Με στόχο να φτιάξει, μέσω των γλυπτών του, πύλες που θα οδηγούν τους θεατές στην αναζήτηση και τη σύνδεση με κάτι ξένο, ο εικαστικός Τάσος Νυφαδόπουλος παρουσιάζει την πρώτη του ατομική έκθεση, με τίτλο «Μπλε – Είναι κάτι ξένο», η οποία παρουσιάζεται στη γκαλερί Artower Agora.
Στην έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 30 Δεκεμβρίου, παρουσιάζονται 15 έργα της σειράς γλυπτών «Μπλε» του Τάσου Νυφαδόπουλου, τα οποία επικεντρώνονται στη σύνδεση μεταξύ της ανθρώπινης ψυχής και του σύμπαντος και έρχονται αντιμέτωπα με θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη φύση του ανθρώπου.
«Γιατί, μέσω της αναζήτησης, μπορεί να επέλθει η ανέλιξή μας»
Μιλώντας μας για τον τίτλο της έκθεσης «Μπλε – Είναι κάτι ξένο», ο Τάσος Νυφαδόπουλος εξηγεί: «Ένα βράδυ, ήμουν με φίλους στο εργαστήριό μου και είχαμε παραγγείλει φαγητό. Όταν έφτασε η παραγγελία, ένας από την παρέα ζήτησε σε αυτόν που την έφερε να περάσει μέσα και τον ρώτησε πώς του φαίνεται ένα από τα γλυπτά μου. Ο άνθρωπος, που, πρώτη φορά ερχόταν στο εργαστήριο, το κοίταξε και είπε: “Είναι κάτι ξένο”.
Πέραν αυτού του ανθρώπου, πολλοί μου έχουν πει ότι βλέπουν στα έργα μου κάτι νέο. Σκοπός των γλυπτών της έκθεσης είναι να ταξιδέψουν τους θεατές σε μια άλλη πραγματικότητα, φέρνοντάς τους πιο κοντά στην Πηγή τους. Οραματίζομαι τα γλυπτά μου να ωθήσουν τους θεατές στην αναζήτηση του κάτι ξένου, γιατί, μέσω της αναζήτησης, μπορεί να επέλθει η ανέλιξή μας».
Ξένο προς κάθε γήινη κατάσταση
Η έκθεση αποσκοπεί στο να καλέσει τους θεατές να νιώσουν και να δουν μία άλλη πραγματικότητα, να δουν κάτι ξένο. Ξένο προς κάθε γήινη κατάσταση. Ξένο προς την αντίληψη ότι κάθε άνθρωπος αποτελεί μία μονάδα και ότι έχει περιορισμένες δυνατότητες. Σκοπός των γλυπτών είναι να παρασύρουν τους θεατές να αφήσουν τη σκέψη τους και τα συναισθήματά τους ελεύθερα, φέρνοντάς τους πιο κοντά στην πραγματική τους φύση, στην πηγή τους.
Τα γλυπτά της σειράς αποτελούνται από μορφές, που απεικονίζουν διάφορες ψυχικές καταστάσεις, τις οποίες μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος. Μέσα από τη χρήση του μπλε χρώματος, γίνεται σαφές ότι ο καλλιτέχνης δεν στοχεύει να απεικονίσει τον καθημερινό άνθρωπο, αλλά κάτι άυλο, τις ψυχές των ανθρώπων. Το μπλε των γλυπτών μάς παραπέμπει σε κάτι εξωτικό, μυστηριακό, στην αναζήτηση του κάτι ξένου. Η προσθήκη του χρυσού ανάγει την κάθε ανθρώπινη ψυχή σε κάτι ιερό, ανυπέρβλητο, προβάλλοντας φως και εσωτερική δύναμη.
Τα υλικά κατασκευής (ανθρακονήματα, υαλοϋφάσματα, ρητίνες) παίζουν καθοριστικό ρόλο, τόσο για τη φόρμα, όσο και για το νόημα των γλυπτών. Ο καλλιτέχνης, σκόπιμα, χρησιμοποιεί σύγχρονα βιομηχανικά υλικά, που είναι το προϊόν της κοινωνίας μας, καθώς τα γλυπτά του αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της κοινωνίας μας και του εξωκοσμικού.
Το βαθύ μπλε στη γλυπτική του Τάσου Νυφαδόπουλου
Ο αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δημήτρης Παυλόπουλος, σημειώνει για την έκθεση: «Όπως έγραφε ήδη, τη δεκαετία του 1910, ένας από τους δυναμικότερους εικαστικούς καλλιτέχνες της Αφαίρεσης, ο Wassily Wassilyevich Kandinsky (1866 – 1944), το μπλε, το τυπικά ουράνιο χρώμα, όταν βυθιστεί στο μαύρο, παρηχείται σαν μη ανθρώπινη θλίψη, και αυτό συνιστά απέραντη εμβάθυνση στις σοβαρές καταστάσεις, στις οποίες δεν υπάρχει και δεν μπορεί οπωσδήποτε να υπάρξει τέλος (Über das Geistige in der Kunst, Μόναχο 1912 – ελληνική μετάφραση: “Για το Πνευματικό στην Τέχνη” μετάφραση: Μηνάς Παράσχης, πρόλογος: Δημήτρης Δεληγιάννης, εισαγωγή: Victor Ieronim Stoichiță, Αθήνα 1981).
