Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Το βλέμμα στραμμένο στο 2023 έχουν οι εγχώριες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες προχωρούν σε αναπροσαρμογές των αναπτυξιακών τους σχεδιασμών και ταυτόχρονα «τρέχουν» εναλλακτικά σενάρια ετοιμότητας και προσαρμογής έναντι μιας χρονιάς που προμηνύεται ακόμα πιο δύσκολη.
Σε επενδυτικό επίπεδο, το μεγαλύτερο μέρος των προϋπολογιζόμενων κεφαλαίων κατευθύνεται σε δράσεις ενεργειακής «αυτονομίας» και εξοικονόμησης, ενώ «παγώνουν» ή μετατίθενται -σε πρώτη φάση- για το δεύτερο μισό του νέου έτους κινήσεις επέκτασης ή ανακαίνισης του δικτύου καταστημάτων.
«Αυτή τη στιγμή το δίκτυο μπαίνει σε δεύτερο πλάνο, με τα όποια νέα καταστήματα λειτουργήσουν το 2023 να είναι πολύ στοχευμένες επιλογές. Ακόμα και οι σχεδιασμοί ανακαινίσεων αναπροσαρμόζονται, καθώς το κόστος είναι επιβαρυμένο περί το 30%-40%, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά. Τα budgets για τη νέα χρονιά, ακόμα και εάν διατηρήσουν την αρχική δυναμική κεφαλαίων, είναι βέβαιο ότι θα εστιάσουν στην ενέργεια. Βέβαια ορισμένες κινήσεις γίνονται “στο και πέντε” της ενεργειακής κρίσης, συνεπώς οι “αποδόσεις” τους θα είναι μακροπρόθεσμες και όχι μέσα στο έτος» αναφέρουν μιλώντας στη «Ν» υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου.
Προσεκτικές κινήσεις
Στο πεδίο των εξαγορών, η συγκυρία δύναται να δημιουργήσει «ευκαιρίες», ωστόσο, οι όποιες εξελίξεις εκτιμάται ότι θα γίνουν με «χειρουργική ακρίβεια».
Παράλληλα φημολογείται ότι επεκτατικά πλάνα ξένων παικτών που φλερτάρουν με την ιδέα εισόδου στην εγχώρια αγορά για την ώρα παραμένουν στο συρτάρι, καθώς η πληθωριστική συγκυρία οδηγεί σε πιο συντηρητικές στρατηγικές, ακόμα και για τους ισχυρούς λιανεμπορικούς ομίλους.
«Το βασικό ζητούμενο είναι το πώς θα κινηθεί η κατανάλωση. Ήδη παρατηρείται σημαντική μετακίνηση στους κωδικούς ιδιωτικής ετικέτας, ενώ το μέσο καλάθι έχει μειωθεί ακόμα και σε σχέση με προ Covid-19 περιόδους. Τόσο σε επίπεδο ψυχολογίας καταναλωτών όσο και στην πραγματική αγοραστική δυνατότητα των νοικοκυριών, δεν αναμένεται βελτίωση και σε αυτό το πλαίσιο οι εκτιμήσεις της αγοράς είναι ότι το 2023 θα είναι η πραγματικά δύσκολη χρονιά για τα σούπερ μάρκετ, τα οποία θα βρεθούν στη γραμμή εκκίνησης του έτους με σημαντικά περιορισμένη ευελιξία στους δείκτες ρευστότητας και κερδοφορίας» αναφέρουν εκπρόσωποι των αλυσίδων.
Η διατήρηση της πιστότητας των καταναλωτών παραμένει ψηλά στην ατζέντα της στρατηγικής των αλυσίδων, ωστόσο τα «εργαλεία» για την επίτευξη του στόχου είναι περιορισμένα.
Το κριτήριο της τιμής δεν αφήνει μεγάλη ευελιξία κινήσεων μέσα στο έντονα πληθωριστικό περιβάλλον, με τις εμπορικές πολιτικές των εταιρειών να αναπροσαρμόζονται συνεχώς.
«Φέτος μεγάλο μέρος της κερδοφορίας “θυσιάστηκε” για τη διατήρηση όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικών τιμών, μέσα σε έναν έντονα ανατιμητικό περιβάλλον. Το 2023 η πλειονότητα των αλυσίδων δεν θα είναι σε θέση να επιδείξει την ίδια τιμολογιακή “γραμμή”» αναφέρουν αναλυτές της αγοράς.
