Πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα της Καινοτομίας σε επίπεδο ΝΑ Ευρώπης φιλοδοξεί να διαδραματίσει η Βόρεια Ελλάδα, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, με μια σειρά από σχετικά Τεχνολογικά Πάρκα, Ζώνες Καινοτομίας και συναφείς φορείς που περνούν πλέον στη φάση της υλοποίησης, αξιοποιώντας επί το πλείστον πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αλλά και ιδιωτικά κεφάλαια.
«Ναυαρχίδα» του εγχειρήματος είναι φυσικά το “Thess INTEC”, το Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς που αδειοδοτήθηκε πλήρως πρόσφατα με σχετική ΚΥΑ και σύμφωνα με τη διοίκησή του μέχρι το τέλος του 2025 αναμένεται να έχουν εκδοθεί οι οικοδομικές άδειες για να μπουν μπουλντόζες στις αρχές του 2026, με στόχο να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα υποδομών (νερό, ρεύμα, αντιπλημμυρικά, δρόμοι κ.ο.κ,) εντός του 2026 και να λειτουργήσει το Πάρκο μέχρι το τέλος του 2027.
Το project θα υλοποιηθεί σε έκταση 760 στρεμμάτων στην περιοχή της Περαίας, την οποία έχει παραχωρήσει η Αλεξάνδρια Ζώνη Καινοτομίας (ΑΖΚ) με δικαίωμα χρήσης επιφάνειας διάρκειας 99 ετών και από το φθινόπωρο του 2024 έχουν ξεκινήσει εργασίες χωματουργικές-προπαρασκευαστικές (επιχωματώσεις, κατεδαφίσεις παλαιών κτισμάτων κ.ο.κ.). Έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 34 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω των καθυστερήσεων στις αδειοδοτήσεις εκτιμάται ότι θα χαθούν τα 17 από τα εν λόγω 34 εκατ. ευρώ αλλά υπάρχει δέσμευση του υπουργείου Ανάπτυξης για αναπλήρωσή τους από εθνικούς πόρους, ενώ άλλα 20 εκατ. είναι ήδη δεσμευμένα από τον ιδιωτικό τομέα.
Μετά την πρόσφατη ΚΥΑ για την πλήρη αδειοδότηση του Πάρκου, έχει επιλεγεί προτιμητέος ανάδοχος για την κατασκευή της πρώτης φάσης των υποδομών η εταιρεία ΑΒΑΞ μέσω της θυγατρικής της ΕΤΕΘ, ενώ επίσης έχει συναφθεί στρατηγική συνεργασία του Thess INTEC με την EY Ελλάδος και την European Innovation Solutions S.A (πρώην Ευρωσύμβουλοι ΑΕ) για την προσέλκυση κορυφαίων επενδυτών και ενοίκων στις εγκαταστάσεις του. Επίσης έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αμερικανική πολυεθνική αλυσίδα για το ξενοδοχείο που προβλέπεται να περιλαμβάνει το project και τρέχουν διμερείς συζητήσεις με funds που ενδιαφέρονται για μεγάλο μέρος του Πάρκου.
Δυναμικό «παρών» θα δώσει επίσης στο Thess INTEC το ΕΚΕΤΑ (Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης) με την ανέγερση εγκαταστάσεων 11.000 τ.μ., με δυνατότητα επέκτασης για επιπλέον 5.000 τ.μ. Η συνολική χρηματοδότηση ανέρχεται σε 34 εκατ. ευρώ – εκ των οποίων τα μισά προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα υπόλοιπα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ το ίδιο το Κέντρο συνεισφέρει και 10 εκατ. ευρώ από ίδια κεφάλαια. Ταυτόχρονα, το ΕΚΕΤΑ δημιουργεί μια σειρά από νέες ερευνητικές υποδομές, όπως το μεγάλο πρότυπο θερμοκήπιο στη Θεσσαλονίκη και ένα νέο κτίριο για Τεχνητή Νοημοσύνη στην Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης που θα παραδοθεί το Νοέμβριο, ενώ στη Χαλκιδική 3.500 τ.μ. για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη θα παραδοθούν τον ερχόμενο Ιούνιο.
