Από την έντυπη έκδοση
Μικρότερο καλάθι, από τις αρχικές προσδοκίες, κρατά η αγορά αναφορικά με τη μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι «δύσκολα θα μπορέσουν να κρατηθούν τα υψηλά ποσοστά που κατεγράφησαν στον πρώτο μήνα εφαρμογής του μέτρου επιβολής τέλους χρήσης».
Όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, τα δείγματα του πρώτου μήνα της εφαρμογής του σχετικού μέτρου υποδεικνύουν μια εντυπωσιακή ανταπόκριση από πλευράς καταναλωτών, που σύμφωνα με σχετικές μετρήσεις του Ινστιτούτου Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) μεταφράζονται σε μείωση κατά 75-80% της πλαστικής σακούλας τον φετινό Ιανουάριο έναντι του περσινού. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν, «το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό αφορά κυρίως τα σούπερ μάρκετ και δεν ανταποκρίνεται στη συνολική εικόνα που εμφανίζει η αγορά».
Μέχρι στιγμής τα δείγματα θέλουν τα μεγάλα αστικά κέντρα και τις αλυσίδες καταστημάτων λιανικής να εμφανίζονται περισσότερο προσαρμοσμένα στο νέο καθεστώς, ενώ στην επαρχία, στα μικρά σημεία πώλησης και στην εστίαση οι επιδόσεις στον τομέα της μείωσης της πλαστικής σακούλας είναι αρκετά πιο περιορισμένες. Να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν ακόμα ακριβή στοιχεία που να αποτυπώνουν την ευρύτερη εικόνα που κυριαρχεί, πέρα από αυτά του πρώτου μήνα εφαρμογής του μέτρου. Όπως όμως αναφέρουν οι αναλυτές «όσο διευρύνεται ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής του μέτρου τόσο πιο αντιπροσωπευτικά θα είναι τα στοιχεία που προκύπτουν από τις σχετικές μελέτες» και προς τούτο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων για τη χρήση πλαστικής σακούλας στο α’ τρίμηνο του έτους.
Προκειμένου, πάντως, να διατηρηθεί υψηλό το ποσοστό μείωσης της πλαστικής σακούλας αφενός υπάρχει η προβλεπόμενη αύξηση του σχετικού τέλους χρήσης στον δεύτερο χρόνο εφαρμογής του μέτρου, που μεταφράζεται σε κόστος 0,09ευρώ/σακούλα για τον καταναλωτή, αφετέρου θα ενεργοποιηθεί και ο σχετικός μηχανισμός ελέγχου, κάτι που αναμένεται να συμβεί το προσεχές διάστημα.
«Οι πρώτοι μήνες εφαρμογής του μέτρου κινούνται στην κατεύθυνση της προσαρμογής των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Στον βαθμό που ξεκινήσουν οι έλεγχοι και εάν αυτοί συνοδευτούν από πρόστιμα, τότε αναμένεται να υπάρξει ακόμα πιο ουσιαστική προσαρμογή στο νέο καθεστώς τόσο από πλευράς καταναλωτών όσο και επιχειρήσεων» αναφέρουν οι αναλυτές.
Παράλληλα, οι αλλαγές της νομοθεσίας πέρα από τις νέες καταναλωτικές συμπεριφορές που επιτάσσουν, έχουν επιφέρει σημαντικές αναταραχές στον εγχώριο κλάδο παραγωγής πλαστικής σακούλας. Ο κλάδος αντιμετωπίζει δυσκολίες προσαρμογής στα νέα δεδομένα, με τις επιχειρήσεις να «βλέπουν» μια σημαντική υποχώρηση στις παραγγελίες, καθώς η ζήτηση πλέον στρέφεται στις επαναχρησιμοποιούμενες πλαστικές τσάντες, οι οποίες στην πλειονότητά τους εισάγονται. Η μόνη εναλλακτική που φέρεται να έχει -στην παρούσα φάση- η εγχώρια βιομηχανία είναι η παραγωγή πλαστικής σακούλας μεγαλύτερου πάχους 50-70 μικρών (σ.σ.: μονάδα μέτρησης) στην οποία δεν επιβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος, αλλά θα πρέπει υποχρεωτικά να χρεώνεται. Ήδη οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ αλλά και άλλα σημεία διαθέτουν αυτού του τύπου τις σακούλες, έχοντας επί της ουσίας αντικαταστήσει τις παραδοσιακές λεπτές.
Διαμαρτυρία από τον ΣΒΠΕ
Δεν εκλείπουν και οι αντιδράσεις τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την επικοινωνιακή προσέγγιση του θέματος. Χθες δημοσιοποιήθηκε η εξώδικος δήλωση – διαμαρτυρία στον ΑΒ Βασιλόπουλο από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) για τη διαφημιστική καμπάνια της εταιρείας σχετικά με τις πλαστικές σακούλες. Ο ΣΒΠΕ διαμαρτύρεται για τον συσχετισμό που γίνεται στο διαφημιστικό σποτ της χρήσης πλαστικής σακούλας, ως «κακή συνήθεια» – εξάρτηση, αντίστοιχης βαρύτητας, σοβαρότητας και σημασίας με τον εθισμό στα ναρκωτικά, στο κάπνισμα, στον αλκοολισμό, εθισμοί που αποδεδειγμένα θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Μάλιστα, ο Σύνδεσμος αμφισβητεί και την επιστημονική τεκμηρίωση στοιχείων του Ινστιτούτου Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) που επισημαίνονται στις διαφημίσεις και αναφέρουν ότι «1 στα 2 απορρίμματα στους βυθούς μας είναι σακούλες» και «το 2050 τα πλαστικά στις θάλασσές μας θα είναι περισσότερα από τα ψάρια». Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ που αναγράφονται στις διαφημίσεις δημοσιοποιήθηκαν για πρώτη φορά σε σχετική συνέντευξη Τύπου τον Ιούνιο του 2017, ενώ προέρχονται από το Ευρωπαϊκό έργο LIFE DEBAG – Integrated information and awareness campaign for the reduction of plastic bags in the marine environment, και τη μελέτη The New Plastics Economy: Rethinking the future of plastics του World Economic Forum και του Ellen MacArthur Foundation, που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2016.
