Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Σκηνοθετώντας για το θέατρο ένα από τα σημαντικότερα και πιο αγαπημένα παιδικά βιβλία του μεγάλου Γερμανού συγγραφέα Έριχ Κέστνερ, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί «μάστορας των μικρών μορφών» και «συγγραφέας – κλειδί της γερμανικής μεσοπολεμικής εποχής», ο σκηνοθέτης Λευτέρης Γιοβανίδης μάς μιλά για την παράσταση «Ο Εμίλ και οι ντετέκτιβ».
Σαν ένα αστυνομικό έργο για παιδιά, αυτή η γοητευτική ιστορία καταδίωξης, στην οποία οι καλές δυνάμεις του κόσμου, που αντιπροσωπεύονται από τα παιδιά, στρέφονται κατά των κακών, δηλαδή των ενηλίκων, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, σε ελεύθερη απόδοση της Μιμής Ντενίση, στο «Θέατρον» του «Ελληνικού Κόσμου».
Ο Λευτέρης Γιοβανίδης σκηνοθετεί τη μεγαλύτερη παιδική παραγωγή των τελευταίων ετών, ένα έργο – έκπληξη για τη διαχρονικότητα και την επικαιρότητά του, τρυφερό, συγκινητικό και, ταυτόχρονα, ξεκαρδιστικό, και μιλά για την παράσταση, για τα μηνύματά της και για τη δύσκολη εποχή μας.
Για τι μιλάει αυτό το αστυνομικό έργο για παιδιά;
Είναι μια ιστορία για την αθωότητα των παιδιών και τη δύναμη που αντλούν από αυτήν. Ένα παιδί έρχεται αντιμέτωπο με τη σκληρή πραγματικότητα μιας μεγαλούπολης και, με την πίστη του στο καλό, δηλαδή στον εαυτό του, αντιμετωπίζει το κακό και κερδίζει στο τέλος. Μόνο άμα έχεις πίστη σε σένα, μπορείς να κερδίσεις. Και να κερδίσεις με την ευρύτερη και ουσιαστικότερη έννοια του όρου. Δυστυχώς, ο δυτικός πολιτισμός μάς έχει γαλουχήσει στο να είμαστε μαχητές και να κυνηγάμε τη νίκη, αλλά, τις περισσότερες φορές, ξεχνώντας το βασικότερο αγαθό. Τον εαυτό μας. “Νίκη” είναι, όταν καταφέρνεις να έρθεις σε επαφή και αρμονία με σένα. Σε μια ανταγωνιστική κοινωνία, έχουμε γαλουχηθεί μονοσήμαντα στο τι σημαίνει “κερδίζω”, ξεχνώντας, όμως, τον τελικό αποδεκτή αυτής της νίκης. Γίνεται η νίκη αυτοσκοπός, χωρίς ουσία.
Ποια στοιχεία το καθιστούν διαχρονικό και επίκαιρο;
Ο Έριχ Κέστνερ θεωρείται ο σημαντικότερος Γερμανός συγγραφέας στα μυθιστορήματα για παιδιά. Έχει πάρει το βραβείο Άντερσεν, και δεν είναι τυχαίο ότι ο “Εμίλ και οι ντετέκτιβ»”, πέραν του ότι έχει παρουσιαστεί σε όλες τις κρατικές σκηνές της Ευρώπης, έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο τρεις φορές. Αυτό, για να έχει συμβεί και να συμβαίνει 88 χρόνια τώρα, σημαίνει ότι κάποια αξία θα έχει το έργο. Με απλό τρόπο και χωρίς ηθικολογίες, μιλάει για βασικά θέματα, που είναι πάντα διαχρονικά και επίκαιρα. Τη συνεργασία, την πίστη, την επιμονή, την υπομονή, την αγάπη, την ελπίδα, τον φόβο, το καλό και το κακό.
Πώς το προσεγγίζετε μέσα από τη σκηνοθετική σας ματιά;
Η παράστασή μας απευθύνεται σε όλη την οικογένεια. Είναι αυτό, που λένε οι Αμερικάνοι “family show”. Μια παράσταση που, ευχάριστα, μπορούν να τη δουν μικροί και μεγάλοι. Έχει βασιστεί πολύ στη χρήση multimedia, μιας και το “Θέατρον” του “Ελληνικού Κόσμου” έχει έναν υπερσύγχρονο εξοπλισμό, που σου δίνει πολλές δυνατότητες να δημιουργείς μαγικές εικόνες.
