Άλμα 15ετίας σημείωσαν οι οικογενειακές επιχειρήσεις πετυχαίνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού ανάπτυξης των τελευταίων ετών και το 77% αυτών δηλώνει ιδιαίτερα αισιόδοξο και για τις προοπτικές για τα επόμενα δύο χρόνια.
Αυτό αποτυπώνεται στην έκθεση της PwC «11th Global Family Business Survey 2022, Transform to Build Trust», σύμφωνα με την οποία το 43% σε δείγμα 2.000 οικογενειακών επιχειρήσεων, παγκοσμίως, σημείωσε διψήφια αύξηση πωλήσεων το 2022, έναντι μόλις 21% το 2021. Όπως σχολίασε ο Κώστας Περρής, Consulting Leader της PwC Ελλάδας, «οι οικογενειακές επιχειρήσεις παρουσιάζουν προοπτικές ανάπτυξης εφόσον ενσωματώσουν την αλλαγή και επενδύσουν στην τεχνολογία και σε σχέσεις εμπιστοσύνης. Για να συνεχιστεί η ανοδική τους πορεία και εξέλιξη χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητές τους και να επικεντρωθούν αφενός στην παροχή αξίας, προς τους πελάτες, και την κοινωνία, και αφετέρου στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Ο μετασχηματισμός, ο εταιρικός σκοπός και η κληρονομιά δεν είναι αλληλοσυγκρουόμενα ζητούμενα αλλά αλληλένδετα. Για να επιβιώσουν και να επιτύχουν οι επιχειρήσεις καλούνται να μεταμορφωθούν κοινωνικά και ψηφιακά. Και η στιγμή για τη μεταμόρφωση αυτή είναι “τώρα”».
Από την έκθεση προκύπτει ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις που δίνουν έμφαση στις εταιρικές αξίες, στην επικοινωνία εντός του οργανισμού και στις ψηφιακές δεξιότητες πετυχαίνουν τις καλύτερες επιδόσεις. Σχεδόν τα τρία τέταρτα (73%) των οικογενειακών επιχειρήσεων που κατέγραψαν διψήφια ανάπτυξη το 2022 διαθέτουν σαφές σύστημα οικογενειακών αξιών και ξεκάθαρο εταιρικό σκοπό. Την ίδια στιγμή, οι οικογενειακές επιχειρήσεις που έχουν καταφέρει να συνδέσουν τους εταιρικούς τους στόχους με τους αντίστοιχους του ΟΗΕ για Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDGs), εμφανίζουν καλύτερα αποτελέσματα στις οικονομικές και κοινωνικές μετρήσεις ενώ οι μισές (50%) από αυτές παρουσίασαν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης το περασμένο έτος. Τα ευρήματα της έρευνας επισημαίνουν, επίσης, ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις με τις υψηλότερες επιδόσεις είναι εκείνες που παρέχουν κίνητρα στους εργαζόμενους (53%), έχουν διοικητικά συμβούλια που δίνουν έμφαση στη διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία (52%) και απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό με ισχυρές ψηφιακές ικανότητες (47%).
Από την έρευνα της PwC προκύπτει μια αυξητική τάση στο πλήθος των οικογενειακών επιχειρήσεων που είναι πλέον πρόθυμες να υιοθετήσουν βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές, αλλά και μια σαφής συσχέτιση ανάμεσα στην επιχειρηματική επιτυχία και τη στρατηγική ESG.
Οι μισές οικογενειακές επιχειρήσεις (50%) που καινοτομούν σε θέματα ESG παρουσίασαν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης (έναντι 42% για τις επιχειρήσεις που δεν είναι πολύ προηγμένες σε αυτόν τον τομέα), ενώ ταυτόχρονα φαίνεται ότι καταφέρνουν να κερδίζουν ευκολότερα την εμπιστοσύνη των πελατών τους (62%) έναντι των επιχειρήσεων που δεν ακολουθούν κάποια δομημένη ESG στρατηγική. Πάντως, παρά την ξεκάθαρη συσχέτιση του ESG με την επιχειρηματική ανάπτυξη και κατ’ επέκταση επιτυχία, τα 2/3 (67%) των οικογενειακών εταιρειών εστιάζουν λίγο ή και καθόλου σε αυτόν τον στόχο. Ψηφιακές δεξιότητες και ανάπτυξη Ο ψηφιακός μετασχηματισμός παραμένει επίσης κομβικός για τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Αυξημένο κατά τα 10% ήταν το ποσοστό των επιχειρήσεων που διαθέτουν και προάγουν την ψηφιακή κουλτούρα, οι οποίες και σημείωσαν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης, έναντι εκείνων που δεν επενδύουν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Ωστόσο, μόνο το 42% των οικογενειακών επιχειρήσεων δήλωσε ότι κατέχει ισχυρές ψηφιακές δυνατότητες, οι οποίες ωστόσο αποτελούν κύρια προτεραιότητα σε βάθος διετίας για το 52% αυτών.
Και ενώ οι συγκεκριμένοι τομείς φαίνεται να συμβάλλουν στα υψηλότερα επίπεδα ανάπτυξης, αυτή η τάση δεν αντικατοπτρίζεται στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων από τους επικεφαλής των εταιρειών. Έτσι, για το 2023, οι οικογενειακές επιχειρήσεις, παγκοσμίως, τοποθετούν πιο ψηλά στην ατζέντα τους τη μείωση του κόστους (+37%), έναντι της ψηφιακής ανάπτυξης ή του σχεδιασμού νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Επίσης, μόλις το 1/3 (36%) αυτών επικεντρώνεται στην προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων, αν και δηλώνει πως η εμπιστοσύνη των εργαζομένων είναι κρίσιμη για την επιτυχία της επιχείρησης.
Το θέμα της διαδοχής παραμένει μείζον για τις οικογενειακές επιχειρήσεις το 2023, με τις νεότερες γενιές να είναι οι κύριοι υποστηρικτές του επιχειρησιακού μετασχηματισμού. Για παράδειγμα, επιχειρήσεις που επενδύουν στην τεχνολογική τους εξέλιξη και τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό τείνουν να διαθέτουν πιο ποικιλόμορφη διοικητική εκπροσώπηση (49%). Συγχρόνως, η ύπαρξη περισσότερων από δύο μη οικογενειακών μελών στο ΔΣ των επιχειρήσεων συνδέεται έντονα και με την ανάπτυξη. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις που πετυχαίνουν την ποικιλομορφία σε διοικητικό επίπεδο παρουσιάζουν ένα μικρό πλεονέκτημα έναντι εκείνων που δεν το κάνουν (46% και 43% ποσοστό ανάπτυξης αντίστοιχα).
Ωστόσο, το ένα τρίτο των επιχειρήσεων εκπροσωπείται διοικητικά αποκλειστικά από μέλη της οικογένειας, το ένα τέταρτο δεν διαθέτει κανέναν με διαφορετικό γνωστικό υπόβαθρο και μόνο το 9% εξασφαλίζει τη διαφορετικότητα.
