Από την έντυπη έκδοση
Tης Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Η «σκυτάλη» για τη βιώσιμη ανάπτυξη περνά στις πόλεις, όπως ανέδειξαν οι συμμετέχοντες στο 2ο Συνέδριο Εταιρικής Υπευθυνότητας και Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ναυτεμπορικής (στις 29/5/2019), που τόνισαν ότι η Ατζέντα 2030 αναδεικνύει την τοπική αυτοδιοίκηση σε ρυθμιστή όχι μόνο της αστικής βιωσιμότητας, αλλά και της επίτευξης των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) με βάση την εθνική προτεραιοποίηση.
Στο πλαίσιο αυτό καινοτομία, «έξυπνη» και «πράσινη» οικονομία, σε συνδυασμό με νέες τεχνολογίες και δυνατότητες που δημιουργεί η μετάβαση στη βιοοικονομία προοιωνίζονται ευκαιρίες που δεν πρέπει να πάνε χαμένες στα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό, οι νέοι πολιτικοί ηγέτες -μετά από μια σειρά εκλογικές αναμετρήσεις σε ευρωπαϊκό, εθνικό καθώς και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης- καθώς και οι επιχειρήσεις και οι πολίτες πρέπει να συνεργαστούν με στόχο την προετοιμασία της χώρας για το μέλλον, όπως προκύπτει από τις ενδεικτικές απόψεις που παρατίθενται παρακάτω:
Νίκος Τράντας, προϊστάμενος Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
«Σε συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ και με τα υπουργεία κάναμε μία επιλογή και από τους 232 δείκτες του ΟΗΕ επιλέξαμε 89 και επιπλέον 71 από τη Eurostat φθάνοντας σε σύνολο 160 (ή 146 διότι υπάρχουν επικαλύψεις). Αυτοί ενσωματώνονται στην υπό κατάρτιση εθνική στρατηγική 2030».
Μαρία Αλεξίου, πρόεδρος Δ.Σ. CSR HELLAS, μέλος Δ.Σ., CSR Europe, διευθύντρια ΕΚΕ Όμιλος ΤΙΤΑΝ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ Α.Ε.
«Έχουμε χάσει χρόνο… Για τους πολίτες αυτής της χώρας η αλλαγή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Επίσης το ζητούμενο είναι να έχουμε την παιδεία και την ωριμότητα να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία, τους δείκτες και την τεχνογνωσία που υπάρχει μαζί και όχι ο καθένας μόνος του… Μόνο μέσα από τη διαφάνεια, θα χτίσουμε το επίπεδο εμπιστοσύνης που χρειαζόμαστε για να προωθήσουμε συνεργασίες. Γι’ αυτό, σε επίπεδο δικτύου και σε επίπεδο επιχείρησης πολλά χρόνια τώρα δουλεύουμε πάνω στο θέμα του τι στοιχεία/πληροφορίες είναι απαραίτητο/υποχρεωτικό να δημοσιοποιούνται και στις οποίες θα πρέπει να έχει εύκολη πρόσβαση όχι μόνο κάθε μέτοχος ή επενδυτής αλλά κάθε πολίτης… Δεν έχει γίνει κατανοητό από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων που είναι υπόχρεες βάσει του ελληνικού νόμου να δημοσιοποιούν αυτά τα στοιχεία. Θα έπρεπε περίπου 12.000 επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν αυτό το θεσμικό πλαίσιο προς όφελός τους. Γιατί αν δεν δημοσιοποιήσουν αυτά τα στοιχεία που προβλέπει ο νόμος δεν θα έχουν καμία δυνατότητα στο μέλλον να ζητήσουν δάνειο, νέες επενδύσεις ή να ενταχθούν στο χρηματιστήριο. Θα αποκλείονται!».
Δημήτρης Αποστολίδης, διευθυντής, Υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου, Κλιματικής Αλλαγής & Βιώσιμης Ανάπτυξης, Διαχείρισης Κινδύνων, KPMG.
