Από την έντυπη έκδοση
Του Ανέστη Ντόκα
[email protected]
H πανδημία θα υποχρεώσει φέτος τις κερδοφόρες εισηγμένες να περιορίσουν στο ελάχιστο τη διανομή μερισμάτων και την επιστροφή κεφαλαίων με βάση τα κέρδη που εμφάνισαν την παρελθούσα οικονομική χρήση.
Οι εκτιμήσεις αναλυτών κάνουν λόγο για μερίσματα χαμηλότερα του 1 δισ. ευρώ για το 2020. Ο βασικός λόγος είναι ότι το 2020 που ξεκίνησε η πανδημία έχει συνθλίψει τις κερδοφορίες, ενώ ακόμη και παραδοσιακοί μεγάλοι όμιλοι θα επιλέξουν να κρατήσουν κεφάλαια για το απρόβλεπτο 2021.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από 166 εταιρείες που έχει το Χρηματιστήριο είναι ζήτημα φέτος να δώσουν μέρισμα περισσότερες από 30 εισηγμένες (δηλαδή 1 στις 5). Να αναφέρουμε ότι το 2019 οι εισηγμένες διένειμαν μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου ύψους 1,8 δισ. ευρώ, ενώ το 2018 είχαν διανείμει συνολικά 2,2 δισ. ευρώ. Κεφάλαια ύψους 976,1 εκατ. ευρώ διένειμαν προς τους μετόχους τους το 2016 συνολικά 46 εισηγμένες, μέσω διαφόρων χρηματικών διανομών, όπως είναι τα μερίσματα-προμερίσματα, οι διανομές αποθεματικών και οι επιστροφές κεφαλαίων. Ήταν η δεύτερη καλύτερη χρονιά μετά το 2010, όταν είχαν διανεμηθεί 1,688 δισ. ευρώ από 99 εισηγμένες. Η χειρότερη χρονιά την επταετία 2010-2016 κατεγράφη το 2013, όπου μόλις 38 εισηγμένες διένειμαν συνολικά κεφάλαια ύψους 504,4 εκατ. ευρώ.
Η μείωση των φετινών χρηματικών διανομών οφείλεται κυρίως στις χαμηλότερες επιδόσεις των δύο διυλιστηρίων (Motor Oil και Ελληνικά Πετρέλαια), στην απουσία της Αεροπορίας Αιγαίου και στο γεγονός ότι η Coca-Cola HBC είχε μοιράσει εκτάκτως μεγάλο ποσό το 2019.
Δικλίδα εγγύησης
Για τον επενδυτή η σταθερή μερισματική πολιτική αποτελεί δικλίδα εγγύησης για την πραγματική κατάσταση της εταιρείας, με αποτέλεσμα να επενδύει με συγκριτικά χαμηλότερο ρίσκο. Το ποσοστό των εταιρειών που διανέμουν μέρισμα στο Χρηματιστήριο της Αθήνας μειώνεται συνεχώς από το έτος 2001, κάτι που φανερώνει ότι η «μικροοικονομική» κρίση στα εσωτερικά των επιχειρήσεων ξεκίνησε νωρίτερα από την κρίση χρέους. Και κορυφώθηκε κατά τη διετία 2012-2013, οπότε το ποσοστό αυτό υποχώρησε ακόμη και κάτω του 10%.
Η πτώση του ποσοστού διανομής μερίσματος σε επίπεδα κάτω του 25% του αριθμού των εισηγμένων εταιρειών επί 7 ολόκληρα χρόνια (στα χρόνια της 10ετούς κρίσης) δείχνει το μέγεθος της κρίσης που βίωσαν η ελληνική οικονομία και το Χρηματιστήριο.
Στον τελευταίο αιώνα, τόσο χαμηλά ποσοστά σημειώθηκαν μόνο στην Κατοχή και στα χρόνια που ακολούθησαν. Βεβαίως, το ποσοστό διανομής μερίσματος είναι ακόμη μικρότερο από το εμφανιζόμενο, αφού μεταξύ του 2008 και του 2018, ο αριθμός των εισηγμένων εταιρειών μειώθηκε κατά 39,1% (σε 178 εταιρείες, από 292). Υπενθυμίζουμε ότι σήμερα έχουν απομείνει 166 εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, εκ των οποίων οι 29 είναι σε καθεστώς επιτήρησης, δηλαδή 1 στις 5 παρουσιάζει δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα.
Οι… συνήθεις
Ένα επίσης ποιοτικό στοιχείο που αναδεικνύεται στα χρόνια του ευρώ και αποκάλυψε ο πρόεδρος του ΣΕΔΥΚΑ (πρώην ΑΕΛΔΕ) Γιάννης Πολυχρονίου είναι ότι σήμερα υπάρχουν επτά εισηγμένες που από το 2000 μοιράζουν συνεχώς μετρητά. Πρόκειται για τις εξής: ΟΠΑΠ, Καρέλιας, Motor Oil, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, Μέτκα (πριν απορροφηθεί από τη Mytilineos, η οποία συνεχίζει αδιαλείπτως να διανέμει μέρισμα) και ΟΛΘ. Επίσης, εταιρείες που έχουν μοιράσει χρήματα στους μετόχους τους κατά τα περισσότερα χρόνια της ίδιας περιόδου είναι η ΕΧΑΕ, η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ (δεν διένειμε την περίοδο 2012-2013), τα Ελληνικά Πετρέλαια (δεν διένειμαν κατά τη διετία 2015-2016), ο ΟΛΠ (δεν μοίρασε το 2010), η Jumbo (δεν διένειμε το 2013), η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (μοιράζει συνεχώς χρήματα από τότε που εισήλθε στο Χ.Α. το 2007), η Grivalia (δεν διένειμε μια χρονιά μέρισμα επειδή της απαγορευόταν από το θεσμικό πλαίσιο), αλλά και τίτλοι χαμηλότερης κεφαλαιοποίησης, όπως π.χ. το Πλαίσιο και ο Κανάκης.
Τι εισέπραξαν
Σύμφωνα με τον κ. Πολυχρονίου, από το 2000 έως και το 2016 οι μακροπρόθεσμοι μέτοχοι των Ελληνικών Πετρελαίων έχουν εισπράξει αθροιστικά 4,7429 ευρώ, της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν 16,246 ευρώ, του ΟΛΠ 2,1564 ευρώ, της Motor Oil 10,143 ευρώ, της Jumbo 3,6091 ευρώ, της καπνοβιομηχανίας Καρέλιας 80,5343 ευρώ, του ΟΛΘ 10,6056 ευρώ, της ΕΥΔΑΠ 2,6175 ευρώ, της ΕΥΑΘ 3,056 ευρώ, της ΜΕΤΚΑ 6,3167 ευρώ, του ΟΠΑΠ 17,5355 ευρώ και της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή 0,71 ευρώ.
Σύμφωνα με στελέχη χρηματιστηριακών εταιρειών για δύο λόγους μία εισηγμένη επιστρέφει κεφάλαιο προς τους μετόχους: α) αύξηση της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων και β) επιβράβευση διακρατούντων μετόχων, οι οποίοι στα χρόνια της επενδυτικής ξηρασίας, όπως είναι η πενταετία 2012-2016, δεν ρευστοποίησαν μετοχές από το χαρτοφυλάκιό τους.