Πού διαδραματίζεται η ιστορία του Εμίλ και πώς εξελίσσεται;
Στο Βερολίνο του 1930. Την εποχή του Μεσοπολέμου. Μια χρυσή εποχή που έχει κρατηθεί στην παράστασή μας στα κοστούμια και στα σκηνικά, και, με τη βοήθεια των multimedia, μεταφερόμαστε στο τότε. Ο βασικός ήρωας της ιστορίας είναι ο μικρός Εμίλ. Ζει σε ένα μικρό χωριό, και η μητέρα του τού δίνει χρήματα να τα πάει στη γιαγιά του, που ζει στη μεγαλούπολη, το Βερολίνο. Ο μικρός φεύγει με το τραίνο για Βερολίνο, κι εκεί ξεκινάει όλη η περιπέτεια. Η συνέχεια… επί σκηνής.
Πόσο σημαντικό είναι το παιδικό θέατρο για τη διάπλαση του εύπλαστου χαρακτήρα των παιδιών;
Βασικότατο. Και χαίρομαι πολύ που η παιδική σκηνή στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, έχει εξελιχθεί πολύ. Και ποιοτικά πια, υπάρχουν πολύ καλές παραστάσεις να δει κάποιος. Πρέπει να βοηθάμε την ανάπτυξη της φαντασίας των παιδιών. Το θέατρο απελευθερώνει τη σκέψη τους. Βλέπουν άλλα πράγματα, από ό,τι μπορούμε να δούμε εμείς. Σαν να ακούν άλλες συχνότητες, που εμείς πια δεν μπορούμε να ακούσουμε.
Τι επιχειρεί να αναδείξει η παράσταση, ιδιαίτερα στη δύσκολη εποχή που διανύουμε;
Για τα παιδιά, δεν υπάρχει δύσκολη εποχή ή εύκολη. Υπάρχει η πραγματικότητα του τώρα. Δεν έχουν να συγκρίνουν και, πιθανά, δεν πέφτουν στην παγίδα της ωραιοποίησης. Οπότε, έχουν ένα καθαρό μάτι και θέλουν μόνο να περάσουν καλά. Κι αν δεν περνάνε καλά, φαίνεται. Γι’ αυτό, τα παιδιά είναι δύσκολοι θεατές. Εμείς οφείλουμε τώρα, πέρα από το να περάσουν καλά, να είναι και δημιουργικά. Το κείμενο του Κέστνερ έχει ένα έξυπνο εύρημα, που παρουσιάζει τη μάχη του κακού με το καλό, αλλά το βασικό, για το οποίο η παράσταση μιλάει ουσιαστικά στα παιδιά, πέρα από το κοινότυπο “το καλό κερδίζει πάντα”, είναι η αξία της συνεργασίας. Μόνο αν μάθουμε να συνεργαζόμαστε και να συνυπάρχουμε, ακόμα και να διαφωνούμε δημιουργικά, θα καταφέρουμε, αυτήν τη δύσκολη κατά τα άλλα εποχή, να επιβιώσουμε. Και εύχομαι, σε μια χώρα που έχουμε πολλά “καλά” και ως χώρα και ως λαός, αλλά, δυστυχώς, η συνεργασία δεν είναι το ατού μας, η νέα γενιά που έρχεται να το αλλάξει αυτό.
Ταυτότητα παράστασης
Ελεύθερη απόδοση: Μιμή Ντενίση, σκηνοθεσία: Λευτέρης Γιοβανίδης, σκηνικά: Αθανασία Σμαραγδή, κοστούμια: Παναγιώτα Κοκκορού, χορογραφίες: Ζωή Χατζηαντωνίου, φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας, επεξεργασία εικόνας & βίντεο: Νίκος Δημητριάδης, επιμέλεια μουσικής: Ιάσων Τριανταφυλλίδης, βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Οικονομίδη, βοηθός σκηνογράφου: Γιώργος Θεοδοσίου, παραγωγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Παίζουν: Αντώνης Λουδάρος, Ναταλία Δραγούμη, Νεφέλη Ορφανού, Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Αλέξανδρος Καλπακίδης, Γιώργος Μακρής. Πάνος Αγαζάντε, Τάσος Κοντογιώργας, Φώτης Κουτρουβίδης, Μαριάννα Μαυριαννού, Δήμητρα Μπακαλγιάννη, Βίκυ Μπόλοση, Λίνα Πρίντζου, Δώρα Χουρσανίδου.
Πληροφορίες
Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»: Πειραιώς 254 – Ταύρος, τηλ.: 212 2540000. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο: 14:45, Κυριακή: 11:30 και 14:45, καθημερινές για σχολεία. Διάρκεια παράστασης: 1 ώρα και 30 λεπτά (με διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 13 ευρώ (πλατεία), 11 ευρώ (θεωρείο), οικογενειακό 4 ατόμων: 45 ευρώ (πλατεία), 40 ευρώ (θεωρείο), προβλέπεται ειδική τιμή για ομαδικές κρατήσεις, σχολικές παραστάσεις: 7 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία «Ελληνικού Κόσμου», εκδοτήριο Ticketservices: Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσμαζόγλου), τηλεφωνικά: 212 2540300, ηλεκτρονικά: viva.gr.
