Κρατάει τη δυναμική του το έντυπο βιβλίο στην Ελλάδα, καθώς το εγχώριο αναγνωστικό κοινό δεν φαίνεται να αγκαλιάζει την ηλεκτρονική παραλλαγή του.
Σε ο,τι αφορά στην βιβλιοπαραγωγή φέρεται ότι «κάθεται» στους 11 χιλιάδες νέους τίτλους τη τελευταία διετία 2023-2024 με τη μέση τιμή βιβλίου στην Ελλάδα να «τσιμπάει» πέρυσι αύξηση ανάλογη του πληθωρισμού.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του BookPoint, που αποτελεί την βιβλιογραφική βάση του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) για το 2024 η έκδοση βιβλίων στη χώρα μας είναι κατά συντριπτικό ποσοστό σε έντυπη μορφή και αποτελούν το 94,6% του συνόλου της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής.
Κατά τη περσινή χρονιά εκδόθηκαν 11.312 νέοι τίτλοι έναντι 11.545 το 2023, επίδοση που φέρεται ότι κινείται σε μια σταθεροποιητική τροχιά μετά τις σχετικές διακυμάνσεις που υπήρχαν στον συνολικό αριθμό των τίτλων που εκδόθηκαν τα έτη του κορωνοϊού.
Υπενθυμίζεται ότι το 2020 εκδόθηκαν 9.963 νέοι τίτλοι ενώ το 2021 και 2022 εκδόθηκαν 12.247 και 12.063 αντίστοιχα.
Η συντριπτική πλειοψηφία των τίτλων εκδίδεται μόνον σε έντυπη μορφή και μόλις το 1% εκδίδεται σε ψηφιακή μορφή. Αυτό αντανακλά την ελάχιστη ζήτηση της αγοράς για e-book αλλά και το γεγονός ότι η παραγωγή e-book έχει κόστος, το οποίο δεν αποσβένεται από τα προσδοκόμενα έσοδα. Δυσμενής συνέπεια είναι ότι δεν επιλύεται στη χώρα μας το ζήτημα της πρόσβασης των εντυποαναπήρων σε βιβλία – e-book που έχουν τη δυνατότητα αυτόματης μετατροπής του κειμένου σε ήχο, text to speech).
Το βιβλίο η πρώτη επιλογή
Όπως επισημαίνει η έρευνα «Οι παραγωγές ηλεκτρονικών βιβλίων συνεχίζονται από τις εκδοτικές επιχειρήσεις παρόλο που κατά κύριο λόγο αφορούν σε επανεκδόσεις (834 έναντι του συνόλου των 946 νέων e-book από όλους τους εκδότες στο 2024). Παρά την αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών, το έντυπο βιβλίο αποτελεί την πρώτη επιλογή παραγωγής νέων τίτλων.
Τη διετία 2022 και 2023 οι νέοι τίτλοι audiobooks ανήλθαν σε 621 και 508 με τις δυο πιο δημοφιλείς πλατφόρμες της αγοράς να ξεκινούν την παραγωγή τους με πολύ έντονο ρυθμό, προσελκύοντας όλο και πιο πολλές εκδοτικές επιχειρήσεις για την δημιουργία μιας μεγάλης γκάμας τίτλων για την εξυπηρέτηση κάθε αναγνώστη/ακροατή. Η τάση ωστόσο επιβραδύνθηκε σημαντικά πέρυσι με τον αριθμό των νέων τίτλων να υποχωρεί σε 376. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα στοιχεία πωλήσεων (downloads και streaming) που παρουσιάζονται από τις πλατφόρμες, διατηρείται το ενδιαφέρον και η χρήση για το νέο αυτό είδος βιβλίων από το ελληνικό κοινό».