Φαίνεται ότι ο αυτοδίδακτος νέος γλύπτης Τάσος Νυφαδόπουλος (1992) αποδέχεται τις παραπάνω σκέψεις του μεγάλου Ρώσου δημιουργού. Γνωστός, άλλωστε, από τη μνημειακής κλίμακας συμβολική εγκατάστασή του, “Κρίση”, η οποία εντάχθηκε το 2015 σε χώρο στη λεωφόρο Βουλιαγμένης 602, το πρώτο δημόσιο έργο που αναφερόταν κριτικά στις οδυνηρές οικονομικές – κοινωνικές συνθήκες, τις οποίες βίωνε και εξακολουθεί να υφίσταται η χώρα μας, ήταν επόμενο να επεκτείνει τον προβληματισμό του και σε κοσμική διάσταση.
Έτσι, στα πρόσφατα έργα του με υλικά της σύγχρονης βιομηχανικής τεχνολογίας (ανθρακονήματα, υαλοϋφάσματα, ρητίνες), ανιχνεύει, μέσα από το μπλε χρώμα, τη διάρρηξη της σχέσης του ανθρώπου με το σύμπαν. Η προσθήκη του χρυσού δίνει στις προσπάθειές του πιο κατανυκτική, σχεδόν μεταφυσική χροιά – ας θυμηθούμε μόνον εδώ τον πρώιμο καίριο συνδυασμό των δύο χρωμάτων, του μπλε και του χρυσού, σε εικόνες του δεύτερου μισού του 6ου αιώνα με εγκαυστική από τη Μονή Σινά, καθώς και σε ψηφιδωτά του τέλους του 11ου αιώνα από τη Μονή Δαφνίου.
Θέλει να δείξει πως ο καλλιτέχνης μπορεί, αλλά και οφείλει να καταθέσει τη δική του μαρτυρία, να γίνει μάρτυρας (η λέξη με τη διπλή έννοιά της: τη νομική και τη θρησκευτική). Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το ανθρακόνημα και το υαλοΰφασμα, όταν χρησιμοποιούνται, καλύπτουν τα μάτια των μορφών του, σαν να υπαινίσσονται με αυτό τα σχετικά όρια που διαθέτουμε για να αισθανόμαστε, ενώ τα κλειστά μάτια τους δείχνουν ότι όλοι οφείλουμε να βλέπουμε πέρα από τα οποιαδήποτε κοινωνικά φίλτρα, να βλέπουμε με την ψυχή μας – “πάντα ανοιχτά, πάντ’ άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου” ζητούσε ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στους “Ελεύθερους Πολιορκημένους” του. Άλλος ρόλος του ανθρακονήματος σε ορισμένα έργα του είναι να καταδείξει την αφόρητη πίεση της ψυχής του κατακλυσμένου από αρνητικά συναισθήματα ανθρώπου, τα αδιέξοδα, που δεν του επιτρέπουν να συνδεθεί με την πρωταρχική αφετηρία του, την ίδια τη φύση.
Ο ιστορικός Michel Pastoureau (1947), στο πάντοτε θεμελιώδες για τη μελέτη του μπλε χρώματος βιβλίο του, “Bleu. Histoire d’une couleur”, Παρίσι 2000, 2002 (ελληνική μετάφραση: “Μπλε. Η ιστορία ενός χρώματος”, μετάφραση και επιστημονική επιμέλεια: Άννα Καρακατσούλη, Αθήνα 2004), καταλήγει ότι, από το τέλος του 15ου αιώνα, το πράσινο παραχωρεί σταδιακά τη θέση του στο προδρομικό χρώμα του μπλε για το υγρό στοιχείο, με αποτέλεσμα να γίνει πλέον, εφεξής, όχι τυχαία, το τελείως ψυχρό μπλε το σύμβολο και το πιο αγαπημένο χρώμα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών.
Τα έργα του Τάσου Νυφαδόπουλου, στην έκθεση αυτή, λειτουργούν ως προς τον εμπερίστατο άνθρωπο του καιρού και του τόπου μας, με ομοιοπαθητικό, μάλλον, τρόπο: το ψυχρό μπλε της σημερινής κοινωνίας μας μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσα από τη δύσκολη, κάποτε δραματική, υπέρβασή του και με την προσθήκη της άλω, του φωτοστέφανου, του χρυσού».
Πληροφορίες
Γκαλερί Artower Agora: Αρμόδιου 10, Βαρβάκειος πλατεία – Αθήνα, τηλ.: 210 3246100. Ωράριο λειτουργίας έκθεσης: Τετάρτη – Παρασκευή: 17:00 – 21:00, Σάββατο και Κυριακή: 11:00 – 19:00 και οποιαδήποτε άλλη μέρα ή ώρα, κατόπιν ραντεβού.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
