Μερίδιο διεθνούς χρηματοδότησης διεκδικεί το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυούς επιχειρηματικότητας, με το 2024 να έχει καλύτερες αποδόσεις παρά τις απώλειες σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι στο διεθνή χάρτη των νεοφυών οικοσυστημάτων εντάσσονται Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Πάτρα, έστω και με πτώση στο νούμερο της τελικής κατάταξης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Marathon VC, έπειτα από δύο συνεχόμενα χρόνια συρρίκνωσης το 2024 ήταν χρονιά επιστροφής της εμπιστοσύνης στο ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων με κορυφαίους επενδυτές να ηγούνται των χρηματοδοτικών κύκλων και να υποστηρίζουν ομάδες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Marathon VC Fund tο συνολικό ποσό χρηματοδότησης που συγκέντρωσαν οι νεοσύστατες επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα παγκοσμίως το 2024 έφτασε τα 1,3 δις. δολ., ξεπερνώντας το αντίστοιχο του 2023 κατά 200 εκατομμύρια δολάρια αλλά πολύ πίσω από τις χρονιές ορόσημο 2021 και 2022. Χρονιές κατά τις οποίες οι χρηματοδοτήσεις ανήλθαν στα 4,5 δις. δολ. και 3 δις. δολ. αντίστοιχα. Παρά λοιπόν τη σημαντική πτώση από την κορύφωση της ευφορίας πριν από μερικά χρόνια, το ποσοστό των χρηματοδοτήσεων στις ελληνικές start ups δείχνει να αυξάνεται εντός των μακροπρόθεσμων τάσεων.
Παρόλο που το συνολικό ποσό χρηματοδότησης φαίνεται να ακολουθεί μακροπρόθεσμη ανοδική τάση, ο αριθμός των γύρων χρηματοδότησης παρέμεινε σχετικά σταθερός με το μέσο όρο να διαμορφώνεται στους περίπου 150 γύρους ετησίως. Ειδικότερα το 2024 οι νεοσύστατες επιχειρήσεις στην Ελλάδα συγκέντρωσαν περίπου 60 γύρους χρηματοδότησης.
Περίπου το ένα τρίτο αυτών των γύρων αφορούσε εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης, καθιστώντας την τεχνητή νοημοσύνη τον κορυφαίο τομέα για επενδύσεις. Άλλοι εξέχοντες τομείς ήταν η υγειονομική περίθαλψη, η fintech, η τεχνολογία για το κλίμα. Το μέσο μέγεθος γύρων χρηματοδότησης Seed και Growth των πρώτων το 2024 ήταν 2,1 εκατ. δολάρια και 27,8 εκατ. δολάρια, ενώ το αντίστοιχο για τους δεύτερους γύρους ήταν 5,1 εκατ. δολ. και 53,3 εκατ. δολ., αντίστοιχα. Αυτό μπορεί επίσης να αποδοθεί στα διαφορετικά επίπεδα κόστους προσωπικού, δεδομένου ότι οι περισσότερες νεοσύστατες επιχειρήσεις εκτός Ελλάδας έχουν δραστηριότητες σε τεχνολογικούς κόμβους όπως το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, το Σαν Φρανσίσκο κ.λπ. Οι αναλυτές θεωρούν ότι υπάρχει η ευκαιρία ο αριθμός στους γύρους χρηματοδότησης να αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον.
Διεθνές ενδιαφέρον
Πρέπει να σημειωθεί πως το 2024, μια χρονιά περιορισμένης παγκόσμιας ρευστότητας, πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη εξαγορά εταιρείας τεχνολογίας στην Ελλάδα για 1,2 δις. δολ. Η εξαγορά της BETA CAE από την Cadence συμπεριλήφθηκε επίσης στη λίστα ως μία από τις μεγαλύτερες συναλλαγές συγχωνεύσεων και εξαγορών για εταιρείες τεχνολογίας σε όλη την Ευρώπη πέρυσι.