Πλώρη για τη δημιουργία ενός από τους σημαντικότερους πανελλαδικά κόμβους αγροτεχνολογίας – του Thess InnoFood Hub – βάζει από την πλευρά της η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας (ΑΖΚ), επίσης στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Η διοίκησή της εκτιμά ότι η πρώτη Θερμοκοιτίδα Καινοτόμων Δραστηριοτήτων Αγροδιατροφής του Κέντρου Ψηφιακής Καινοτομίας για την Αγροδιατροφή (ThessInnoFoodHub) θα μπορέσει να λειτουργήσει εντός του 2025.
Επίσης στη Θεσσαλονίκη και πάντοτε στα ανατολικά προάστια, συγκεκριμένα στην περιοχή των Ταγαράδων Θέρμης, σε παγκόσμιο κέντρο καινοτομίας και νανοτεχνολογίας εξελίσσεται το International Nanotechnology Hub Thessaloniki (INTH), που υποστηρίζεται από σημαντικούς φορείς και εταιρείες όπως η Organic Electronic Technologies με ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή, ενώ το Κέντρο Αριστείας COPE Nano και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Flex2Energy δημιουργούν στην περιοχή το πρώτο στον κόσμο εργοστάσιο μαζικής παραγωγής φωτοβολταϊκών 3ης γενιάς. Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι της τάξης των 51 εκατ. ευρώ. Το πρώτο μέρος της γραμμής παραγωγής του εργοστασίου θα ολοκληρωθεί προσεχώς-στα μέσα του φετινού Οκτωβρίου και η διαδικασία για το δεύτερο μέρος θα ξεκινήσει προς το τέλος του έτους.
Δυτική Μακεδονία – Θράκη
Δραστική είναι η συνεισφορά του προαναφερόμενου ΕΚΕΤΑ στην ανάπτυξη καινοτόμας τεχνολογίας και στη Δυτική Μακεδονία, όπου σύμφωνα με τις νεότερες πληροφορίες αναμένεται να παραδοθεί το Hub Καινοτομίας Υδρογόνου στην Πτολεμαΐδα τον Οκτώβριο του 2026.
Το Hub Καινοτομίας Υδρογόνου του ΕΚΕΤΑ κατασκευάζεται σε έκταση 20 περίπου στρεμμάτων που παραχώρησε ο Δήμος Εορδαίας και είναι ενταγμένο στο πρόγραμμα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, με συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη 19,8 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει τη δημιουργία Πάρκου Τεχνολογικών για την παραγωγή, αποθήκευση και αξιοποίηση υδρογόνου, θα διαθέτει επίσης φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 1 MW και «Υδρογονάδικο», δηλαδή σταθμό (πρατήριο) εφοδιασμού καυσίμου υδρογόνου και υποσταθμό μέσης τάσης και κτίριο γραφείων.
Σημειωτέον ότι ο εν λόγω Κόμβος Καινοτομίας Υδρογόνου (H2-HUB) αποτελεί τον δεύτερο θύλακα της Ζώνης Καινοτομίας Δυτικής Μακεδονίας, που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος που θα προσελκύσει επενδύσεις και υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό. Ο πρώτος θύλακας της Ζώνης αφορά στη δημιουργία ενός Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς εντός της Πανεπιστημιούπολης στη Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας (ΖΕΠ) Κοζάνης, το οποίο θα υλοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, εστιάζοντας στους τομείς τεχνολογιών αιχμής πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού και θα περιλαμβάνει θερμοκοιτίδα και κόμβο επιτάχυνσης νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Στις αρχές του φετινού Απριλίου υπεγράφη η απόφαση ένταξης της Α’ Φάσης του έργου «Θύλακας Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων» της Ζώνης Καινοτομίας Δυτικής Μακεδονίας από τον Αναπληρωτή Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκο Παπαθανάση στο Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021–2027 με προϋπολογισμό 11 εκατ. ευρώ.
Τον δικό του Κόμβο Καινοτομίας αναπτύσσει από την πυρά του το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ενώ κατηφορίζοντας λίγο από τη Βόρεια Ελλάδα και σε κοντινή απόσταση από την κεντρική πλατεία της Λάρισας το JOIST Innovation Park λειτουργεί ως κόμβος που συνδέει την έρευνα και την καινοτομία με την επιχειρηματική αγορά, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει προχωρήσει σε κοινοπραξία με την Variman Global Enterprises στην Ινδία και έχει επεκταθεί και στα Ιωάννινα.