«Ο δήμος του Γκέτεμποργκ το 2013 εξέδωσε το πρώτο πράσινο ομόλογο, Green Bond, το οποίο από τη μετέπειτα χρήση του αποδείχθηκε ουσιαστικά sustainability bond (χρησιμοποιήθηκε για υποδομές, πεζοδρόμια, ποδηλατόδρομους…). Το 2017 ο δήμος του Cape Town στη Νότια Αφρική έδωσε πόρους για τη διαχείριση υδάτινων πόρων και αστικών λυμάτων. Και ο δήμος της Μαδρίτης έχει φτιάξει ένα framework για να εκδώσει ομόλογο… Είναι απαραίτητο όμως σύστημα εσωτερικού ελέγχου, κώδικας ηθικής συμπεριφοράς, διαδικασίες, πολιτικές, επιχειρησιακά σχέδια, οικονομικά αποτελέσματα από όλους τους δήμους για να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη στους υποψήφιους επενδυτές».
Ηλίας Σαββάκης, χημικός μηχανικός, MBA, MSc, γενικός γραμματέας Δήμου Αγίου Δημητρίου Αττικής
«Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση ενός απολογισμού, στηριζόμενος στη μεθοδολογία του GRI… Το κλειδί όμως είναι η δέσμευση της διοίκησης. Εάν η δήμαρχος, η κυρία Μαρία Ανδρούτσου, δεν πίστευε ότι αυτή η προσπάθεια θα έφερνε οφέλη στην ίδια, στους πολίτες, σε όλους τους stakeholders, δεν θα είχε επιτυχία το εγχείρημα και δεν θα εκδίδαμε τώρα τον δεύτερο απολογισμό μας».
Ιριάννα Λιανάκη-Δεδούλη, υπεύθυνη Ερευνητικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, έδρα UNESCO για την Προοπτική Διερεύνηση, ΙΤΕ/Δίκτυο ΠΡΑΞΗ
«Το μέλλον δεν είναι προκαθορισμένο… όμως κάνουμε προοπτική διερεύνηση για να προετοιμαστούμε. Η προοπτική διερεύνησης έχει μεθόδους και διαδικασίες όπως το orizon scanning, όπου ψάχνουμε να βρούμε σήματα τα οποία έχουν τη δυναμική να εξελιχθούν σε τάσεις ή να δούμε την κατεύθυνση, την ένταση στο μέλλον υπαρχουσών τάσεων, να ψάξουμε για τις αβεβαιότητες στο μέλλον ή για λευκούς ελέφαντες, για προβλήματα τα οποία επιλέγουμε να αγνοούμε αλλά στο μέλλον θα είναι εκεί και θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις. Είναι το scenario planning, transformative scenario planning, είναι συμμετοχικές διαδικασίες που πιστεύω ότι μπορούν να συμβάλουν και στο στόχο (17) της συνεργασίας».
Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, διευθύνων σύμβουλος, Aldemar Resorts.
«Ο κλάδος της φιλοξενίας μπορεί να γίνει “φάρος” – να επηρεάσει με τη δραστηριότητά του τον επισκέπτη, τον εργαζόμενο, την κοινωνία. Εμείς ξεκινήσαμε το 1997 με την πρώτη τράπεζα αίματος εθνικά… Τότε, δημιουργούσα εργαλεία υπέρ του εργαζόμενου ώστε ο διάλογος να μη γίνεται αποκλειστικά γύρω από τον μισθό… Αυτή είναι μια ευθύνη που μπορεί να πάρει η τοπική επιχείρηση με την προϋπόθεση ότι της αναγνωρίζουμε τον ρόλο να σηκώσει την κοινωνία πάνω από το επίπεδο στο οποίο λειτουργεί σήμερα και στη συνέχεια σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση να βάλει κανόνες για τον πολίτη και τον επισκέπτη. Ο Καζαντζάκης το είπε ωραία: Να αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γη… Αν δεν σωθεί, εγώ φταίω. Η λογική είναι: δώστε μας την ευθύνη και δώστε μας και το κίνητρο να είμαστε υπεύθυνοι. Υπάρχει μία παγκόσμια τάση: pay as you throw, που σημαίνει αν ρυπαίνω να πληρώνω».