Προβάδισμα για τη λογοτεχνία
Σε ο,τι αφορά στα έντυπα βιβλία, στο 2024 συνεχίζεται η αυξανόμενη παραγωγή λογοτεχνικών έργων έναντι των μη λογοτεχνικών, διατηρώντας την πρώτη θέση σε πλήθος τίτλων έναντι όλων των θεματικών κατηγοριών. Συγκεκριμένα η λογοτεχνία αφορά στο 37% του συνόλου των νέων εκδόσεων και ακολουθούν τα παιδικά – εφηβικά βιβλία με 25% και αυτά των θεωρητικών επιστημών με 20%. Στις άλλες κατηγορίες: γενικά, θετικές, φυσικές και εφαρμοσμένες επιστήμες, μη λογοτεχνική πεζογραφία, τέχνες και εκπαιδευτικά η συμμετοχή κυμαίνεται στο 2% με 5%.
Το πλήθος των νέων εκδόσεων των θεωρητικών επιστημών, μειώνονται κάθε χρόνο από το 2019 ενώ τα βιβλία για παιδιά παρουσίασαν στο 2024 τη μέγιστη τιμή με 2.769 τίτλους. Σε ο,τι αφορά στην θεματική κατηγορία Λογοτεχνία, πέρα από τα μυθιστορήματα που έχουν την πρωτοκαθεδρία, η ποίηση εξακολουθεί και καταλαμβάνει το 30% των λογοτεχνικών έργων που εκδίδονται το 2024 ενώ παρατηρείται μια σχετική αύξηση των δοκιμίων.
Ενδιαφέρον έχει να σημειωθεί ότι κατά την περσινή χρονιά τα μεταφρασμένα έργα για πρώτη φορά ξεπέρασαν το 31% της συνολικής βιβλιοπαραγωγής. Στο 2024, σύμφωνα με τις εγγραφές στο BookPoint, κυρίαρχη γλώσσα μετάφρασης είναι η αγγλική όπως κάθε χρόνο και ακολουθεί η γαλλική και η Ισπανική. Ωστόσο παρατηρείται μια σταδιακή αύξηση περιφερειακών γλωσσών όπως τα αραβικά, τουρκικά, πορτογαλικά, ολλανδικά, ιαπωνικά και ρουμάνικα.
Οι τιμές
Αναφορικά με τις τιμές, το 2024 καταγράφηκε αύξηση 2,73% στη μέση τιμή βιβλίων στα 17, 63 ευρώ έναντι 17,16 ευρώ το 2023 και το 2022. Το 2019 η μέση τιμή κυμαινόταν στα 15,67 ευρώ. Η μέση τιμή των βιβλίων αυξήθηκε το 2020, τα επόμενα τέσσερα έτη διατηρήθηκε σε σχεδόν σταθερά επίπεδα ενώ αυξήθηκε στο 2024, κατ’ αναλογία της αύξησης του πληθωρισμού (2,6%).
Σε σχέση πάντως με το 2019 τα εκπαιδευτικά βιβλία παρουσιάζουν αύξηση άνω του 30%, τα επιστημονικά, τα παιδικά και οι τέχνες άνω του 25%, ενώ η λογοτεχνία αύξηση μικρότερη από 10% και τα γενικά παρουσιάζουν ελάχιστη μείωση.
Σε ο,τι αφορά στις εκδοτικές επιχειρήσεις τα στοιχεία της έρευνας υποδεικνύου ότι 35 με άθροισμα πρώτων εκδόσεων 4.840 τίτλους, παράγουν συνολικά το 45,78% της νέας ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Το τοπ 10 των εκδοτικών επιχειρήσεων απαρτίζουν οι : Εκδόσεις Πατάκη (322 τίτλοι πρώτης έκδοσης το 2024) Ψυχογιός (305) Μίνωας (298) Μεταίχμιο (275) Διόπτρα (249) Εκδόσεις Παπαζήση (165) Susaeta (163) Πεδίο (158) 24 γράμματα (153) Συμπαντικές Διαδρομές (147).