Το κωδικολόγιο
Σχετικά με τον περιορισμό του κωδικολογίου που αποτελεί μια πρακτική που ήδη εφαρμόζεται, εγκυμονεί τον κίνδυνο οι μικρομεσαίες ελληνικές βιομηχανίες να δυσκολευτούν να διατηρήσουν μια θέση στα εγχώρια ράφια και να ανταγωνιστούν τις οικονομίες κλίμακος μεγάλων ομίλων.
«Το στοίχημα του κλάδου είναι κατά πόσο θα είναι σε θέση να εμφανίσει άμεσα αντανακλαστικά και κυρίως προσαρμοστικότητα το 2023. Η αγορά της οργανωμένης λιανικής δεν είναι έτοιμη να διαχειριστεί ούτε την ενεργειακή κρίση ούτε μια ραγδαία συρρίκνωση της κατανάλωσης. Και σε αυτή τη περίπτωση δεν μιλάμε για κάτι πρωτόγνωρο όπως η πανδημία Covid-19, αλλά για μια συνθήκη την οποία έπρεπε να έχουν ήδη προβλέψει στις στρατηγικές τους εδώ και χρόνια. Πρακτικές ενεργειακής διαχείρισης και μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος είναι ένα κεφάλαιο που έπρεπε να είχε ήδη διευθετηθεί από τον κλάδο. Αυτό όμως δεν συνέβη και τώρα οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης -που διαφάνηκε από τα δεύτερο μισό του 2021 και “πυροδοτήθηκε” εκ νέου από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία- στα λειτουργικά κόστη είναι επώδυνες για τον κλάδο. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι εγχώριες εκλογές, η διατήρηση του πληθωρισμού, είναι παράγοντες που προμηνύουν ότι το 2023 θα αποτελέσει μια ακόμα πιο προκλητική χρονιά με έντονη αστάθεια στις αγορές» επισημαίνουν στελέχη με μεγάλη εμπειρία στο κλάδο.
Οι προβλέψεις για το υπόλοιπο της φετινής χρονιάς
Σε ό,τι αφορά τη φετινή χρονιά, οι εγχώριοι παίκτες διαθέτοντας “λίπος” από τη διετία 2020-2021, που ανέδειξε τα σούπερ μάρκετ «πρωταγωνιστές» της λιανικής, κατάφεραν να παίξουν «άμυνα» κυρίως στο ενεργειακό κομμάτι, με τις επιπτώσεις ωστόσο να είναι έντονες στην εικόνα της κερδοφορίας στους ισολογισμούς της φετινής χρήσης για όλο το κλάδο.
Mε αρνητικό πρόσημο
«Αυτή τη στιγμή η αγορά κινείται σε αρνητικό πρόσημο στο 1% με 2% σε αξία πωλήσεων, ενώ οι όγκοι υποχωρούν σε ποσοστό 7%, με την κερδοφορία των περισσοτέρων να βρίσκεται ήδη στα Τάρταρα» αναφέρουν τα ίδια στελέχη, προσθέτοντας ότι «το τελευταίο τρίμηνο δεν αναμένεται να έχει φέτος τον εορταστικό χαρακτήρα του παρελθόντος, καθώς οι καταναλωτές θα περιορίσουν τις ποσότητες αγαθών που θα επιλέξουν. Το κόστος ζωής στο συγκεκριμένο διάστημα θα είναι μεγάλη πρόκληση για το μέσο νοικοκυριό».
Η εκτίμηση για την πορεία του συνόλου του 2022, σύμφωνα με άλλα στελέχη, τοποθετεί θετικό πρόσημο στην εικόνα των εσόδων αγοράς, με την αύξηση να κυμαίνεται στο 2%-3% σε αξία, υποκινούμενη κυρίως από το πληθωριστικό ρεύμα, ενώ αρνητικά αναμένεται να «κλείσουν» οι όγκοι πωλήσεων, στο 4% με 5%.
Στο πεδίο των ανατιμήσεων στο ράφι, αυτήν την περίοδο οι σταθμισμένες αυξήσεις στα τιμολόγια χονδρικής, σύμφωνα με εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ, κινούνται στα επίπεδα του 12%-14%, μέρος των οποίων θα περάσει στις τελικές τιμές καταναλωτή το προσεχές διάστημα.
