«Είμαστε παράξενοι οι άνθρωποι, από τη μια μας τρομάζουν τα φαντάσματα κι από την άλλη δεν αντέχουμε να μην μας κυνηγάνε…»· το κορυφαίο μυθιστόρημα της Έμιλυ Μπροντέ [1818-1848] καθηλώνει με την άγρια ποιητική του δύναμη, την ταραγμένη και σκοτεινή του ατμόσφαιρα και φωτίζει αριστοτεχνικά τις ρομαντικές αλλά και βίαιες πλευρές του απόλυτου-καταστροφικού έρωτα των ηρώων του.
Τα «Ανεμοδαρμένα ύψη», το μοναδικό έργο της Έμιλυ Μπροντέ, γράφτηκε όταν εκείνη ήταν μόλις 29 ετών, έναν μόλις χρόνο πριν πεθάνει, και αποτέλεσε σημείο αναφοράς και έμπνευσης για την Τέχνη, και ένα μυθιστόρημα-σταθμό στην αγγλική λογοτεχνία.
Ο Γιάννης Καλαβριανός διασκευάζει και σκηνοθετεί την ιστορία του θυελλώδους, παράφορου και καταδικασμένου έρωτα ανάμεσα στον Χήθκλιφ και την Κάθριν, ενός από τα πιο εμβληματικά και αντιφατικά ζευγάρια του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Ο έρωτάς τους δεν ξεπεράστηκε ποτέ, οδήγησε σε τρομερές πράξεις εκδίκησης, σημάδεψε δύο οικογένειες για πάντα και εξακολουθεί να συναρπάζει με τη δύναμή του, εκατομμύρια αναγνώστες εδώ και 200 χρόνια.
Ο Γιάννης Καλαβριανός μίλησε μαζί μας.
Τι είναι αυτό που σας έλκει στην Μπροντέ;
«Καταρχάς, η ίδια η ζωή της συγγραφέως. Υπήρξε μάλλον μοναχική, δεν κατάφερε να έχει κοινωνική ζωή ή να παραμείνει για μεγάλο διάστημα σε κάποια δουλειά. Τα “Ανεμοδαρμένα Ύψη” είναι το μοναδικό της μυθιστόρημα· αμέσως μετά, πέθανε. Οι πρώτες κριτικές για το βιβλίο δεν ήταν καλές. Στις ημέρες μας, ευτυχώς, έχει αναγνωριστεί η αξία του και βρίσκεται πάντα στις λίστες με τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το βάθος τού έργου δεν εξαντλείται σε μία ανάγνωση και ακόμη, σε αυτή τη δεύτερη εκδοχή, συνεχίζουμε να ανακαλύπτουμε καινούριες αρετές του».
Έχει το έργο κάποιες σύγχρονες αναφορές;
«Μα, αν δεν είχε, θα είχε ξεχαστεί από το 1847, οπότε και εκδόθηκε. Τα έργα που θεωρούνται “κλασικά”, δεν απέκτησαν τυχαία τον τίτλο τους και συνεχίζουν να συγκινούν εκατομμύρια αναγνώστες για πολλούς και διάφορους λόγους».
Άρα, μπορεί να συγκινεί και τους νέους;
«Οι νέοι δεν είναι ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων. Μπορεί να συγκινήσει όποιον είναι ανοιχτός στο να παρακολουθήσει μια ιστορία αγάπης και εκδίκησης. Η Μπροντέ έφτιαξε μια στέρεη κατασκευή, με εντυπωσιακή πλοκή και βαθείς, ενδιαφέροντες χαρακτήρες με πάθη και αδυναμίες. Δεν έφτιαξε ένα απλό ρομάντζο, όπως νομίζουν οι περισσότεροι, μάλλον επηρεασμένοι από τις κινηματογραφικές μεταφορές του βιβλίου. Δεν έχουμε μια απλή ιστορία αγάπης, αλλά ήρωες ευαίσθητους, παθιασμένους, αδύναμους, εκδικητικούς, που δεν διστάζουν να φτάσουν στα άκρα, για να κυνηγήσουν την ευτυχία τους. Και αυτά μας συγκινούν όλους».
Διακρίνετε, τα τελευταία χρόνια, κάποια στροφή προς το ανέβασμα μυθιστορημάτων; Υπάρχει μείωση της θεατρικής συγγραφής;
«Δεν έχω υπόψιν μου αντίστοιχα στατιστικά. Πάντα η λογοτεχνία αποτελούσε αφορμή για θεατρικές διασκευές. Επίσης, μην ξεχνάμε πως τα μυθιστορήματα δεν μεταφέρονται αυτούσια, αλλά ξαναγράφεται η θεατρική μεταφορά τους. Άρα, μιλάμε για εντελώς νέα έργα».
Στο σκηνοθετικό Σημείωμα για το ανέβασμα του έργου, μεταξύ άλλων, σημειώνετε: «Τα ζευγάρια του κραυγάζουν για αγάπη και ψάχνουν να ευτυχήσουν, χωρίς να διστάζουν να φτάσουν γι’ αυτό, στα άκρα»· ένα σχόλιό σας για τη μορφή του έρωτα στη σημερινή εποχή;
«Ο έρωτας θα είναι πάντα ο ίδιος. Οι άνθρωποι θα τον κυνηγάμε πάντα, θα ανυψωνόμαστε και θα τσακιζόμαστε από αυτόν. Οι τρόποι έκφρασης και, πιθανόν, οι διάρκειες να αλλάζουν· η ένταση, όμως, θα παραμένει πάντα η ίδια».
Με ποιο συναίσθημα θα θέλατε να φεύγουν οι θεατές από την παράστασή σας;
«Με το ίδιο που επιθυμούμε να φεύγουν πάντα. Πως παρακολούθησαν μια σοβαρή, καλοφτιαγμένη παράσταση, με συντελεστές που τους σεβάστηκαν και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Και, μακάρι, να αναζητήσουν να διαβάσουν το βιβλίο και να συνεχίσουν να πηγαίνουν στο θέατρο».
Επόμενα σχέδιά σας;
«Τον τελευταίο χρόνο γράφω μια κωμωδία και ελπίζω να την ολοκληρώσω σύντομα».
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση-Διασκευή-Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά: Γιάννης Θαβώρης
Συνεργάτης σκηνογράφος: Μαρία Καραθάνου
Kοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα, Ράνια Υφαντίδου
Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου
Φωτισμοί: Εβίνα Βασιλακοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη-Επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη
Διανομή με αλφαβητική σειρά: Γιώργος Γλάστρας (Χήθκλιφ), Ιωάννα Κολλιοπούλου (Κάθριν), Μαρία Κωνσταντά (Φράνσις), Αγγελική Λεμονή (Νέλυ), Γιώργος Μακρής (Έρτον), Χριστίνα Μαξούρη (Ισαβέλλα), Λυγερή Μητροπούλου (Κάθυ), Γιώργος Μπένος (Λίντον), Γιώργος Μπινιάρης (Ιωσήφ), Άγγελος Μπούρας (Χίντλεϋ), Δημήτρης Πασσάς (Έντγκαρ)
Ημέρες & ώρες παραστάσεων
Τετάρτη 19:00
Πέμπτη & Παρασκευή 20:30
Σάββατο 17:30 & 21:00
Κυριακή 19:00
