Ένα σημαντικό βήμα για την χρηματοδότηση του mega project του αγωγού μεταφοράς «πράσινου» υδρογόνου Ελλάδας-Βουλγαρίας (που αποτελείται από δυο ανεξάρτητα μεν, αλληλένδετα δε project που αναπτύσσουν από την ελληνική πλευρά ο ΔΕΣΦΑ και από την βουλγαρική η Bulgartransgaz) αποτελεί η θετική τεχνική αξιολόγηση του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού έργου, που το καθιστά επιλέξιμο για ένταξη στην προκαταρκτική λίστα των Έργων Κοινού (Ευρωπαϊκού) Ενδιαφέροντος (PCI) στην κατηγορία «Υδρογόνο». Υπενθυμίζεται ότι προηγήθηκε η προκαταρκτική αξιολόγηση των σχετικών projects στις κατηγορίες των διασυνοριακών ηλεκτρικών διασυνδέσεων και των έργων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το έργο που έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029 και προϋπολογισμό της τάξης του 1 δις. ευρώ αφορά στη δημιουργία ενός νέου αγωγού μεταφοράς υδρογόνου μήκους 540 χλμ., που θα έχει σκοπό τη μεταφορά καθαρού υδρογόνου κυρίως από το νότιο τμήμα της Ελλάδας μέχρι το σημείο διασύνδεσης με του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τη Βουλγαρία. Ο κύριος «κορμός» θα ξεκινά από το Πάτημα Ελευσίνας και θα φτάνει έως τη Νέα Μεσήμβρια, προεκτεινόμενος στη συνέχεια μέχρι τα σύνορα με τη Βουλγαρία.
Το ελληνικό σκέλος του αγωγού θα συνδέει σημεία τροφοδοσίας υδρογόνου με τις βιομηχανικές περιοχές της Αθήνας, της Κορίνθου και της περιοχής της Θεσσαλονίκης (όπου αναμένεται να βρίσκονται πιθανοί καταναλωτές) αλλά και με γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία (αφού θα συνδεθεί με τον αντίστοιχο αγωγό καθαρού υδρογόνου που προωθεί η Bulgartransgaz) και η Βόρεια Μακεδονία. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στην Βόρειο Μακεδονία, ο νέος αγωγός θα διευκολύνει μελλοντικές εξαγωγές υδρογόνου μέσω του νέου αγωγού φυσικού αερίου προς τη χώρα που αναπτύσσει ο ΔΕΣΦΑ και θα είναι έως και 100% συμβατός για τη μεταφορά υδρογόνου.
Ο προτεινόμενος νέος αγωγός καθαρού υδρογόνου θα αποτελέσει το πρώτο τμήμα του μελλοντικού πανευρωπαϊκού δικτύου υδρογόνου (European Hydrogen Backbone) και συγκεκριμένα του Νοτιοανατολικού Διαδρόμου Μεταφοράς Υδρογόνου, αξιοποιώντας τη στρατηγική θέση και τις δυνατότητες της Ελλάδας για παραγωγή χαμηλού κόστους πράσινου υδρογόνου για την εξαγωγή καθαρής ενέργειας στην Κεντρική Ευρώπη, όπου προβλέπεται υψηλή ζήτηση
Εκτός της προκαταρκτικής λίστας των έργων PCI Υδρογόνου βρέθηκε η Υπόγεια Αποθήκη της Καβάλας (που έχει σχεδιαστεί μεν ως project αποθήκευσης φυσικού αερίου αλλά προτάθηκε ως υποδομή που θα μπορεί να υποδεχθεί υδρογόνο σε δεύτερη φάση) και ο σχετικός με αυτή Μετρητικός Σταθμός, καθώς και τα δυο έργα αγωγών «Poseidon» και «Levante» της ΔΕΠΑ, που κρίθηκε ότι αποτελούν περισσότερο projects φυσικού αερίου παρά υδρογόνου. To «κόψιμο» της ΥΑΦΑ Καβάλας από τα PCI, μάλιστα, συμπαρέσυρε τον κλάδο του αγωγού πράσινου υδρογόνου
του ΔΕΣΦΑ που θα ξεκινούσε από τη Νέα Μεσήμβρια και θα κατέληγε στη Καβάλα για να «κουμπώσει» με την Αποθήκη εκεί. Αυτό περιόρισε και τον προϋπολογισμό του έργου του ΔΕΣΦΑ σε 1 δις. ευρώ από 1,3 δις. ευρω που ήταν αρχικά.
Με ελληνικό «χρώμα» και η λίστα των PCI για έργα δέσμευσης CO2
Στην επιμέρους προκαταρκτική λίστα των έργων PCI που προωθούν τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS) εξάλλου, φαίνεται να οδεύει και η αποθήκη CO2 στον Πρίνο, με φορέα υλοποίησης την Energean και την υποστήριξη του ΔΕΣΦΑ που θα αναλάβει τα έργα για την υγροποίηση του CO2 (εκεί που αυτό θα δεσμεύεται) και την μεταφορά του στην αποθήκη.
Το έργο του Πρίνου –επένδυση που μπορεί να ανέλθει στα 1 δισ. ευρώ σε πλήρη ανάπτυξη- αφορά σε πρώτη φάση αποθήκευση 0,5-1 εκατ. τόνων CO2 ετησίως, ενώ σε δεύτερη φάση -προς το τέλος της δεκαετίας- η αποθηκευτική ικανότητα θα μπορούσε να αυξηθεί στα 2,5-3 εκατ. CO2 ετησίως.
Tο σκέλος του έργου που αφορά στον ΔΕΣΦΑ, είναι προϋπολογισμού 470 εκατ. ευρώ και φέρει την κωδική ονομασία Apollo CO2- αφορά στη διασύνδεση με σύστημα αγωγών όλων των βιομηχανιών που είναι συγκεντρωμένες στην περιοχή της Αττικής, ώστε οι εκπομπές CO2 να μεταφέρονται σε μια Μονάδα Υγροποίησης και από εκεί να μεταφέρονται δια θαλάσσης με πλοία στον Πρίνο. Όπως εκτιμούν πηγές της αγοράς, τα δυο έργα έχουν μεγάλες συνέργειες και μπορούν να δημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη αλυσίδα αξίας για το CCS στην Ελλάδα.
H αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα στον Πρίνο θα επιτρέψει τη μείωση εκπομπών σε βιομηχανιών με σημαντική παραγωγή αέριων ρύπων (π.χ. τσιμεντοβιομηχανία, μεταλλουργία, ηλεκτροπαραγωγή, διυλιστήρια). Μάλιστα, ενόψει της περαιτέρω αύξησης του κόστους αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, που αναμένεται τα επόμενα χρόνια, οι βιομηχανίες θα περιορίσουν δραστικά το λειτουργικό τους κόστος.
