βίλας που κάποτε ήταν τόπος συνάντησης των μεγαλύτερων ονομάτων της παγκόσμιας καλλιτεχνικής σκηνής, είναι σήμερα χτισμένα με τσιμεντόλιθους, προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω λεηλασία της. Ωστόσο, ακόμα, στο «λαβωμένο» κτήριο των 1600 τ.μ., υπάρχουν δείγματα της εκκεντρικής προσωπικότητας του ανθρώπου που τη δεκαετία του ’80 προκαλούσε με τις δηλώσεις του, εισπράττοντας βαριές κατηγορίες για έκλυτο βίο και σκάνδαλα.
Στον κήπο των επτά στρεμμάτων διασώζονται υστεροβυζαντινοί κίονες, αλλά και το πλακόστρωτο που επιμελήθηκε ο πρωτοπόρος αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης.
Λίγο πριν πεθάνει, η επιθυμία του να δωρίσει την αμύθητη συλλογή του από έργα τέχνης στο ελληνικό κράτος δεν εκπληρώθηκε ποτέ. Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε την προσφορά του και έτσι το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του χάθηκε. Το 1984, δώρισε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 47 έργα σύγχρονης τέχνης από την προσωπική του συλλογή, ενώ υποσχέθηκε να προσθέσει και άλλα στη δωρεά. Στις 8 Ιουνίου του 1987, ωστόσο, πέθανε σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης νικημένος από το AIDS και δεν πρόλαβε να εκπληρώσει το όνειρό του.
Στόχος του δήμου είναι κομμάτι του χώρου να αφιερωθεί στον Αλέξανδρο Ιόλα εκθέτοντας με τη βοήθεια του βιογράφου του, Νίκου Σταθούλη, σπάνιες φωτογραφίες, ηχητικά ντοκουμέντα και αλληλογραφία του με μεγάλα ονόματα της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής, ακολουθώντας τη διαδρομή της ζωής του Αλεξανδρινού συλλέκτη, που -αν και ξεκίνησε με το όνειρο να γίνει χορευτής- με τις γκαλερί του στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι και τη Ρώμη, κατέκτησε τον κόσμο της τέχνης. «Τον εαυτό μου δεν τον θεωρώ ούτε χορευτή, ούτε ηθοποιό, ούτε καλλιτέχνη, είμαι ο Ιόλας… πείτε με νταβατζή της τέχνης και τελείωσε», δήλωνε χιουμοριστικά ο εκκεντρικός συλλέκτης.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