Το σημαντικό είναι επίσης πως μερικοί από τους κορυφαίους επενδυτές παγκοσμίως να συνεχίζουν να επενδύουν σε νεοσύστατες επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα. Το 2024 η λίστα περιελάμβανε εταιρείες όπως οι Sequoia (Reflection AI), Andreessen Horowitz (Kaedim, Pantheon AI και άλλες), General Catalyst (Dealops), Alibaba (Connectly), NATO Innovation Fund (iCOMAT), Point Nine (BlueLayer), Atomico (Harbor Lab), Eurazeo (Kinvent) και άλλες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Marathon συνολικά δώδεκα νεοσύστατες επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα εξαγοράστηκαν το 2024. Οι ηγέτες του κλάδου συνέχισαν να εξαγοράζουν νεοσύστατες επιχειρήσεις από την ελληνική αγορά και να ενσωματώνουν τις τεχνολογίες τους στις πλατφόρμες τους. Ο αριθμός ήταν σχετικά χαμηλότερος σε σύγκριση με το 2023 (12 έναντι 16), μετά από μια παγκόσμια επιβράδυνση στις συγχωνεύσεις και εξαγορές στον τομέα της τεχνολογίας. Σε διεθνές επίπεδο ορισμένες σημαντικές περιπτώσεις το 2024, πέρα από την BETA CAE, ήταν οι εξαγορές της InAccel από την Intel, της Multi από την OpenAI, της Syft Analytics από την Xero και άλλων.
Σύμφωνα με τον Δείκτη Παγκόσμιου Οικοσυστήματος Νεοσύστατων Επιχειρήσεων 2024 από την StartupBlink, το οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα κατατάσσεται 49ο παγκοσμίως, σημειώνοντας πτώση τριών θέσεων από την προηγούμενη θέση του.
Στη Δυτική Ευρώπη, η Ελλάδα κατατάσσεται 19η, με τρεις πόλεις να φτάνουν στις 1.000 κορυφαίες, με το Ηράκλειο και την Πάτρα να συμπληρώνουν την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που σημείωσαν πτώση στην τελική κατάταξη κατά 4 και 5 θέσεις σε σύγκριση με το 2023. Η Αθήνα ξεχωρίζει ως ο κορυφαίος κόμβος νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας, φιλοξενώντας 196 νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 76% του συνόλου της Ελλάδας.
Η πόλη κατατάσσεται 26η στη Δυτική Ευρώπη και 120ή παγκόσμια, καθιστώντας την το οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων με την υψηλότερη κατάταξη στην Ελλάδα. Είναι το γεγονός ότι η Αθήνα, παρά τις απώλειες, ξεχωρίζει μεταξύ των κορυφαίων αναδυόμενων οικοσυστημάτων νεοφυών επιχειρήσεων παγκοσμίως, σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για το Οικοσύστημα Νεοφυών Επιχειρήσεων (GSER) από το Startup Genome και το Παγκόσμιο Δίκτυο Επιχειρηματικότητας (GEN). Η Αθήνα είδε την αξία του οικοσυστήματός της να αυξάνεται στα 4,2 δις. δολ., εν μέρει χάρη στην αποτίμηση του ελληνικού “μονόκερου” Viva Wallet, σημειώνοντας αύξηση 40% από το 2023. Παρά τη χαμηλή βαθμολογία της σε χρηματοδότηση και γνώση και ελαφρώς καλύτερη σε ταλέντο και εμπειρία, η Αθήνα κατόρθωσε να βελτιώσει την εικόνα της.
Όπως τονίζει ο Federico Menna CEO, EIT Digital, το ελληνικό οικοσύστημα νεοσύστατων επιχειρήσεων έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που καθιστά τη χώρα έναν αναδυόμενο παίκτη στο ευρωπαϊκό τεχνολογικό τοπίο. Και επισημαίνει «πως στην Ελλάδα, οι δυνατότητες υπάρχουν, κοιτάζοντας μπροστά πρέπει να διπλασιάσουμε την υποστήριξη». Όπως τονίζει το ΕΙΤ οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις έχουν δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα σε τομείς όπως η ψηφιακή υγεία, ο τομέας fintech, η αγροτεχνολογία, η ρομποτική και η ναυτιλιακή τεχνολογία. Ωστόσο, όπως και πολλά αναδυόμενα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα, οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αρκετές προκλήσεις, ειδικά όσον αφορά τη χρηματοδότηση σε πρώιμο στάδιο και τα κανονιστικά εμπόδια.
Πολλές ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες επενδύσεις, ειδικά στα αρχικά στάδια, γεγονός που περιορίζει την ικανότητά τους να εξελιχθούν και να αναπτυχθούν. Επιπλέον, ο κατακερματισμός των κανονισμών εντός της Ευρώπης περιπλέκει τα πράγματα. Οι διαφορετικές νομικές απαιτήσεις σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. αποτελεί εμπόδιο για τις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις που στοχεύουν στην επέκταση σε διεθνές επίπεδο, περιορίζοντας έτσι τη διασυνοριακή συνεργασία και τις δυνατότητες ανάπτυξης πέρα από την τοπική αγορά.
Συνολική Χρηματοδότηση (σε εκατ. δολ.)