Το κυκλικό μοντέλο
Βασίλης Λιόγκας, ειδικός συνεργάτης-σύμβουλος του αν. υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας
«54 εκατ. ευρώ έχει πληρώσει η χώρα μας έως τώρα για τους ΧΑΔΑ που ήταν 3.036 το 2005, 273 το 2015 και σήμερα είναι 14… Βέβαια η κυκλική οικονομία δεν είναι ανακύκλωση… εμπεριέχεται αλλά με την ανακύκλωση καταστρέφουμε τις πρώτες ύλες και την ενέργεια που χρησιμοποιήθηκε για να παραχθεί πρωτογενώς το υλικό και το 80% των πόρων θάβονται… Η χώρα μας έχει εκπονήσει εθνική στρατηγική με 34 δράσεις, που επεκτείνονται σε τέσσερα επίπεδα: το επίπεδο των κανονιστικών ρυθμίσεων, το επίπεδο των οικονομικών κινήτρων και των χρηματοδοτήσεων, το επίπεδο της ανταλλαγής γνώσης, τεχνογνωσίας και εμπειρίας και θετικών πρακτικών και το επίπεδο διακυβέρνησης της διοίκησης όλου αυτού του σχήματος».
Κωνσταντίνα Κοτταρίδη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πειραιώς, διευθύντρια, Εργαστήριο Βιοοικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Διευθύντρια ΔΠΜΣ στη Βιοοικονομία
«Για να μεταλλαχθεί το οικονομικό και το παραγωγικό μοντέλο της χώρας δεν χρειάζονται μόνο χημικοί μηχανικοί. Πρέπει να συνεργαστούν όλες οι επιστήμες. Χρειάζεται διατομεακότητα, διαπανεπιστημιακότητα προκειμένου αυτά τα πράγματα να μπορούν να εμπεδωθούν στην κοινωνία».
Σίσσυ Ηλιοπούλου, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων & Επικοινωνίας της Coca-Cola για Ελλάδα, Κύπρο & Μάλτα
«Το Zero waste future είναι ένα πρόγραμμα που θέλει να σηματοδοτήσει την κατεύθυνση στο μέλλον σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ένας κόσμος χωρίς απορρίμματα είναι εφικτός με τη συνεργασία όλων… Επιλέξαμε τον Δήμο της Θεσσαλονίκης γιατί είναι ένας δήμος πιο ψηλά από τον μέσο όρο των δήμων σε ποσοστά ανακύκλωσης, είναι ανοιχτός στη συνεργασία τόσο με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και με άλλους φορείς, είναι δίπλα στη θάλασσα, έχει νέους ανθρώπους, πανεπιστήμια, ανεπτυγμένο κλάδο μαζικής εστίασης… κι επιπλέον είναι ήδη μέρος του παγκόσμιου προγράμματος για τις 100 πιο ανθεκτικές πόλεις».
Ράνια Σουλάκη, διευθύντρια Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ
«Στον τομέα της διύλισης μέχρι τώρα είχαμε την εισαγωγή του αργού, τη διύλιση, τα προϊόντα, τα απόβλητα και την απόρριψή τους. Πλέον ανακτούμε απόβλητα, δημιουργούμε νέες πρώτες ύλες που επαναχρησιμοποιούνται είτε στα δικά μας εργοστάσια είτε σε άλλες βιομηχανίες… Επίσης, ανάλογα με το διυλιστήριο ένα 35%-40% της ενέργειας που χρησιμοποιείται είναι από ιδιοπαραγόμενη ενέργεια. Με τα στοιχεία του 2017 (ακόμα δεν έχουμε ολοκληρώσει τα απολογιστικά του 2018) είχαμε μία μείωση 17,5% στην κατανάλωση νερού και 24% περίπου στην επαναχρησιμοποίησή του. Και στα στερεά απόβλητα έχουμε επαναχρησιμοποίηση – ανακύκλωση, ανάκτηση και επεξεργασία του 80% των στερεών αποβλήτων… με στόχο τα επόμενα χρόνια αυτό να πάει στο 85%. Και βεβαίως ανάκτηση έχουμε και στα πετρελαιοειδή απόβλητα όπου πολλά χρησιμοποιούνται και σε άλλες βιομηχανίες».
Δημήτρης Λιανός, αντιδήμαρχος Τουρισμού Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
«Αντικαταστήσαμε τον ΧΑΔΑ που υπήρχε στη Δονούσα. Μεταφέρουμε τα απορρίμματα στο ΧΥΤΑ της Νάξου και από πέρυσι ξεκινήσαμε πιλοτικά με το Πολυτεχνείο εγκατάσταση container ειδικού για τα ανακυκλώσιμα υλικά τα οποία μεταφέρονται στη μονάδα της Νάξου και επαναπροωθούνται στην Αθήνα».
