Στην εκ νέου διάθεση του φάσματος στα 900 MHz και 1.200 MHz προς τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας προχωρά το επόμενο διάστημα το Δημόσιο, μέσω της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Η διαδικασία θα ξεκινήσει με δημόσια διαβούλευση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν η ζήτηση για το συγκεκριμένο φάσμα υπερβαίνει τη διαθέσιμη χωρητικότητα. Οι Cosmote, Vodafone και Nova είχαν καταβάλει το 2011 συνολικά 380,534 εκατ. για το φάσμα που τώρα επαναδιατίθεται, με τις άδειες χρήσης να λήγουν το 2027.
Το ενδιαφέρον της υπόθεσης επικεντρώνεται στο αν η διαδικασία θα περιοριστεί στην εξασφάλιση εσόδων για το κρατικό ταμείο ή αν θα δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη των δικτύων και στις επενδύσεις που τη συνοδεύουν. Το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό: Η Ευρώπη παραμένει πίσω στους στόχους της για το 2030, τόσο στην εγκατάσταση δικτύων 5G και οπτικών ινών, όσο και στις ταχύτητες σύνδεσης και την κάλυψη, σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ασία. Το επενδυτικό κενό για την επίτευξη αυτών των στόχων υπολογίζεται σε περίπου 200 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της έκθεσης Ντράγκι.
Καθοριστικής σημασίας για τη νέα διάθεση του φάσματος θα είναι οι παράμετροι που θα οριστούν, δηλαδή, οι τιμές εκκίνησης (reserve prices) — οι οποίες θα καθοριστούν από την ΕΕΤΤ, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση — η διάρκεια των δικαιωμάτων, ο τρόπος πληρωμής, οι υποχρεώσεις κάλυψης και τα κίνητρα ταχύτερης ανάπτυξης των δικτύων.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βρίσκεται υπό διαμόρφωση το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, το Digital Networks Act (DNA), το πρώτο σχέδιο του οποίου αναμένεται να δημοσιευτεί τον Δεκέμβριο. Ένα από τα κεντρικά του θέματα αφορά ακριβώς τη διάθεση φάσματος. Το white paper που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έναρξη της σχετικής διαβούλευσης, αλλά και οι συζητήσεις που ακολούθησαν, προκρίνουν μακρύτερη διάρκεια ισχύος των δικαιωμάτων, χαμηλότερο κόστος απόκτησης και έμφαση στη γρήγορη ανάπτυξη των δικτύων, με στόχο τη δημιουργία ενός πιο φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μεταξύ των επιλογών που εξετάζονται περιλαμβάνονται άδειες μεγάλης διάρκειας — ακόμη και 40 ετών ή αορίστου χρόνου — χαμηλές τιμές εκκίνησης και ευέλικτα σχήματα πληρωμής. Χώρες όπως η Κίνα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν εκχωρήσει το φάσμα για το 5G μέσω απλής διοικητικής διαδικασίας, χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, ενώ πρόσφατα η Ρυθμιστική Αρχή της Βρετανίας (Ofcom) κινήθηκε επίσης προς μια διαδικασία πιο φιλική για επενδύσεις.
Στην Ελλάδα, η πιο πρόσφατη απονομή φάσματος — εκείνη για το 5G το 2020 — έχει αναγνωριστεί από την ΕΕ και διεθνώς ως ιδιαίτερα αποτελεσματική. Η διαδικασία αυτή οδήγησε σε κάλυψη με δίκτυα 5G πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ακόμη και σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές. Αυτό αποδίδεται στις επιλογές που υιοθετήθηκαν τότε, όπως η διάθεση όλων των ζωνών φάσματος για 5G στην ίδια δημοπρασία, οι λογικές τιμές εκκίνησης, η μη δέσμευση φάσματος για νεοεισερχόμενους και η δυνατότητα αποπληρωμής σε πολλές ετήσιες δόσεις, με προκαταβολή μόλις 30% του κόστους.
Στόχος της επικείμενης διαβούλευσης της ΕΕΤΤ είναι να διαπιστωθεί εάν υπάρχει ενδιαφέρον που υπερβαίνει το διαθέσιμο φάσμα — είτε από νέους παίκτες, όπως η ΔΕΗ που έχει εισέλθει στην αγορά τηλεπικοινωνιών (αν και προς το παρόν δεν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις ότι θα μπει σε αυτή τη διαδικασία), είτε από τους υφιστάμενους παρόχους που ενδέχεται να επιδιώξουν μεγαλύτερο μερίδιο φάσματος.
Αν δεν υπάρξουν νέοι ενδιαφερόμενοι και οι τρεις πάροχοι δεν διεκδικήσουν επιπλέον φάσμα πέραν αυτού που ήδη κατέχουν, δεν θα πραγματοποιηθεί δημοπρασία και η διάθεση θα γίνει στην τιμή εκκίνησης που θα οριστεί. Διαφορετικά, θα προκηρυχθεί δημοπρασία. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διαβούλευση θα προβλέπει ως πρώτο βήμα μια δεσμευτική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
